Midwinter paddenstoelen

Warm en vochtig genoeg voor paddenstoelen. Ook op 30 december nog, toen we een wandeling bij landgoed Vosbergen maakten. Tegen de zijkant van een boomstomp zagen we een aantal witte eieren, en ook twee vruchtlichamen. Van de grote stinkzwam. Toch heeft de stinkzwam er nu niet zoveel aan. De truck van stinkzwammen is dat ze stinken, naar rottend fruit, of rottend vlees en daarmee vliegen trekken. Die denken dat er aas ligt, beginnen -in dit geval van de slijmerige groene laag- te eten en vliegen naar de volgende. En passant sporen van de stinkzwam verspreidend. Maar nu … 30 december: geen vlieg te zien.

Als je een beetje wilt griezelen bij bewegende beelden: bijgaande link naar youtube filmpje geeft time lapse opnamen van allerlei stinkzwammen. In een paar uur komt het hele vruchtlichaam omhoog uit een ei, en als je dat versneld tot een paar seconden… weird!

En dan in de achtertuin.

Uit een ooghoek zag ik onder de beukenhaag iets bruins liggen. Het leek een kletsnat stuk karton, dat ergens vandaan gewaaid was en onder de heg was blijven steken. Toch even kijken: er bleken drie grote paddenstoelen te staan, met mooie plaatjes van onder. Een ervan had zo’n grote hoed dat die onder zijn eigen gewicht plat op de grond was gaan liggen. Of er was een kat of andere beest over heen gelopen.

Het is de nevelzwam. Niet giftig, en volgens sommigen eetbaar. Anderen geven aan dat je er klachten van kunt krijgen. Toch maar niet eten. Voelde overigens erg stevig, en ziet er ook een beetje uit als oesterzwammen. Tenminste in de iets latere fase, als de randen van de paddenstoel iets opkrullen.

Herfststerren

Gekraagd of gewimperd?
Obsidentify to the rescue!
Blij met de hulp van deze app.

Er staat op de onderste twee foto’s dat er geen lokatie bekend is….
Dat komt omdat ik het niet inlog in de app. Dan wordt er ook niet bijgehouden waar ik ben. Maar ik weet nog precies waar de foto’s zijn genomen. In het arboretum deel van de Hortus Haren, ze waren te zien vanaf het pad , langs de blauwe paaltjesroute. Tussen paaltje 42 en 43.

Ommetje 15 oktober

Tussen de (felle) buien door een ommetje vanuit huis gedaan. Langzaam beginnen de herfstkleuren, zoals de wingerd tegen het oude kerkje. In de grasbermen van de Rijksstraatweg (van Groningen via Haren naar het Zuiden) stond het bommetje vol met paddestoelen. Veel bruinachtige tinten, beige, vlak, een hoed met een brede rand of juist met stippen. We weten twee plekken in het dorp waar steevast vliegenzwammen staan. Eerst leek er op het grasveldje bij de blauwe engel niets te staan. Maar nadat we even goed speurden, zagen we deze en nog twee andere rode ‘eieren’ uit het gras oppiepen. Later deze week nog maar eens langs.

Onder: De bruine vliegenzwam, of koningsvliegenzwam, amanita regalis en de gewone (rode) vliegenzwam, amanita muscaria (letterlijk vertaald druivenvliegenzwam …)

Drentsche wandeling: Westlaren – Schipborg – Annen- Zuidlaren

Zin om weer een stukje te wandelen, net even iets verder weg. Bus naar het zuiden en eerste halte, bij Westlaren uitgestapt. Dat is vlak bij natuurgebied/ nationaal landschap Drentsche Aa. Via het gelijknamige restaurantje (cappuccino op terras, 7 oktober, zonder jas!) deels door bos, langs heidevelden (uitgebloeid), vennetjes, heel veel paddenstoelen, en kleine paadjes verder. Sommige stukken kennen we van eerdere wandelingen en fietstochtjes, maar ook een paar nieuwe paadjes ontdekt. Heerlijk wandelweer, niet te warm, niet te koud. Ongeveer 12-13 kilometer.

Aardappelbovist, berkenzwam en zwavelzwam.

Wildebloemenweitje in Annen, met gemaaid pad naar open plek, waar bankje stond. Heerlijk rustplekje.
En aan de zuidoost kant van zuidlaren, waar deel van de aardappels al geoogst waren, liepen tientallen coloradokevers over de straat…

Mini expeditie korstmossen

Op 10 juni ging ik mee met een mini-expeditie, thema korstmossen. Onderdeel van De Grote Hortus Dag. Eind van de middag, weinig meer ’te regelen’, dus tijd om zelf ook met een activiteit mee te doen. Dat werd de laatste mini-expeditie van de middag. Mijn gids was Marian Hulscher, die al heel lang betrokken is bij de Hortus, en ook al heel lang een van de rondleiders.

Marian liet me – in de schaduw van de bamboes in de Chinese Tuin- zien dat als je er even oplet, je overal korstmossen kunt zien. Op stammen en stenen, op de overgang van gewoon mos onder aan een stam, naar korstmos iets hoger op de stam. In Nederland groeien zo’n 800 soorten, wereld wijd wel 16.000. Plakaten, korrelig, of met bultjes, bekertjes of juist kratertjes.

Quizvraag bij foto 3: als je weet dat korstmossen van 1 punt naar buiten groeien en dus ruwweg cirkelvormig zijn…, hoe komt het dan dat je op deze boomstammen allemaal brede grijze strepen van korstmos ziet ?

Meer weten over korstmossen. Kijk op de website van de BLWG.

Klontjestrilzwam

Volgens de app obsidentify en waarneming.nl: exidia nucleata; Volgens wikipedia: myxarium nucleatum. Het is een geleizwam die saprotroof leeft: op afgevallen takken en omgevallen loofbomen, vooral zachtere soorten als esdoorn, populier en es.

De vruchtlichamen van de klontjestrilzwam zien eruit als wittige klodders, soms een beetje mat wittig/grijzig , andere keren bijna transparant. Op internet las ik dat de witte klontjes waaraan de soort zijn naam te danken heeft, kristallen (calciumoxalaat) zijn die in het vruchtlichaam te zien zijn. Meestal dan, want soms zijn de klontjes niet of lastig te zien en moet een microscoop uitsluitsel geven. Anders zou het ook nog de stijfsel(tril)zwam (Exidia thuretiana) kunnen zijn….

Twee jaar geleden ook over geschreven, toen wist ik de naam nog niet.

De geleizwam lijkt van warmte te houden. Als je de kaarten bekijkt op waarneming.nl van de laatste 20 jaar als soort filmpje zie je dat de zwam 20 jaar geleden nauwelijks voorkwam en nu vrijwel in heel Nederland. Klik hier en start filmpje door op het blauwe driehoekje boven in beeld te klikken.

Die van kabouter Spillebeen

Toch nog even deze foto’s van ‘de enige echte’ paddenstoel. De vliegenzwam, rood met witte stippen. In centrum Haren is een klein veldje, op een pleintje waar we eerdere jaren ook veel paddenstoelen zagen. Bij ons ommetje afgelopen maandag nog even langs dit veldje. En we werden niet teleurgesteld.

Nou deze dus. Ook andere soorten trouwens. Meer dan op de wandeling van de dag ervoor in het bos.

Zwellichamen

De titel van dit blog klinkt een beetje ‘Bommelachtig’, zoals de Zwelbast uit een van de Marten Toonder verhalen. Een zwelbast is familie van de blaasdraken, een soort draak die groter word als ie boos is en weer krimpt als de boosheid over is.

Maar ik heb het nu over zwellichamen, de delen van schimmels in de grond die in dit seizoen massaal de grond uitkomen en vocht nodiug hebben om goed te kunnen groeien. Dit zijn natuurlijk paddenstoelen. De term zwellichamen werd vanmorgen in een item over paddenstoelen in het zondagochtendprogramma Vroege Vogels gebruikt.

Mooie aanleiding om een wandelingetje te maken naar een bos. In ons geval een iets langere versie van een vaak gelopen ommetje, richting Glimmen en door het Quintusbos. Afwisselend felle opklaring (zonnebril) en dan weer even bewolkt. Op het nieuwe dijkje door de polder (juist daar waar even helemaal geen schuilplek was) een bui op ’t hoofd.

En wat betreft de paddestoelen… viel een beetje tegen. Nog niet heel veel gezien. Misschien doordat veel paddestoelen toch een beetje schutkleur hebben, bruinig, grijzig, en tussen het afvallend blad niet erg opvallen. Toch alvast een paar op de foto gezet. De mooiste deze keer de goudhoed, een zeldzame soort.

Het oranjegele trechtertje is mini-mini, de hoedjes maar een paar mm in diameter. De satijnzwam staat in ons eigen grasveld. De andere drie stonden in het quintusbos in Glimmen.