Viooltjes

Lunch buiten op het terras Herberg van Es, Roderesch, 10 maart

Deze vrolijke oranje viooltjes zette ik vorige week op de foto toen we van Norg naar Roden wandelden (stuk van etappe 6 en 7 Drenthepad), en halverwege van een pannenkoek genoten op het terras buiten (uit de wind en met een dekentje over de benen).

En nu, naast me op de bank ligt het lentenummer van het tuintijdschrift ‘Onze Eigen Tuin’. Met op de voorpagina viooltjes in binnenin een uitgebreid artikel van Brian Kabbes.

Ze mogen dan klein zijn, onopvallend zijn viooltjes beslist niet. Hun bloemen stemmen vrolijk , hun pretentieloze karakter maakt ze tot geliefde tuinplanten.

Violen in allerlei kleuren. Maar wat hun kleur ook is, aldus Brian, alle viooltjes hebben een contrasterend geel oogje.Als ik naar de plaatjes in het artikel kijk (zeer lezenswaardig en met humor geschreven), lijken de oranje viooltjes wel op de Viola cornuta ‘Chantreyland’.


Darwin Day

Morgen 12 februari is het Darwin Day, de dag waarop wereldwijd aandacht besteed wordt aan Charles Darwin, en zijn evolutietheorie. In 2024 is het 215 jaar geleden dat Darwin geboren werd. Het bekendst is Charles Darwin, de man met de grote witte baard, van zijn reizen met de Beagle. Een reis van een paar jaar, waar de basis werd gelegd voor zijn meest bekende boek “On the Origin of Species”. Charles Darwin had een brede interesse, ook voor planten. Tijdens zijn reis met de Beagle verzamelde hij veel planten, die hij later thuis onderzocht. Hij concludeerde dat planten een veel complexer leven leiden dan iedereen tot dan toe dacht. Ze konden ‘zintuiglijk’ reageren, bijvoorbeeld op licht. Darwin schreef verschillende boeken over planten: over orchideeen , slingerplanten en vleesetende planten.

Boek

Morgen komt ook het boek “Planten en Darwin”, vertaald uit het Engels. Met een aantal van de plantenverhalen van Darwin. Ik heb de oorspronkelijke -Engelse- versie besteld.

Darwin’s bibliotheek

Vanaf nu is ook de complete bibliotheek van Darwin online in te zien. De NOS schreef er vandaag een artikel over. Via de online bibliotheek kun je ook rondkijken in een uitgebreide fotocollectie, en zie je ook een paar leuke plaatjes van hoe de bibliotheek van Darwin eruit moet hebben gezien. Heel veel boeken, breder dan biologie en ecologie. Zelfs een paar Nederlandse boeken…
John van Wyhe, een historicus , is 18 jaar lang bezig geweest om alle info on line te zetten.

Tuinboeken

Heb je ook zo’n kast vol met boeken? Die al heel lang in de kast staan, maar zelden worden ingekeken. Eerder dit jaar hielden we eengrote opruiming bij de ‘gewone’ boeken. Nu zijn de tuinboeken aan de beurt. In de voorkamer staan de twee boekenkasten met de ’tuinafdeling’. Honderden tuinboeken, in de loop der jaren verzameld. Er was een tijd dat ik bijna elke zaterdagochtend vroeg even naar de bieb ging om te kijken of er nog oude / afgeschreven tuinboeken waren. En als ik bij de boekenramsj in Groningen langsliep, was er ook vaak nog een tuinboek of twee te vinden. De ene boekenkast kan ik, zittend in de leunstoel in de erker, met uitgestrekte arm bereiken. Al jaren lang pluk ik dan een boek uit de kast, om met kopje thee in de hand eens door heen te bladeren. En daarna ging het boek terug in de kast. Nu heb ik bedacht dat het boek alleen terug gaat in de kast als ik er echt heel blij van wordt. En als het alleen maar ‘aardig’ is of ‘best wel leuke plaatjes heeft’ dan gaat het op de stapel op de grond.

De stapel tot nu toe, uitgespreid. Binnenkort neem ik de boeken mee voor Ria, die de winkel van de Hortus draait. Veel nieuwe boeken, maar ook tweede handse vinden een nieuwe eigenaar. Tijdschriften 2e hands gaat niet erg hard, aldus Ria. Toch heb ik er twee op de stapel gelegd: twee oude exemplaren van Gardener’s World. Uit 1997, nog met Alan Titmarsch als presentator. Misschien als ‘vintage’ verkopen. Leuk voor de liefhebbers van het gelijknamige tuinprogramma op BBC 2, op vrijdagavonden. Helaas net weer afgelopen voor dit seizoen.

Correspondentie

Als je dit tuinblog al langer leest dan herken je misschien Joost K. Bouter, die regelmatig voorkwam in tuinverhalen in ’t Groentje. Hij woont hier ergens in de tuin, maar is soms jarenlang niet in beeld. Om dan weer eens te voorschijn te komen. En deze keer is ie niet alleen.

Joost krijg post van een ver famillielid. Die hier in de buurt is komen wonen. Ik dacht dat Joost al oud was, maar nu krijgt hij post van een oom die nog een stuk ouder is. Joost liet me het kaartje zien dat hij kreeg, en zijn antwoord daarop. Ik heb het donkerbruin vermoeden dat er nog wel een staartje aan deze correspondentie komt.

Herbarium

Er zijn vast veel mensen die nog ergens op zolder een herbarium hebben. Een schrift of plakboek, dat vaak ook nog groen van kleur is en de naam herbarium draagt. Vellen papier waar platgedrukte, gedroogde planten op worden geplakt, met daar tussen in een soort vloeiblad. Idealiter wordt er bij geschreven wat de plant is en waar de plant gevonden of geplukt is. En misschien nog wat meer informatie. In sierlijke letters erbij geschreven. De planten vaak met plakband opgeplakt. Plakband dat allang niet meer plakt, en meestal ook niet meer doorzichtig is. Heel voorzichtig de bladeren omslaan.

Deze foto’s zijn van een herbarium, gevonden in de bibliotheek van Hortus Haren. De tuinbaas Walter liet het herbarium aan me zien. Nog niet helemaal van wie en wanneer het herbarium is. Nog eens rustig bekijken.

Ik ga boven nog eens op zoek naar mijn eigen herbarium, van toen ik een jaar of tien was. En volgens mij ligt er ook nog ergens een herbarium van mijn vader, toen hij jong was.

Oproep: heb je zelf een oud herbarium? Maak eens een paar foto’s van mooie bladzijden, liefst met datum en naam van oorspronkelijke eigenaar en stuur ze naar me toe. Dan maak ik een mooie compilatie van de foto’s.

Over de middelen die planten bezitten om zelfbestuiving te voorkomen

Tijdens de Stinzenwandeling vorige week wees de rondleidster ons op de hartjes van twee primula’s. De een met een duidelijk zichtbare stamper, de andere met een kransje van meeldraden.

G.A. J. beschreef dit al in een artikel uit 1915. Aan de lange titel kun je al zien dat het een ouder artikel is. Daar komt de onderstaande tekening uit. De primula gebruikt methode 3 in het artikel beschreven: ongelijkstijligheid of Heterostylie.

De primula’s in eigen tuin bekijkend kom ik voornamelijk de kransjes van meeldraden tegen: alleen kortstijlige planten? Ik zal nog eens verder kijken.

Flaming Katy

Flaming Katy en Madagascar widow’s thrill zijn Engelse namen voor de Kalanchoë blossfeldiana Pacaya. De kalanchoë hoort tot de familie van de crassulaceae. Vetplanten met vlezige bladeren en stengels. Het is een grote familie waarvan de veelkleurige Kalanchoë blossfeldiana hybriden het bekends zijn. In knalrood of oranje (vandaar flaming Katy) of wat zachtere kleuren oranje of geel. Het zijn korte dag planten die in de winter bloeien in in grote aantallen;en bij de bloemenwinkels te koop zijn. Ze bloeien lang, een maand of 2. En alsof dat niet genoeg is… wordt het bloeiseizoen verlengd: vervroegd door ze eerder koud en donker te zetten. Of juist wat verlaat.

Op zoek naar de Mr. Blossfeld, waar de plant naar genoemd is, en die ze als eerste cultiveerde en verhandelde in 1927 kwam ik uit bij Karl Blossfeld, fotograaf. van planten.

Kalanchoe blossfeldiana zijn afkomstig uit Madagaskar. De soort is ontdekt in 1928 door Perrier de la Bâthie op de berg Tsaratanana op een hoogte van 2000–2200 m. Een paar later werd de plant opnieuw verzameld door Von Poelnitz (1934) in de buurt van Humbert bij de bronnen van de Sambirano Rivier. Van deze exemplaren zijn wereldwijd nakomelingen gekweekt. Hier een blog waar iemand een heleboel informatie over Von Poelnitz bij elkaar heeft gezocht, de man die de naam van Robert Blossfeld koppelde aan de Kalanchoë. Eigenlijk wil ik weten waarom … Over Blossfeld zelf niet veel gevonden, er is nog wel een boek van hem te koop. In een heruitgave. Soort standaardwerk.

Het verhaal van de sneeuwklokjes

Kleur

Vele jaren geleden, toen de aarde werd gemaakt door God, was zij erg gul met de hoeveelheden kleur die zij uitdeelde aan de planten en dieren. Zo gul zelfs dat Sneeuw tegen de tijd dat ze had gehoord dat er kleur werd uitgedeeld, en ze God vroeg om een beetje kleur, er geen kleur meer over was. Sneeuw was transparant. God was een beetje perplex door deze fout. ‘Geen zorgen’, zei ze tegen Sneeuw, ‘ik weet zeker dat sommige bloemen een beetje van hun kleur met jou zullen delen. Ik heb ze veel gegeven. Ga het gewoon vragen.’

Narcis

Dus ging Sneeuw op pad, op zoek naar bloemen en een beetje van hun kleur. Het duurde niet lang of ze kwam Narcis tegen, die er prachtig geel uitzag in de zon. ‘Hallo Narcis’, zei Sneeuw, ‘toen ik bij God langskwam, had ze geen kleur meer om uit te delen, en ik ben op zoek naar wat kleur. Zou je een beetje geel met me kunnen delen?

Narcis zwaaide belangrijk met haar trompethoofd. ‘Nee nee nee! Ik ben bang dat dat onmogelijk is’, zei ze terwijl ze Sneeuw met een arrogante blik aankeek. ‘Ik heb het te druk met het opvangen van zonnestralen. Als ik iets van mijn kleur verlies, word ik misschien minder opgemerkt en krijg ik niet de warmte die ik nodig heb om te groeien. Ga ergens anders op zoek naar kleur.’

Boshyacinth

Sneeuw haalde haar natte schouders op en bleef kijken. Het duurde niet lang of ze zag Boshyacint, die er zo knap uitzag. ‘Hallo Boshyacint’, zei Sneeuw. ‘Zou je me een beetje van je kleur willen geven? God stelde voor dat ik een bloem om wat kleur vroeg.

Boshyacinth keek geschokt bij de gedachte. ‘Oh nee, Sneeuw!’, riep ze uit. ‘Dat kan gewoon niet. Zie je, ik maak elk voorjaar een prachtig blauw tapijt in de bossen. Als je mijn blauwe tint zou aannemen, zou iedereen in de war raken omdat ze ons niet uit elkaar kunnen houden. Ga een andere bloem zoeken om je te helpen.’

Sneeuwklokje

De arme Sneeuw begon zich behoorlijk wanhopig te voelen. Elke bloem leek al zijn kleur nodig te hebben. Op dat moment hoorde ze een klein stemmetje. Het was het witte sneeuwklokje. ‘Heb ik gehoord dat je wat kleur nodig hebt, Sneeuw?’, vroeg Sneeuwklokje. ‘Je mag wat van mij hebben. Ik heb veel wit. Hier…’. Sneeuwklokje schraapte voorzichtig wat van het wit van haar binnenste bloemblaadjes, waardoor er wat van haar onderliggende groen zichtbaar werd. Ze gaf het wit aan Sneeuw, die onmiddellijk van kleur veranderde, van doorzichtig als water, naar wit.

Tot op de dag van vandaag kun je als je een sneeuwklokje goed bekijkt, de plekjes met groene strepen op vlekjes op de binnenste bloemblaadjes zien. Daar schraapte ze haar witte kleur af om aan Sneeuw te geven. Als je sneeuw in een laag op de grond ziet, ziet het er erg wit uit. Maar als je een klein beetje sneeuw tegen het licht houdt, zie je dat het transparant is. Er was maar een klein beetje wit nodig om Sneeuw zichtbaar te maken.

In ruil voor kleur deed Sneeuw een speciale belofte aan Sneeuwklokje. ‘Omdat jij mij jouw kleur gaf, geef ik jou de vrijheid om elk jaar veilig door mijn deken van sneeuw heen te komen. Jij wordt de bloem die het einde van de winter symboliseert en aankondigt dat de lente eraan komt. Hierdoor zal je voor altijd speciaal zijn.’

Van internet geplukt

Verhaaltje vertaald uit het Engels.