Alles in en om onze tuin
Van zomertijd naar wintertijd.
De winter-banketbakker is weer in het land.
Afgelopen nacht heeft zij een uiterst dun laagje poedersuiker over tuin en landschap uitgestrooid.
Voor het eerst hebben we weer flink wat gas verstookt. De afgelopen weken was het warm genoeg om de hybride warmtepomp het verwarmingswerk te laten doen.
Een beetje familieverhaal.
Deze olijke kikker staat in de tuin van het grootouderlijkhuis in Overveen, bij Tante Els en Oom Herman (‘oompie’), mijn peetouders. Els is de zus van mijn vader en woont in het ouderlijk huis van haar (en mijn vaders) ouders. Vroeger gingen we vanuit Bunnik, waar mijn ouderlijk huis staat, heel vaak op bezoek bij elkaar. Els en Herman zijn Groentje-lezers van het eerste uur.
De kikker in de tuin is er een van een hele verzameling. Els verzamelt kikkers. En deze heeft ze van haar zoon Jeroen gekregen. Mijn neef dus.
De kikker is er een van velen, maar de meeste staan binnen. Deze is er op gekleed, met regenjasje en paraplu. Kan wel tegen herfstig weer. 
Lange avonden, warm bij de vloerverwarming.
Wat minder buiten.
De tuin glijdt zo zoetjes aan richting winterrust.
De laatste Gardeners World van het seizoen ligt al weer achter ons.
Voor je wekelijkse portie tuinvitaminen is er een oplossing. Lees eens een mooi tuinboek. Of eigenlijk een boek, waar een van de hoofdrollen door een tuin gespeeld wordt, maar waar de andere bewoners van de tuin even belangrijk zijn.
Zo’n boek als The Morville Year, van Katherine Swift. Een serie columns die ze schreef in de periode 2001 tot 2005 voor de zaterdageditie van The Times. Over haar tuin in Morville, Shropshire, UK. Vanaf de lente, gesorteerd per seizoen, beschrijft ze liefdevol wat ze zoal ziet in de tuin. Niet mooier dan het is. Ze neemt de lezer mee in haar tuinavonturen, en laat ook zien wat er niet lukt. Zoals de roos, die ze al drie keer verplaatst heeft, omdat de plek steeds niet goed bleek. Of de aanleg van de langwerpige vijver, waarmee ze de tuinman bijna gek kreeg, omdat ze tot twee keer toe de juist gemetselde muurtjes liet veranderen. Waar ik van geniet is dat ze regelmatig in de historie duikt, van een plant, van een tuinmens, van een plaats, van een land. Voor mij zijn dat vele kersjes op een taart.
Een van Katherine’s zinnen in de inleiding sprak me bijzonder aan. Ook voor mij geldt dat schrijven in ’t Groentje, boeken lezen, in de tuin bezig zijn, kijken, fotograferen, rondsnuffelen op internet, onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Reading, writing and gardening remain for me indissoluble, the garden not simply the physical place where I spend most of my days, but a mental space built out of thoughts and emotions, associations and memories – mine and other people’s.
Een ander boek van Katherine is the Morville Hours.
Op de drempel van wintertijd de najaarsplantenruil. Bijna voor het eerst na de lange warme droge zomer: koud en buiig nat.
En waar ben ik mee terug gekomen?
Heel bescheiden.
Een paar bolletjes Vossedruif.
Paar piepkleine rozetjes zeer zeldzaam duizendguldenkruid (onder de appelboom neergezet).
Een kamerplant, zo’n soort miniagave, die ik vroeger toen ik nog bij mijn ouders woonde, ooit heb gehad.
Paar goudbloemzaadjes.
Ook 1 stengel heelkruid, maar die is tijdens de terugtocht blijkbaar uit mijn fietskar gewaaid …
Van Michiel kreeg ik een paar bolletjes van de vossedruif, geruild voor wortelstokjes van de blauwe bosanemoon.
Met uitleg erbij, die ik globaal las. Iets van : leuk tussen het nagelkruid.
Daar heb ik ze ’s middags in de grond gezet.
’s Avonds las ik de omschrijving nog eens. 
Ai, er staat ook een zinsnede in, dat als het in de winter te nat is, dat dan de bolletjes rotten. De plek waar ik ze heb neergezet kan s winters erg nat worden…. Twijfel, twijfel. Zal ik ze er weer uit halen en op verhoogde border zetten. Nu weet ik nog waar ze staan en kan ik ze nog wel terugvinden.
Chasmantium latifolium is een een heel leuk siergras dat aanvankelijk erg op een kleine bamboe lijkt, maar niet woekert. Als de aartjes verschijnen is duidelijk waar de naam plataargras vandaan komt. Het zijn net bungelende visjes. Ze staan ook heel leuk in boeketten.
Onze klok is stil blijven staan om kwart voor vier. Wel rustig zo. Als het altijd kwart voor vier is. En sommige planten lijken ook hun klok stilgezet te hebben. Op zomertijd dan wel.
Het oranje havikskruid bloeit alweer een week of twee, normaliter juni-juli, maar soms opnieuw in september-oktober.
Een kleine gloriosa knol besloot opeens nog te gaan groeien EN bloeien. De grotere knollen die ik had opgepot hebben al maanden geleden gebloeid, en de planten zijn inmiddels afgestorven. Afgelopen week heb ik die al uit de grond gehaald en in de kelder opgeborgen om te overwinteren. Maar deze ene nog even niet. Lekker laten bloeien.
De struikroos had allang niet meer gebloeid. Bezig om zijn energie te stoppen in het maken van grote dikke rozebottels. En nu toch nog weer even een enkele bloem. Minder rood dan die eerder in de zomer, eerder roze. En met wat witte randjes aan de bladeren. Alsof de verf op was, zo laat in het seizoen.
Niet goed op de foto, maar wel gezien: onze klimroos Ghislaine de Feligonde, die in juni met een stortvloed aan bloemen bloeit, heeft heel hoog op het schuurdak waar ze overheen groeit, nog een bloem gemaakt. Licht perzikkleurig. Maar zo hoog dat ik er geen behoorlijke foto van kon maken.
Zelden was ik zo snel klaar met het schoonmaken van de greppel/sloot achter ons huis. Elk jaar voor 1 november moet die schoon gemaakt zijn, op last van het waterschap. Kurkdroog, dus ik had mijn laarzen eigenlijk niet eens aan hoeven te doen. Eerst de afgevallen takken op de oever aan de overkant gooien. Dan met de bladhark grote bergen kurkdroog blad er uit harken. Reuze makkelijk nu al het blad zo droog is. Dat heb ik wel eens anders gehad.
En ook nog een ‘archeologische’ vondst gedaan. Het poezenbandje van onze buurpoes Flock, dat ie een maand of twee geleden verloren is, lag keurig droog op de greppelbodem. Aan het briefje in het kokertje kon ik zien dat het inderdaad van Flock was. En toen hij even bij ons op bezoek kwam, heb ik hem het (tweede) bandje om gedaan. Komt ie thuis met twee bandjes 🙂
Met een aantal bloemen die opnieuw zijn gaan bloeien door het lange zomerseizoen, en de grassen die op hun piek zijn, en steeds meer warme tinten in plaats van groen, is het al met al een uitbundig spektakel in onze tuin. Nog warm genoeg om 20 oktober de was buiten te drogen te hangen. Hier hebben we een paars hoeslaken hangen, past mooi in de herfstkleurencombinatie.
Vanaf nu gaat langzaam maar zeker de hoogte uit de tuin verdwijnen. De bladeren gaan vallen, de vaste planten zijgen ineen, de grassen blijven nog een tijdje fier overeind staan, en over een paar weken laten ze hun blad vallen, en nog wat later alle pluisjes.