Kristallen

Met de verwarming laag, en in de slaapkamers bijna uit, is er weer veel meer condens op de ruiten. Als het flink vriest zoals afgelopen nachten dan verschijnen de eerste ijsbloemen.

Roos van ijs

In de tuin groeien de kristallen op dunne takjes en langs bladranden. En het allermooist, vind ik, op de uitgebloeide zaadhoofden van bloemen, zoals asters, sedum en kaardebol.

Ook in de Hortus Haren een wat verstild beeld. Kristallen over het groen in de Laarmantuin. De halmen van de pijpestrootjes helemaal bezet met ruige rijp en -letterlijk- bevroren in hun beweging. We komen in de Hortus helemaal geen andere wandelaars tegen, ook de reden hebben even een rustig plekje gezocht. Alleen in de Chinese tuin een drietal studenten (?) bezig met een fotoshoot. Het model met kleurige kleding en blote schouders. Brrr…

Besjes

We hebben wat extra vetbollen en pindablokken buiten gehangen. Ook zaadjes voor de zaadeters. De bezetters hebben nog genoeg te vinden, hulst, cotoneaster, vuurdoorn. De taxus bessen zijn bijna op. Van de vuurdoorn tussen onze voordeur en het raam van de woonkamer zijn de meeste bessen op; alleen de bessen vlak bij het raam zijn er nog. Die eten de merels altijd het laatst op. Na een ommetje door het dorp (met muts en handschoenen), ook nog even door de tuin. Voordat het al weer donker wordt. Als ik de foto van de ‘verre schuur’ zo bekijk, onder een deksel van begroeiing, dan wordt het toch misschien tijd om in het voorjaar te snoeien. Eigenlijk nadat de bessen op zijn en voordat de vogels erin gaan broeden..

Mosjes

Over de fietsenschuur groeien twee grote rozen. Al het blad is er nu af. Aan de schaduwkant van het dak zijn de dakpannen bedekt met mos. En een laagje rozenblaadjes. Langzaam worden de blaadjes verteerd door allerlei kleine beestjes. De musjes en meesjes komen de beestjes weer halen. Niet al te netjes. Op de grond voor de schuurdeur liggen nu allemaal plukjes mos.

Van Leenii

Na het snoeien van de citroengeraniums een paar weken geleden, zocht ik nog wat achtergrond informatie voor deze enthousiaste geurgeranium. Op de website van Dave, Daves Garden , kwam ik een intrigerende verwijzing tegen naar ene Dirk van Leenen. Een Nederlander die eind 1980 naar de Verenigde Staten verhuisde en daar furore maakte met de verkoop van een citroen geranium Pelargonium citrosum ‘Van Weenii’. meer dan 10.000 planten verkocht hij in korte tijd voor USD 4,99 per stuk. Mooie handel. Hij claimde dat hij een pelargonium graveolens had gekruist met citroengras (cymbopogon nardus). Citroengras is de basis van de citronella olie, die veelgebruikt wordt in insectenwerende middeltjes. Ik heb geprobeerd nog meer informatie te vinden over deze Dirk van Leenen, maar kon weinig vinden.

Achtertuin 25 sept: een citroengeranium in de vollegrond. Waar?
Ongeveer in het midden van de foto, links van de hoge gele bloemen, rechts van het varentje, ongeveer onder het vlaggetje aan de waslijn. De hele zomer en herfst een frisgroen bolrond struikje. Nu even niet: de vorst heeft er (bovengronds) weinig van overgelaten. Afhankelijk van verloop van de winter kan ie na snoei in het voorjaar weer uitlopen. In ieder geval genoeg stekmateriaal binnen.

Later bleek het trouwens een broodje aap te zijn. De plant was gewoon een geurgeranium, met een geur die sterk lijkt op citronella. Uit onderzoek bleek dan minder dan 0,09 procent citronella in de plant aanwezig was. Bij de experimenten gingen muggen gewoon op de plant zitten en mensen in de buurt van citroengeraniums werden niet minder gestoken dan mensen die verder weg zaten. Toch wordt het verhaal van de vermeende muggenwerendheid nog steeds veel verteld. Op sommige websites staat er bij ‘vermeend’, maar op de meeste sites waar je de planten kunt kopen wordt het woord weggelaten.

Ik heb inmiddels weer 10-15 stekjes in een glaasje water staan. Volgend jaar zijn dat mooie planten. Zou ik dat ook eens gaan verkopen met een mooi verhaal…. de geurgeranium ‘van der Meijii . Die geen muggen verjaagt, maar wel ijsberen.

Uitgedunde trosjes

Vanaf een afstand is de rosa multiflora, halverwege onze achtertuin, nog steeds oranje gekleurd. In de zomer bloeit de enthousiaste roos met prachtige witte bloemen, met eerst een heel lichtgele tint. In trosjes. Dat betekent dat ook de bottels in trosjes aan de struik verschijnen. Heel vol in het begin. En naarmate het jaar vordert steeds verder uitgedund. Langzaam aten pikken de vogels alle botteltjes weg. In het voorjaar , voor het blad opnieuw uitloopt, staan er allemaal trosjes van steeltjes aan de struik. Geen bottel meer te zien. Nu nog even genieten.

Toppen

Als je in de bergen woont, dan zie je soms Alpenglühen. De toppen van de bergen zijn nog door de laagstaande zon oranjerood aangelicht. In het dal is het al donker. Gistermiddag hadden we in de achtertuin ‘grashalm-glühen’ . De zon verlichtte nog net de bovenste witte pluimen van het prachtriet, Misacanthus ‘Kleine ‘Silberspinne’. Normaal zijn de pluimen zilverwit, maar in de lage herfstzon zijn z overgoten met een tintje oranjeroze. De bomen in de houtwal op de achtergrond staan nog volop in blad (19 november). Je hebt kans dat ze na twee koude nachten met een paar graden vorst opeens snel hun blad laten vallen. Dat is dan het moment om de greppel in de achtertuin schoon te maken. En de blaadjes voor de laatste keer dit jaar van het grasveld af te vegen.

Wat bloeit er op 13 november in de tuin?

Op deze prachtige zonnige zondag (gefeliciteerd, FRANK!) een rondje door de tuin gelopen om te kijken wat er zoal bloeit. Een paar laatbloeiers zijn nog bezig aan een lang seizoen: de laatste Rudbeckia’s, op wat meer beschaduwde plekken volop persicaria amplexicaulis. Sommige rozetten van teunisbloemen hebben besloten toch dit jaar nog een bloemstengel te maken en bloeien op verschillende plekken in de tuin, wel veel lager dan de ‘gewone’ bloeiers. En dan zijn er nog de herbloeiers. Die eerder in de zomer gebloeid hebben, en nu nog een kleine toegift geven. Niet zo uitbundig, niet zo veel bloemen. Maar toch.

Tuinwerkdag

Woensdag kwam Reinier Konijn, van Konijn Boomverzorging. Tijd voor het nodige snoeiwerk, vooral in de achtertuin. Een paar weken geleden was hij al eens komen kijken en namen we samen het lijstje door.

  • omgezakte boom / klimop tegen hout wal 
  • Deel liguster boven Elstar terugzetten (hoog), meer ruimte voor appel
  • in overleg : 1 tak kornielje/krentenboompje over tuinpad 
  • in overleg: tak hazelaar boven pruim ZONDER maken van ‘zichtlijn op flat’
  • scheren coniferen kant meerweg 89
  • Palen in grond tbv afsluiten composthoop ?
  • advies/ in overleg taxussen voortuin 
  • advies wanneer / hoe snoeien vuurdoorn (dunner maken) en evt uitvoeren
  • appelboom rode kroon bekijken, snoeien?
  • pruim: dode tak er af, boom nog laten staan
  • Hulst bij jan iets opkronen boven de heg
  • Mariessii perfecta wat innemen
  • advies scheve boom met gele lintje : inkorten
  • Deels dode tak middelste wilde pruim kant jan

Een afspraak in oktober lukte niet, omdat er in onze straat, en voor onze stope, allerlei werkzaamheden zijn , o.a. nieuwe gasleiding. Dat betekende dat parkeren niet mogelijk was, en ook de grote snippermachine zou dan niet in onze tuin kunnen komen. 9 november geworden, afgelopen woensdag. Niet koud en grotendeels droog. Terwijl Reinier steeds grotere stapels van snoeihout maakte in de tuin, begon ik een paar paadjes vrij te maken. Aan het eind van de snoeidag zou al het snoeisel versnipperd worden, en dan moet er ruimte zijn om de snippers – in kliko’s verzameld- uit te rijden.

Ruim 80% van de actielijst uitgevoerd. Palen, Mariessii en vuurdoorn een volgende keer. De vuurdoorn omdat er nog veel besjes aanzitten en er net een merel uitkwam toen we even kwamen kijken.