Sedum ‘Herbstfreude’ heb ik al jaren in de tuin staan. Dankbare plant, makkelijk te vermeerderen en in bijna alle seizoenen mooi. Top is nu, nazomer, begin herfst. Mooi donkerrod, en al weken een feest voor bijen en vlinders. Op wat warmere dagen ruik je de honing (nectar) als je er vlak langs loopt. Dit voorjaar zette ik in de voortuin een aantal lage asters voor een flinke pol sedum. Aster ‘Lady in Blue’, speciaal voor vlinders en bijen ook. Nu staat de aster in volle bloei, is bijna even hoog als de sedum, en ze vormen samen een kleurige bol. Ik ben zeer tevreden met de combinatie, en wil die komend groeiseizoen op meer plekken laten terugkomen.
Het kwam zo uit dat toen ik de foto nam vandaag het sedum deel in de volle namiddagzon lag, en het aster deel in de schaduw van een zuilvormige taxus. Daarom op dit moment relatief weinig insecten op de aster.Dit is een stukje van de zijborder langs onze oprit. Volgend jaar een paarsblauwe ‘vlek’ van bloeiende aster links van de sedum? Ik zet het op mijn to do lijstje van het voorjaar. Hoewel in het voorjaar dikke kans dat er op die plek narcissen staan of andere bloeiers die op dat moment weer mooi zijn ….
Woensdag ochtend stond ik in de keuken appeltjes in dunnen schijfjes te snijden. Om eens te roberen hoe het gaat om gedroogde appeltjes te maken. DE appels van onze Groninger Rode Kroon zijn zo droog, dat ze niet lekker zijn uit de hand. En er zijn er nu wel heel veel. I x hete bliksem gemaakt, een handvol appeltjes in de werkkamer: want-ze-ruiken-zo-lekker. En nu dus gedroogde appeltjes: ringetjes, op sateprikkers (en Chinese eetstokjes, in de over. Op 50 graden en ruim drie uur in de oven, dan goed laten afkoelen en in luchtdichte bus wel een jaar te bewaren. Waarschijnlijk toch niet lang genoeg (geduls is een schone zaak), en ik vertrouwde het niet helemaal, dus ik heb de bus met semi-gedroogde appels in de koelkast gezet. En doe nu elke ochtend een flinke portie in mijn kefir met muesli als ontbijt. Niks 1 jaar bewaren, flink dooreten zodat ze binnen een week of twee op zijn.
Het volgende project kan zijn : rozebottelgelei van de botteltjes van de egelantier. Een paar takken waren opzij over het tuinpad gewaaid en heb ik verwijderd. Takken in de kliko, en de botteltjes in een grote emmer. Of toch maar eerst stoofpeertjes maken? Vanmiddag waren we een stukje fietsen/ wandelen en toen we thuis kwamen stond er een stoffen tasje vol met stoofpeertjes op de terrasrafel. Die combinatie: stoffen tasje en stoofpeertjes, dat kan maar 1 persoon zijn: Hilde!
Zoek je nog een tuinklus voor de komende week, wat denk je ervan om een kleine vijver in de tuin te maken. Een flinke kuip kan al genoeg zijn, of een kuil graven en met folie bedekken. En als je wilt kun je bij ons een aantal waterplanten komen halen om er in te zetten. Ze staan al klaar (in Groningen).
Wij hebben de hele zomer een adhoc vijvertje in de tuin gehad, naast de twee vaste vijvers. Gewoon een grote emmer, waar ik tijdelijk een paar waterplanten in had geparkeerd, aan de rand van het pad. Dat waren een paar gele lissen. Later heb ik er allerlei andere ‘niet-waterplanten’ tijdelijk in gezet om nat te blijven. Die zijn inmiddels weer naar een andere plek verhuisd. Later in de zomer een stukje waterlelie stronk er in gezet en een paar delen wateraardbei. Ziet er heel natuurlijk uit, als je het knalblauwe plastic even vergeet. Hoewel dat voor het contrast wel weer mooi is. Als je zo’n kleine vijver hebt dan midden in de zomer wel een beetje in de gaten houden of ie niet opdroogt of te warm wordt. Regelmatig ook een kikker in de emmer aangetroffen, die via de planten ook weer makkelijk uit de emmer kon stappen.
Gister twee uur bezig geweest met een klein stukje in de tuin. Eerst om een pol molinia er uit te halen. Niet de goede tijd, ik weet het, maar ja , plant stond in de weg. En daarna begon ik een deel van de oranjebloeiende lage crocosmia weg te halen. Eigenlijk zou ik die wat vaker moeten uitdunnen, de knolletjes komen zo dicht op elkaar dat ze minder rijk bloeien. Dat denk ik tenminste. En uitdunnen heb ik hier al zeker 10 jaar niet gedaan. Wat is het resultaat: een klein stukje kale grond, waar ik wat blauwe druifjes (terug) gezet heb, een tuinpad dat weer zijn oorspronkelijke breedte heeft en een hele emmer vol met crocosmia knolletjes. Deels nog met een stuk groen er aan, dat sterft nog verder af. Een mooie tijd om de knolletjes te planten is maart -april, zo’n 7-8 centimeter diep. Een plek in volle zon of halfschaduw. In ieder geval niet kletsnat in de winter, dan kunnen de knolletjes verrotten. De plant komt oorspronkelijk uit Zuid-Afrika, dacht ik. Ik zal er een paar bewaren om op te potten, ook leuk in pot.
Laatst zag ik op Gardeners World een vrouw die een tuin had die bestond uit bijna 1500 planten in potten. Ze gaf aan dat het wel een beetje uit de hand gelopen was, maar ze was ‘erfelijk belast’. Haar moeder had vroeger een tuin met ongeveer 700 potten. De vrouw had bijna een dagtaak aan het water geven in de pottentuin. Want dat heb je met planten in potten. Ze hebben maar een beetje grond om van te leven, dus je zult ze steeds van water en voeding moeten voorzien.
Ze doen het wel, maar zijn niet erg gegroeid de afgelopen maanden en zien er wat hongerig uit.
Eerder dit jaar ging ik met Jitske op bezoek bij Sjoerdtje en kwam met een paar zaailingen van een witbloeiende kaardebol thuis. Die werden eerst opgepot, om later een moiie plekje in de zon te geven in de tuin. Twee van de drie staan nog in pot, hebben afgelopen zomer af en toe slap gehangen als ik ze op een hete dag geen water gaf, en zien er nu een beetje gelig (honger!) uit. Een van de drie heb ik in juli alvast in de volle grond gezet. Was bedoeld als risico-spreiding. Ik wist niet of de slakken er mee aan de haal zouden gaan. Mocht dat zo zijn, dan had ik nog twee reserve in pot staan. De kaardebol geeft duidelijk aan dat de volle grond veel beter is. Deze rozet is stevig, donkergroen en bijna een halve meter in doorsnee. Daar gaat volgend jaar een reusachtige kaardebol uit komen!
Midden in deze zee van groen staat een rozet van een witte kaardebol.
Als straks de gele bloemblaadjes zijn afgevallen, blijven dedonker bruine bloemhartjes gewoon de hele winter staanGehakkelde aurelia die ook even gebruik maakt van de tuinstoel in de zon. Breeduit om zoveel mogelijk zon op te vangen. De egelantier in de zijborder is door een rukwind afgelopen nacht voor een deel scheefgezakt. Deze bottels zijn prachtig, lastig is dat ze nu op ooghoogte boven het tuinpad hangen., samen met een heleboel broertjes- en zusjes-bottels. Een deel zal verdwijnen door de aanstaande snoeibeurt, zijn er nog genoeg over.De drie begonia’s in een pot op het terras bloeien nog steeds. Al maanden lang!
Op een warme dag begin van de herfst, een plek een beetje beschut voor de wind en volop zon. Daar een grote bos asters. Dat was het recept voor een feest voor insecten op 23 september. We waren rond half twee thuis van onze fietstocht en dan natuurlijk eerst een rondje door de tuin. In de border tussen ons en de buren hebben we een flinke bos herfstasters staan. Eerder dit jaar gaf ik een flink aantal stekken van deze aster aan de buren, en aan de andere kant van de lage taxus-heg staat nu minstens net zo’n dikke bos.
De vlinders blij! En andere insecten. De dagpauwogen waren ver in de meerderheid, ik kwam tot bijna 20! Maar ook een citroenvlinder, en gehakkelde aurelia’s.
In de voortuin hebben we dit jaar kleine herfstastertjes geplant, ook voor de insecten. Ze zijn een stuk lager, en meer paars dan deze hoge. Ze bloeien ook wat later, en moeten eigenlijk nog beginnen. De eerste blauwzweem zie ik al op de eerste bloemknoppen. Nog even geduld.
We hadden tijdens onze vakantie via Natuurhuisje.nl geboekt in Ulrum. OP fietsafstand van de haven van Lauwersoog, zodat we ook een dagje naar Schiermonnikoog konden.
Het was een appartement (1van 2) met openslaande tuindeuren naar een boomgaard die we de eerste dagen voor ons zelf hadden. In de boerderij is ook nog een bed en breakfast mogelijkheid (met 3 kamers), maar die waren op de eerste nacht na leeg. Hellen en Willem runnen de B&B, ze wonen sinds 2019 op de Hugt. De boerderij staat op een boerderij-wierde en steekt een stukje boven het omringende boerenland uit. Eigen gracht erom heen met riet als helofyten filter voor de zuivering van het eigen afvalwater.
Voldoende voor hete bliksem voor een weeshuis…
De grootste appelboom, een rode kroon, moet nog gesnoeid worden, vertelt Hellen, als ze met een stukje pompoentaart aan komt wandelen. De andere fruitbomen zijn al gesnoeid maar deze reusachtige oude boom nog niet. Misschien al wel 20 jaar niet. Boordevol appels, maar wel kleintjes. Contimu plofjes van appeltjes, die uit de boom vielen. (Newton in actie!).
De rode appeltjes (van een andere boom), voor onderweg, lekker friszuur en supersappig. De groene appeltjes zijn geen appeltjes, maar peren. Die waren nog een beetje hard, dus mee naar huis genomen, om de komende dagen bij het ontbijt op te smikkelen.Ochtend van vertrek, 23 september, nog even een bericht voor Hellen achtergelaten…
En bij heldere nacht… prachtige sterrenhemel met de melkweg als een nevelige band zichtbaar. Bij ons thuis lukt dat niet vaak meer, met het vele strooilicht van straatlantaarn.
Klein weekje op vakantie geweest op het hoge land, het noord westen van de provincie Groningen. De wijdsheid van de landschappen, zo mooi bezongen door Ede Staal. Rond het begin van de herfst, 19-23 september. Prachtig weer, fijn wandelen en fietsen. De hemel is hier groot, omdat je bijna overal de horizon kunt zien. En met de wierden, en op Schiermonnikoog de duinen, zitten er ook rimpels en golvingen in het land. We hadden hier al eerder een aantal keer gewandeld als onderdeel van de Pronkjewailwandelingen. Ja, we kunnen weer bevestigen dat we het hier erg mooi vinden.
Je kunt klikken op de foto’s om de landschappen in groter formaat te zien.
Lauwersmeergebied, wandelen op de ballastplaat.
Vogelkijkhut en konikspaarden.
Fietsen langs de dijk en met de boot naar Schiermonnikoog.
Wijdse land achter de kobbeduinen en eindeloos breed strand.
Visje bij de Marlijn eten.
Wandelen naar Houwerzijl en Niekerk, in een betoverend mist landschap. Langs de Theefabriek.
Voor het eerst een mistboog gezien! Net als een regenboog met je rug naar de zon staan om hem te kunnen zien.
Eerder dit jaar een geinig zeskantig bijenhotel gekocht via natuurmonumenten. Eerder deze week zag ik tot mijn schrik dat er vandalen aan de gang zijn geweest. Het huisje is half gemolesteerd, en een groot deel van de bamboebuisjes en houten blokjes lag er onder op de grond.
En ik weet ook wel wie de vandaal is geweest. Vast de grote bonte specht. Normaal komt ie niet zo dicht bij het terras, het huisje hangt op 1 meter naast het terras, maar hij heeft zijn kans schoon gezien toen we een paar dagen niet thuis waren. De dichtgemetselde gangetjes in het houten blokje zijn opengepikt, de larfjes van de metselbijtjes opgegeten. Jammer, maar dat is de natuur. De specht moet ook eten.
Eerlijk gezegd ben ik wel wat teleurgesteld door de kwaliteit van het huisje. Door de verkoop via natuurmonumenten had ik de veronderstelling dat de kwaliteit hoger zou zijn dan die van de goedkope (chinese) insectenhotels. Waar meestal te brede bamboestokjes worden gebruikt (vinden de kleine bijtjes niet fijn), en ook stokjes waar geen tussenschotje in zit aan de achterkant. Hierdoor kunnen sluipwespjes makkelijk van de achterkant in de buisjes komen en van die kant de eitjes en larfjes belagen. Maar ook voor dit huisje bleek dat de bamboe-stokjes voor een groot deel helemaal open pijpjes waren… Kwaliteit van de lijm, maar ook de constructie van de zeshoekige omkasting blijkt niet geweldig: de plankjes komen van elkaar los. In ieder geval niet specht-vandaal-bestendig.
