Heel langzaam begin ik in deze tijd van het jaar de tuin van oude plantenstengels te ontdoen. Dit is het seizoen in de tuin met de minste hoogteverschillen. Het oude spul is weg, de nieuwe planten zijn nog erg laag en beginnen voorzichtig uit de grond te kruipen. Linksonder op de foto de stapel met in stukjes gebroken stengel van de enorme pol polonium polymorpha, in vol ornaat zeker 2 x 2 x 2 meter. En op de achtergrond, net rechts van de ligusterhaag een rood stipje. Daar hangt een aardewerken papegaaitje in de roos.
Over de vijver richting westeninzoomenRichting noordenpapegaaiRichting noorden, rechts van de heg …… papegaai
Ze dansen weer, de mannetjes van de wintermug. Vanmiddag na een tijdje in de tuin bezig geweest te zijn, even lekker in het zonnetje (uit de wind) zitten. Tegen een uur of 4, lage zon, warm op mijn gezicht. Boven het grasveld (nogal rommelig op dit moment) een groepje dansende muggen. Onvermoeibaar op en neer dansend om de dames te lokken. Die dansen niet mee, maar kijken toe.
Wintermuggen zijn op veel plekken te vinden, op heidevelden, in bossen en dus ook in tuinen. De larven leven van rottend organisch materiaal in de bodem, rottende bladeren zijn of mest. Er komen acht soorten in Nederland voor, waarvan twee algemeen.
Een sneeuwklokje met omgekeerde bloemen is een zeldzame en opvallende variant van het bekende sneeuwklokje (Galanthus Nivalis). Bij deze variant zijn de bloemblaadjes omgekeerd, waardoor de groene markeerstreep aan de buitenkant van de bloem zit in plaats van aan de binnenkant. Dit geeft de bloem een unieke en bijzondere uitstraling. Deze variant van het sneeuwklokje wordt soms ook wel het ‘omgekeerde sneeuwklokje’ genoemd. Hoewel het een zeldzame verschijning is, wordt het omgekeerde sneeuwklokje steeds populairder onder tuiniers en bloemenliefhebbers. Net als het gewone sneeuwklokje is het omgekeerde sneeuwklokje een winterharde bolgewas. Het bloeit meestal van januari tot maart, afhankelijk van de weersomstandigheden. De bloemen zijn wit, met een groene markeerstreep aan de buitenkant van de bloembladen. Het omgekeerde sneeuwklokje heeft dezelfde verzorging nodig als het gewone sneeuwklokje. Het is een gemakkelijk te kweken plant die goed gedijt in vochtige grond en halfschaduw. Ze worden vaak geplant in borders, in groepen onder bomen en struiken, of in potten en containers.
Zeldzaam
Galanthus nivalis ‘Recurvus’Galanthus nivalis ‘recurvus’: lijkt wel een lachend gezichtje, met juichend de handjes (blaadjes) in de lucht.
Als je geïnteresseerd bent in het kweken van omgekeerde sneeuwklokjes, is het belangrijk om te weten dat deze variant relatief zeldzaam is en daarom moeilijker te vinden en te kweken is dan het gewone sneeuwklokje. Je kunt overwegen om te zoeken naar een gespecialiseerde kwekerij of tuincentrum om aan zaadjes of bollen te komen. Het kan ook helpen om je aan te sluiten bij een sneeuwklokjesvereniging of een groep van liefhebbers om meer informatie te krijgen over het kweken en verzorgen van deze bijzondere plant.
ChatGPT
Voordat je op zoek gaat naar deze bijzondere sneeuwklok…. hij bestaat niet! Bovenstaand tekstje is geschreven door ChatGPT, een artificial intelligence programma dat je met een paar instructies een tekstje kunt laten maken. Prettig leesbaar, in een oogwenk klaar. Niet altijd helemaal waar, wel bedrieglijk echt. De instructie voor ChatGPT was: schrijf een stukje in het Nederlands over een omgekeerd sneeuwklokje. Het enige wat ik heb toegevoegd is de uitbreiding van de plantnaam tot galanthus nivalis ‘recurvus’.
Erg grappig is dat je met het programma kunt chatten: als je aangeeft dat ze een fout gemaakt heeft, is het antwoord zo iets als: Sorry, ja je hebt gelijk, dat had ik niet goed opgeschreven. En dat komt ze met een verbeterde tekst.
En de foto dan? Vandaag genomen in eigen tuin en op zijn kop geplaatst!
De eerste twee foto’s tegen half vijf, met tegenlicht van de bijna ondergaande zon. Dan krijgen de klokjes een beetje een warm gloedje. Op de onderste foto zie je al dat verschillende bosjes sneeuwklokjes er aan toe zijn om weer gedeeld te worden.
In verschillende manden en potten zitten bloembollen. Druifjes, tulpen, narcissen, krokussen. Het hele jaar staan de potten ergens onder een struik, achter in de tuin, geparkeerd. Om ze dan voor een aantal weken weer te voorschijn te halen, meer licht te geven en vooral: een zichtplek. Nu is het vooral nog blad. Maar komende weken komt er steeds meer kleur bij. Dat wordt genieten.
Het tuintijdschrift Onze Eigen Tuin (OET) verschijnt 4 maal per jaar. Elk kwartaal een nieuw nummer met steeds een thema. Het winter nummer van 2022 heeft als thema ‘Geheim’. Geheim schrift, familiegeheimen, geheime tuin. Heb je wel een gehoord van het Voynich manuscript? Het ziet er uit als een oud wetenschappelijk document over planten. Maar is geschreven in een onbeschrijfelijke taal. En als je goed naar de plaatjes kijkt zijn het geen bestaande planten, maar een soort fantasieplanten. Het ‘geheimschrift’ is na 5 eeuwen nog steeds niet ontcijferd.
Een leuk artikel is van Wim Meulenkamp die schrijft over in de vergetelheid geraakte tuinen. Hoe hij tijdens zijn studie met een medestudent zo’n vergeten tuin in Engeland in kaart bracht. En ook dat het jammer is als de tuin herontdekt wordt door het publiek en helemaal opgeknapt wordt. “Want tot die tijd was die tuin van jou, en van jou alleen”.
Een kleine schat in het bos
Daar moest ik aan denken toen we bij een van onze ommetjes een voor ons onbekend stukje verwilderde tuin in de buurt ontdekten. Met een bloemenschat: een prachtig plekje met cyclaampjes. Ik ga niet vertellen waar dit is. Laat het een geheim stukje blijven, voor een paar mensen die het toevallig ontdekken.
Her en der in de tuin begin ik voorzichtig schoon te maken voor het nieuwe seizoen. Alleen op plekken waar bijvoorbeeld hele vroege bloeiers koemen. Of op plekken waar ik even niet te veel blad wil laten liggen als schuilplek voor de slakken die dat ene bijzondere plantje dan aanknabbelen. Tegelijkertijd goed opletten, want allerlei beestjes schuilen lekker tussen al dat oude plantmateriaal. En soms ook nieuw plantenmateriaal, zoals het verse blad van de boshyacinten. Bij het weghalen van het blad kwam ik deze kleine groene tegen. Snel weer een blaadje over heen gelegd.
De wetenschappelijke naam van de winterakoniet is eranthis hyemalis. DE naam geeft meteen een goede beschrijving: eranthis betekent zoiets als lentebloemen; en hyemalis betekent in de winter bloeiend. De winterakoniet komt oorspronkelijk uit de Balkan en Zuid-Europa komt en wordt in Nederland al eeuwenlang toegepast is als stinzenplant op landgoederen. Soms verwilderd te vinden in voedselrijke bossen en graslanden. Vooral in Groningen, Zuid-Limburg, het rivierengebied, en in het noordwesten van Friesland. Hoe meer bij elkaar, des te mooier.
Bij ons in de tuin hebben we er maar een handjevol, die ik zorgvuldig in de gaten houd. Ook met een of twee bloempjes ben ik elk jaar weer blij. Hier de eerste twee op de foto. En als ik goed kijk lijken er nog minstens drie bij te komen. En ook een robertskruidblaadje te zien en knolle tjes en blad (onderaan) van speenkruid.
Winterakonieten kunnen in lichte schaduw staan, en mooi gecombineerd worden met bladverliezende bomen of struiken. Luchtige voedzame en humusrijke grond. Als dat ook nog kalkhoudend is kan de akoniet zich uitzaaien. Dat gebeurt bij ons zeer beperkt (zure veengrond). Maar ze zijn er nog steeds.
