't Groentje – Alles in en om onze tuin

Natuur en Tuin – bostuin

Laatste tuin van het rondje bracht ons via in Noordbroek. “Natuur en Tuin”, een 2100 m2 grote bostuin van Maarten en Sannie Schotsman. Ze wonen hier al vanaf 1999 en zijn inmiddels met pensioen. Veel van hun tijd word besteed aan de tuin. Het bijhouden van de borders, het planten van veel bollen, en veel andere schaduw planten en struiken. Overal staken kleine haringen met gele labels in de grond, met alle namen van de planten. Handig omdat niet alle planten gedurende het hele jaar boven de grond zijn.
Moet jij thuis ook maar doen, zei Eddy, dan ziet onze tuin er ook meteen veel georganiseerder uit.

We kregen een routekaart mee om ons via de smalle kronkelpaadjes door de tuin te leiden. Door stukken ‘bos’, rondom vijvers, langs een beekloopje, en ook een Engelse border. Op het zitje achter in de tuin zaten we een tijdje in de schaduw, genietend van het langsstromend beekje en geklater van de fontein. Rond de vijver is inmiddels een strook ingeplant met van alles en wat, om het de reigers moeilijk te maken de vijver leeg te vissen. Waar de plantjes nog klein waren her en der een rol gaas (foto 4).

Sannie vertelde dat veel mensen tegenwoordig met de fiets kwamen naar een open tuinen dag, met al die elektrische fietsen. Wij wezen op onze fietsen, aangedreven door menskracht. Inmiddels hadden we goed 40 km gefietst, en nog ruim 20 te gaan.

Westeind

Dit jaar doen we zelf niet mee met het open tuinen weekend, andere jaren wel. Dan meestal maar 1 van beide dagen, zodat ik de andere dag nog ergens kan kijken. En elk jaar komen er dan toch mensen kijken op de ‘gesloten’ dag. Vandaag waren wij twee van die mensen die in de tuin op Westeind in Zuidbroek kwamen kijken. Niet goed in het foldertje gekeken, daarin staat dat deze tuin zaterdag open en zondags gesloten was…. Maar we mochten toch even rondkijken. De vrouw des huizes wees ons het verstopte begin van een klein paadje dat we konden volgen om zo een omtrekkende beweging om de grote vijver, met fontein, te maken. Slalommend en af en toe om planten heen stappen, behoorlijk vol gegroeid. Waar doet me dat aan denken?, zei Eddy. Als de paadjes in onze tuin in de loop van de zomer steeds smaller lijken te worden. Aan de achterkant van de tuin een weitje met drie paarden, 1 eigen en twee logeerpaarden. En een stukje bos. Dat bleek het restant te zijn van een vroegere coniferenkwekerij die van de ouders van de huidige bewoner Willem was. Toen de kwekerij stopte bleven grote aantallen coniferen achter. Dat was 15 jaar geleden, inmiddels groot opgegroeid tot een bos, waar inmiddels ook allerlei andewre bomen tussen zijn geplant. Regelmatig uitdunnen levert dan steeds weer hout op voor de houtkachel, aldus Willem. Toen we weer vertrokken na het rondje tuin stapten Willem en zijn vrouw ook op de fiets om zelf nog tuinen te gaan kijken in de buurt.

Poeltjelaan

De tweede stopplaats op ons opentuin fietsrondje was een 7 augustus was de tuin van Berendina Visser in Zuidbroek. Wow! We waren onder de indruk van de vijvertuin. Midden in het agrarische land ineens een met bomen omzoomde tuin. Met verschillende vijvers, graspaden, een bamboebosje en exoten: bananen, canna’s in lekker knal kleuren.

“Toen we hier 20 jaar geleden kwamen”, vertelt Berendina, “was het alleen een grasveld. Nog voor we aan het huis begonnen, gingen we aan de gang met de tuin: het uitgraven van de eerste grote vijver. ” De grond die daarbij vrijkwam is gebruikt om een deel van de tuin op te hogen. De plek voor het latere bamboebosje. Berendina houdt van verzamelen. Zo het ze een kleine dertig verschillende magnolia’s, een heel stel nog klein, maar ook al grote. En azalea’s. En rhododendrons. En Hemerocallissen. De daglelies, canna’s, oranje crocosmia’s staan nu in bloei. In het voorjaar moet het er prachtig uitzien met bloeiende azalea’s en rhododendrons en azalea’s. Helemaal achter in de tuin werd een stukje opnieuw aangelegd, met een stromend beekloopje. ” Hier hebben we flink wat van de hoge bamboe weggehaald, zegt Berendina, ” als je nog een stekje wilt …” En ze wijst naar een ‘stekje’ van de bamboe die in een grote pot stond, en boven het huis uitsteekt. Meter of 5 hoog. Dit stuk gaat Berendina verder met nieuwe schaduwplanten inrichten.

klik op de galerij voor grotere foto’s

Na een rondje door de tuin, haalden we ons meegebrachte lunchpakketje uit de fietstas. Met een kopje thee en koffie van ‘het huis’ hadden we een ideale lunchplek, op het terrasje aan de grote vijver. Uitzicht zoals op de laatste foto.

Veenborg Welgelegen

Hemelsbreed zo’n 15 km van ons vandaan, en nog nooit eerder geweest. De veenborg Welgelegen in Sappemeer. In het programma van de open tuinben estafette stond de tuin van deze borg genoemd, mooie reden om eens langs te gaan. De borg is nu van het Groninger Landschap en wordt verhuurd voor feesten en partijen, vooral bruiloften. En dan natuurlijk foto’s maken in de eind 2021 geheel in ere herstelde Franse barok-tuin. Een verzonken vijver, buxushaagjes, symmetrische borders, mooie grote bomen, brede paden, rozentuin. Vroeger flaneerden hier vrouwen in weelderige jurken met parasols. De borgheer verdiende een fortuin met de turfwinning.

De Veenborg stamt uit 1655. Toen Jan Cornelis Spiel erin trok keek hij uit over een eindeloos zompig moeras, het Bourtangermoor. De natte wildernis bevatte een enorme schat: turf. Verveners als Spiel ontgonnen het veen en vervoerden het ‘zwarte goud’ via de vaart naast de borg naar de stad Groningen. ’s Winters woonden ze in stadspaleizen, ’s zomers in hun veenborgen.

Eind 2021 is de tuin grondig opgeknapt, zoals ze er in de vroege 18e eeuw uitgezien moet hebben. Met vele duizenden nieuwe buxustruikjes langs alle paden (foto 3 en 5). Dat van die buxussen is niet zo handig. Zou verwachten dat Groninger landschap toch wel enige kennis had van het verschijnsel ‘buxus’ rups… De eerste rupsenvraat was al zichtbaar aan de nog maar 15-20 cm grote struikjes.

Putto, 18e eeuw, met voet op kop everzwijn.

Een slimme (optische) truc om de tuin groter te laten lijken was de symmetrische borders, vanaf de borg gezien, steeds smaller te laten worden. Op de tekening in foto 6 kun je dat goed zien.

Pruimz

Weer oogsttijd in de tuin. Woensdag ochtend, beetje vroeg, pruimen geplukt in de achtertuin. Ruim 4 kilo. Er hangt nog het nodige, deels (te) hoog: voor vogels en eekhoorn, deels nog niet helemaal rijp. Kan ik de komende dagen nog eens langs. Van 1 kilo pruimenjam gemaakt, met een vleugje kaneel en 1 nectarine. De dag erna van 1 kilo gelei gemaakt, de schoongemaakte pruimen eerst fijn gemaakt en toen de geleisuiker erbij. Een paar wijnbesjes erbij voor de kleur. De resterende twee kilo, schoongemaakt en in stukjes, in de diepvries. Om later chutney van te maken. De diepvries puilt inmiddels uit met zakjes frambozen, wijnbessen (deze week weer een portie geplukt, en al dagen een handjevol in het ontbijt) en ook nog 1 kilo bramen van Ingrid. Even kijken of ik nog meer potjes in de kelder heb.

Bij het pruimen plukken en zeker ook bij het halveren en ontpitten is het altijd zaak om niet te veel pruimen achter elkaar op te eten…

Muntvlinder en bij

De appelmunt bloeit volop in de achtertuin. Witte pluimen boven een wollig blad. Insecten zijn dol op de bloemen. Niet alleen de muntvlindertjes, ook de honingbijen bezoeken de bloemen graag.

Deze week ook weer eens het ommetje langs de vlindertuin van het Groningerlandschap kantoor. Met floxen en zonnehoeden in bloei. Een lekkernij voor de aardhommel.

Mini springer

Vandaag, zondag, vanaf een uur of 11 tot vanmiddag 4 uur was het regenachtig. De regenton zit weer goed vol. 13 mm, goed voor de tuin. En een signaal voor de slakken om alle afgeregende blaadjes e.d. op te gaan ruimen. Ook fijn voor de kikkertjes, die nu niet alleen in het grasveld, maar ook gewoon over het terras springen. Kleiner dan de slakken, echt net uitgekomen.

PT86

Knobbelzwaan PT86 kwamen we tegen tijdens een wandeling, in het kanaal in Oude Pekela. Met een aantal al grote, maar nog wel grijs gekleurde jongen. Even tellen. 1, 2, 3. . Nog een vierde vlak bij de oever. 4 dus. Nee toen we naar de rand van het water liepen bleek daar nog een vijfde te zwemmen. Of eigenlijk ’te varen’. Dit vijfde jong dreef op een houtvlot dat tegen de kant aan lag. Ik maakte een foto met de telefoon van een afstandje. want toen ik dichterbij kwam, kwam PT86, een van de ouders me even waarschuwen dat het niet een goed plan was nog dichterbij te komen. Begrepen!

Gesnuif

Recent heeft Eddy de beukenhaag gesnoeid en hebben we de afgesnoeide takken onder de haag geschoven. Met de droge dagen van afgelopen weken knisperen de blaadjes onder de haag als iemand er door heen schuifelt. Zo hoorden we woensdagavond al van verre dat er iets onder de haag scharrelde. Waarschijnlijk een egel. Ja hoor. Met een flinke vaart rende ze door de achtertuin. Dit was ongeveer 6 uur ‘ s avonds.

*Klik op de link voor een filmpje. Dan zie je de snelheid van de egel!*

Tegen 22:30 uur hoorden we gesnuif en gescharrel in het perkje vlak naast het terras.Het werd al wat duister dus even zaklantaarn erbij. Daar bleken twee grote egels neus aan neus te staan. Ze draaiden alsmaar rondjes om elkaar heen, typisch paargedrag. Grappig was dat ik, nog even op het terras zittend aan de andere kant van de tuin ook weer gescharrel hoorde. Planten bewogen, en daar kwam een derde egel aan rennen. Recht op het geluid van de andere twee af. Concurrerend mannetje? Moeilijk te zeggen. In ieder geval niet succesvol, een minuut later kwam de derde egel weer voor het terras langsrennen en verdween weer uit het gezicht in de richting waar ie vandaan was gekomen. Dus minstens drie egels in de tuin! En over een dag of dertig misschien kleine egeltjes …

Fruitig

Woensdagmiddag met een paar bakjes de tuin in om te oogsten: wijnbessen , witte aalbessen en ook een paar resterende kruisbessen. Inmiddels de eerder geplukte en ingevroren zwarte bessen weer laten ontdooien in de pan. Portie jam gemaakt: 3 delen wijnbes, 2 delen zwarte bes en 1 deel witte aalbes. Een heerlijke jammetje voor de wintermaanden, als herinnering aan de zomer en oogsttijd. Binnenkort komen de pruimen, voor jam en chutney, en in de diepvries ligt nog een kilo bramen van Ingrid te wachten op verwerking. Dat wordt smullen.

De kruisbessen en een deel van de witte besjes had ik bewaard om los op te eten. En een bakje voor Carel; die kwam donderdag avond eten en hij is dol op aalbessen.