Tuinhoedje

Het is nog niet heel warm, zeker niet met de stevige wind. iIj tuinklussen in de zon is een hoedje toch al wel prettig. Nu zet ik steeds dit tuinhoedje op, door Ingrid voor mij gehaakt. Alleen als ik voorover gebogen boven de vijver hang moet ik even uitkijken dat het hoedje niet in het water valt. Zit namelijk niet heel strak op mijn hoofd. Op de foto sta ik op het muurtje van de vijverrand, met mijn rug naar de vijver toe. Gehurkt maakte ik een plekje vrij van de nogal enthousiast groeiende gele dovenetel. En de al even enthousiaste guldenroede. Deze ’thugs’, zoals Monty Don ze zou noemen, groeien vanonder de enorme klimroos. Daar kan ik nu nog wel onder komen, maar over een paar weken hangen de sierlijke nieuw gegroeide takken tot aan de vijverrand. Mooi voor de vele roosjes, lastig voor tussentijds ‘onderhoud’.

Een aantal jaren geleden voordat de roos zo groot werd, hadden we steeds een vrolijk bloeiende rand van vrouwenmantel langs de vijverrand. Vorige week had ik opeens ruin 10 vrouwenmanteltjes die zich in de spleten van het terras hadden gevestigd. Of die daar even wegkonden, vroeg Eddy. Wat te doen met die leuke plantjes. Toen kwam het vijverrand idee weer langs. NB. omdat ik een paar keer bijna achterover viel in de vijver, had ik uit voorzorg mijn mobiele telefoon maar even binnen gelaten, en niet in de zak van mijn fleece.

Dril gearriveerd

Een week geleden kwamen de eerste bruine kikkers weer aan in de vijver. Sommigen zag ik als eerste in het water, anderen nog op het land, op weg naar de vijver. Elke ochtend eerst even in de vijver kijken of er al kikkerdril lag. Vrijdag nog niets, wel de eerste ‘gepaarde’ kikkers, zaterdag ochtends de eerste 2-3 blobs, en vandaag -zondag- minstens 30 blobs.

De mannetjes bruine kikker zijn wat kleiner dan de vrouwtjes en klemmen zich vast op de rug van het vrouwtje. Zodat ze zeker weten dat – als zij eitjes gaat leggen- hij er als eerste bij is om de eitjes te bevruchten. Gister zagen we een paartje kikkers uit de vijver springen, op het land. De een op de rug van de ander. Ik dacht eerst, die moet ik de weg terug wijzen, naar de vijver. Zetje in de goede richting. Plons. Goed zo, weer in het water. 10 minuten later zagen we het tweetal weer op het land. Toen bedacht ik pas… het vrouwtje heeft haar eitjes gelegd, taak voldaan, en kan nu weer vertrekken. En het mannetje is gewoon een sul, als ie haar vast blijft houden, terwijl de actie toch echt in de vijver is.

Over sullen gesproken. Wat denk je van de bruine kikker op foto 6. Die heeft een groene kikker omarmd. Dat gaat niet werken. Die leggen pas weken later eitjes. En wie weet is het niet eens een groene kikker vrouwtje…

Stilte voor de ….

… paartijd.

Het is nu nog stil in de vijver. We zijn afgelopen weekend al een paar keer gaan kijken. Nee geen beweging nog. Ook nog wel koud met s och’tends laagje ijs op de vijver. Maar het zal niet lang duren of het kikkerfeest begint weer.

Heb je een vijver, of wandel je langs een vijver in het park? Doe dan mee met de telling: tussen 12 maart en 3 april is de kikkerdriltelling 2022. Je hoeft alleen de blobs te tellen, niet de afzonderlijke eitjes. Dat kunnen er wel 1500 per blob zijn.

Schelpen zoeken langs de snelweg?

Bij schelpen vinden denk je vooral aan het strand. Aan zee en zand en strand. Er zijn ook allerlei zoetwaterschelpen. Die kun je ook op verschillende plekken vinden in het binnenland. In onze vijver zitten de allerkleinste mini schelpjes die je je maar voor kunt stellen. 2-5 mm groot, maar duidelijk een tweekleppige. Eerder deze week, bij het verwijderen van ingewaaid blad uit de vijver kwam ik er verschillende tegen.

De schelpen kunnen ook een stuk groter worden. Zoals deze zoetwatermossels die bij het baggeren van de sloot parallel aan de A28 op het land zijn terecht gekomen. Wat een joekels. Als onze vijver een keer echt leeg gebaggerd zou woorden zitten er misschien ook wel grote mossels in de vijver. De mossels kunnen meer dan 10 jaar worden en de vijver is al ruim 20 jaar oud.

Ik denk dat het vijvermossels zijn. Vijvermossels, maar ook andere zoetwatersoorten als de zwanenmossel, komen op uitgebreide schal in Nederland voor. Ze worden gegeten door o.a ratten, die er dol op zijn. En ook grote vogels als reigers lusten wel een mosseltje. De mossels zijn zeer gevoelig voor waterverontreiniging en zijn daarmee een signaalsoort om vervuiling van water vroeg te constateren. Net als de dode kanarie in een kolenmijn waarschuwt, geeft de dode mossel in een slootje aan dat het water niet OK is. Sneu voor mossel en kanarie.
Overigens kan er ook op natuurlijke wijze een enorme mosselsterfte optreden: bij een hele koude winter.

Vijver met beekje

Ik kwam de oorspronkelijke ontwerptekening van onze vijver weer tegen. November 1999 was dat. Met ook de oorspronkelijke plantlijn bij de aanleg van de vijver.

In onderstaande tabel het lijstje met de planten die de hovenier achterliet na de aanleg. Een aantal is inmiddels verdwenen, sommige meteen na de eerste winter al, of na een paar jaar (oranje in tabel); een heb ik met veel moeite zelf definitief verwijderd (riet), en de planten die groen in de tabel staan doen het uitbundig. IN de vijver, en sommige ook op verschillende andere plekken in de tuin. Enthousiaste groeiers waar ik jaarlijks een deel weghaal. Niet in de lijst: krabbescheer en de zuurstofplantjes.

En ik kan het niet laten dit briefje, links op de foto met jullie te delen. De net aangelegde vijver bleek eerst een lek te hebben. Wij waren toen een paar daagjes weg en vonden dit briefje bij terugkomst. ” AUB niks doen en niet water bijvullen! “ .
Het lek is destijds goed gerepareerd, is ruim 20 jaar geleden.

Groene Jungle

Heel veel kleur in de tuin, maar niet evenveel van elke kleur. Groen is overal. Rustgevend voor het oog, naast alle felle kleuren. En het verveelt (mij) geen moment. Met allerlei tinten en vormen.

De donkere vlek in het midden is de kleine vijver.
Aan de rand van de grote vijver, een late middag zonnestraal op enkele lintvormige bladeren van de gele lis. De foto is van 7 juni. Inmiddels zijn de gele lissen, nu op 13 juni, allemaal in bloei.

Filmpje !

Het feest is weer voorbij.
De bruine kikkers hadden het maar druk mee.
Inmiddels is de vijver vol
Dril, wel 50 klompen !
De meeste bruine kikkers zijn weer uit de vijver vertrokken.

Gelukkig is het feest vastgelegd op film.
Voor het nageslacht.
Het zeer uitgebreide nageslacht.
Althans in potentie.

Veel van de eitjes worden nu al opgepeuzeld door de watersalamanders, en van de duizenden kikkervisjes wordt maar een klein deel uiteindelijk een volwassen kikker. Zijn er nog steeds genoeg om volgend jaar weer een paar-feest te houden..

Voor het filmpje op Vimeo: klik hier
Het paswoord is simpel: 2021.

Heel raar: op foto 3 zitten -als je goed kijkt- twee muggen op de kop van de kikker, net achter zijn ogen. Zitten ze daar nou om te drinken van het water op zijn kop (geen risico op verzuipen); of prikken ze gewoon in zijn kop ?

IJsresten

De resten van de laatste ijstijd waren deze week nog in de tuin te zien. De foto’s zijn van 18 feb, afgelopen donderdag. Niet meer om op het ijs te staan, maar nog wel her en der schotsen. Na het maken van de foto’s heb ik de ijsvrijhouders uit de vijver gehaald. Die liggen nu weer in de kelder, te wachten op de volgende winter.

Mochten je zelf een vijver hebben en er niet aan gedacht hebben om (tijdig) een ijsvrijhouder in de vijver te leggen. Maak dan deze week nog (met kids of kleinkids) ijsvrijhouders. Kijk bv. hier. In de instructie staat dat je de deksel met een sateprikker vast zet op de drijvende randen. Ging eerste paar jaar goed, daarna was het gat ‘uitgelubberd’ en waaide de deksel weg; Remedie: leg er een dakpan of (bak)steen op.

Doe het nu. Tegen de tijd dat het weer echt koud wordt denk je er niet aan. En leg klaar voor volgende keer: in schuur, kelder of vliering op zolder. Is zo sneu als je kikkers of salamanders onder het ijs omkomen, omdat er niet genoeg zuurstof in de lucht komt bij een dichte ijslaag.

IJspret in tuin

Sneeuw in de tuin. Droge sneeuw, mijn plan om een sneeuwpop te maken is mislukt. Ik had natuurlijk water er over heen kunnen spuiten, niet gedaan. Wel een paar keer met blote voeten door de zacht sneeuw. Lekker!!! Een van de paden had ik om die reden niet schoongeveegd, dan bleef er nog wat te stappen over. Voorzichtig ook even op de vijver gestaan.

De ijsvryjhouders van piepschuim deden behoorlijk goed hun werk, maar de laatste drie ochtenden heb ik aan de binnenkant van de houders een vlies ijs moeten wegbreken. Op de foto van de grote vijver zie je een stuk pikzwart ijs, dat is de plek waar ik vorige week een groot plakkaat ‘bruinig sneeuwijs’ heb weggehaald. Natuurlijk daarna weer stijd bevroren, met veel mooier zwart ijs. Zie je de krabbescheer er onder?

In de ijsvrijhouder in de kleine vijver zitten de laatste drie ochtenden een aantal bruine kikkers in het kunstmatige zakje binnen de houder. Vanmorgen zat er ook een kleine bruine bij, en een kleine salamander. De kikkers doken traag onder, de salamander bleef op de rand zitten. Daar liet ik hem maar, niet zeker of hij niet een beetje vastgevroren zit. Straks als het richting nul graden gaat nog even kijken.

-10, maar liever nog iets kouder. Gooi dan een kopje met heet waters met een zwieper in de lucht en maak er een filmpje van. Als je live kijkt zie je eigenlijk alleen damp, maar als je de beelden van het filmpje vertraagd afkijkt, zie je sporen in het ware dat aan het verijzen is. Vanmorgen met min 8 was het alweer te warm.

IJsklaar maken

Winterklaar maken van de tuin, in de zin van alles schoonmaken en netjes afknippen… daar doen we niet aan. Alles lekker laten zitten tot het voorjaar. Fijn voor allerlei beestjes.
Iets anders is het een beetje rekening houden met strenge vorst en flinke sneeuwval. Dat wordt ons nu al een week beloofd, en morgen zou het zover moeten zijn. Ik schrijf dit blog op zaterdagavond 6 februari. Hier in het noorden is de voorspelling dat het tegen vier uur vannacht begint te sneeuwen, tot maandag ochtend. Ben benieuwd.
Vandaag- zaterdag dus- hebben we wel een paar voorzorgsmaatregelen genomen. We hebben de olijf, die op het overdekte terras stond, nu in de serre gezet. Geeft net iets meer beschutting. Bubbeltjes plastic en een dekentje om de pot en een beetje fleece achtig rond een stuk van de kroon. Verder heb ik een aantal stenen potten ook in de serre gezet om de kans dat ze stuk vriezen te verkleinen. Of dat helpt gaan we de komende twee weken zien, waarschijnlijk gaat het in de serre ook gewoon vriezen.

Ijsvrij houder in de groet vijver. Dakpan tegen het wegwaaien.
Ijsvrijhouder kleine vijver. Beetje oversized.
Olijf in de serre met dekentje aan de voet. Grootste deel van de takken steekt boven het witte vliesdoek uit.

Hoe het met de olijf gaat is toch wel spannend. Afgelopen jaren heeft ie steeds meer blad laten vallen en is nu vrijwel kaal. Ons voornemen is om hem komend voorjaar uit de grote terracottapot te halen. IN ieder geval nieuwe grond, mogelijk een grotere pot. Wordt vervolgd in voorjaar.