Maand: september 2024

Witte sterretjes

Dit witte astertje, aster divaricatus, doet het prima in een border aan de zijkant van ons huis. Mooi oplichtend in de schaduw en met een lange bloei. In de voortuin hebben we ook nog een plek waar dezelfde aster staat, maar die doet het wat minder goed. Dit jaar is ie wat overgroeid door de oprukkende persicaria amplexicaulis. Dat komt de rijke bloei niet ten goede merk ik.

Dit weekend ben ik bezig geweest met het proberen te verwijderen van kweekgras in een deel van onze voortuin. Staat er al jaren en meestal trek ik ergens in de loop van de zomer de bovengrondse delen van het gras af. Maar nu begint het wel erg veel te worden. Dus alles eruit proberen te krijgen. Stel je voor: ik zit in de voortuin op een klein krukje , met een klein schepje en vorkje in de hand. Minutieus de wortel uitlopers van het kweekgras verwijderend.
Ook ben ik begonnen om de grote pol persicaria weer wat kleiner te maken, zodat het astertje in de voortuin weer meer lucht krijgt. Emmers vol met kweekgraswortels….

Beukenootjes

Als je nu in het bos wandelt, goed opletten. Aan alle kanten vliegen de eikels je om de oren. Op sommige plekken ligt echt een eikentapijt. Ook beukenootjes kunnen er wat van. Zoals bij ons om de hoek.

Wel een gedoe om de driekantige beukenootjes uit hun bolster te krijgen. Een bolster met stekelige haakjes. Lastig, maar niet zo lastig als de bolsters van de tamme kastanje. WE hebben er een aan het einde van de straat. De eerste bolsters vallen, maar ze zijn/ gaan nog niet open. Lastig om ze open te krijgen van wegen de scherpe stekels. Nog even wachten en de bolsters worden bruin, en krullen dan vanzelf open. Ee stuk makkelijker en minder prikkeling voor de vingers.

NB. ik loop vanaf afgelopen week met een plastic zakje in mijn jaszak. Je zou toch onderweg een mooie rijk vruchtdragende boom treffen….

Herfstaster

Nog zo’n slakken-slachtoffer dit jaar, de mooie lilapaarse herfstaster. Van de grote pol in de achtertuin is helemaal niets boven de grond gekomen en gebleven. IK heb nog niet geprobeerd om te lijken of er in de pollen nog leven zit onder de grond.

Ben ik de aster dan helemaal kwijt? Nee, 1 stengel houdt moedig stand. Jaren geleden heeft de aster zich op een hele andere plek in de tuin, tussen de steentjes van het pad naar de schuur uitgezaaid. Bloeit daar al jaren , mooi afstekend tegen de heg. Ik heb al een paar keer geprobeerd de plant voorzichtig tussen de steentjes weg te halen, maar hij zit daar muurvast. Deze te beter, want ondanks een beetje last in het voorseizoen, is de plek open en bloot en droog in een pad blijkbaar niet optimaal geweest voor de slakken. Als nood had ik ook weer een stukje terug kunnen halen van de pol in de tuin van de buren, ooit van ons gekregen. Ook hier is een deel weggevallen, maar een flink deel van de pol heeft gebloeid.

Van zeilboten en trollen

Stralend blauw was het vanmorgen toen we opstonden. Mooi om een ommetje te maken en dat ging vandaag langs het Friesche Veen, Drentsche Aa, landgoed de Braak, en via westkant van het Paterswoldse meer naar Stad. Wij wonen zelf aan de oostkant van het meer (nou ja zit nog een kanaal en snelweg tussen).

Op een bankje in de zon naar de zeilbootjes gekeken, die vlak bij waar we zaten een boei moesten ronden. Dat ging niet iedereen even soepel af. Dat was tegen lunchtijd. We besloten voor de afwisseling eens bij het Elanderhus te gaan lunchen, het restaurant dat hoort bij het Scandinavisch Dorp. Een houten, blokhutachtig gebouw. Hier kwamen we de eland en een aantal trollen tegen.

Gered

Eerder dit jaar schreef ik treunisverhalen over de helianthus en aster die continu tot aan de grond werden afgeknaagd door de slakken. De helianthus heb ik uit arrenslede toen in kistjes gezet en op een bankje een stukje van de grond af gezet. Wel nodig om rest van de zomer, zeker op droge warme dagen de planten water te geven. Ze zijn flink gegroeid en sinds afgelopen week bloeien ze. Na de bloei ga ik ze maar weer in de grond zetten, wel als ze afgeknipt zijn, want de kistjes zijn nu erg zwaar en lastig te verplaatsen.

Volgend jaar even afwachten wat de slakken doen, want al met al best een hoop werk om planten uit de grond te halen in het voorjaar, slakvrij te laten opgroeien, en dan terug zetten als ze stevig genoeg zijn. Datzelfde doe ik al een paar jaar met de rudbeckia…

Hark

Afgelopen vrijdag in Gardener’s World, mijn favoriete tuinprogramma, op BBC 2, weer de jaarlijkse tip van presentator Monty Don om met een draadhark de ’thatch’ uit het grasveld weg te harken. Thatch is het Engelse woord voor het viltachtige dode materiaal wat zich in de loop van een seizoen tussen de grashalmen besteld. Beter om dit nu – voor de herfst- eruit te harken, te verticuteren , gaatjes te prikken in het gras, en waar nodig een beetje graszaad bij te zaaien. Nu is het nog warm genoeg om te ontkiemen. Voor nu ziet het grasveld er dan wat rommelig en hobbelig uit (wat komt er veel spul af, althans bij ons op de zure veengrond, veel mos ook), maar voor de groeiomstandigheden in het volgende seizoen is het een goede actie.

Zaterdagochtend naar de verre schuur, daar staat nog een oude draadhark van de vorige bewoner ‘Ome Job’ geërfd. Ik wilde net beginnen met harken toe ik zag dat er een vlinder, een dagpauwoog dichtgeklapt , op de hark zat. Voorzichtig haalde ik wat spinrag rond de vleugeltje weg, en zette de hark in de zon. Zo leuk. Even later begon de vlinder zachtjes te trillen, kwamen de antennes tussen de vleugels vandaan, en nog een paar minuten later klapten de vleugels open. Pas toen de vlinder voldoende opgewarmd was en wegvloog, was de hark beschikbaar voor de hark-klus.

Bodemdierendagen 2024

Van 20 september tot 7 oktober loopt de ‘burger-wetenschap’ activiteit om bodemdieren te tellen. OP safari in eigen tuin. De jacht is niet op de ‘Big five’ op safari in Afrika, maar gericht op de ‘Tiny Ten’.

10 soorten die iets zeggen over de bodem. Zonder bodemdieren geen gezonde bodem. Afgelopen zaterdag struinden we een half uurtje door de tuin. Bakstenen optillen, achter bloempotten kijken, in donkere hoekjes en onder overhangend blad. IK had ook een valletje gezet (een ingegraven yoghurt emmertje), maar daar zat niet veel in: springstaartjes, maar die telden niet mee voor de Tiny ten.

Op de website bodendierendagen.nl kun je de zoekkaart en telformulier downloaden. Via de website kun je ook je resultaten weer invoeren en per omgaande krijg je een ‘score’ over de kwaliteit van de bodem/ biodiversiteit van je zoekplek.

Onze groene tuin scoorde – niet onder wacht- hoog: een 9. Er is er 1 van de 10 die we niet gezien hebben, ook niet het resultaat van zijn aanwezigheid. Dat is de mol. Wel weer gezien egel, bruine kikkers en een muis. Die scharrelen ook over de bodem.

Doen jullie ook mee, er mogen nog wel wat meer tellingen bij komen. Kleine moeite en leuk te doen. Zeker met meer dan 1, met kinderen of kleinkinderen bv. Of als je alleen woont: vraag een naaste buur.

Vaste gast

Nu de jongen het nest verlaten hebben komt mevrouw egel elke avond een langs op het terras. Om rond te scharrelen op zoek naar insecten die daar in de loop van de dag zijn terechtgekomen. Misschien kwam ze al veel langer, maar dan waren wij al weer naar binnen. En nu het weer vroeger donker wordt en we in de serre zitten (uitkijkend op het terras) zien we haar op een vast ronde steeds even langskomen. Erg leuk om bijna neus aan neus (met glazen serre deur ertussen) te staan zonder dat ze het door heeft of van ons schrikt. Even later verdwijnt ze weer en duikt met haar neus in de struikjes. Ah, een slak. Smak smak smak.

Zonnebloemen

Het archetype van de zonnebloem ie groot, hoog, warm geel en donker hard. Ook andere kleuren kunnen erg mooi zijn, zoals deze hele donkere. Roodbruin.
Hoe hoog de bloemen oorspronkelijk zijn geweest, dat weet ik niet. Ik kreeg ze van Jitske, voor in de tuinvaas. Leuk ook die kleine rozenbotteltjes op de laatste foto. Die zijn van de rosa multiflora. Duizenden botteltjes in de enorme struik die inmiddels hoog in de wilde pruimenbomen is geklommen. In de vaas staat nu ook paar bloempluimen van een aantal afgesnoeide budleija takken. Ook in de vaas geliefd door de insecten.

Vlasdag

Afgelopen donderdag werd er op het terrein van ENTRANCE – Building weer een vlasdag georganiseerd. Leuk om even te gaan kijken, tijdens de theepauze op mijn werk. Via de link informatie over de activiteit vorig jaar. Een heel seizoen heeft hier het vlas kunnen groeien, met eerst de hemelsblauwe bloemetjes en vervolgens de bolvormige zaaddoosjes. Building geeft informatie over onder andere duurzame en natuurlijke (bouw)materialen. En vlas is een mooi voorbeeld. Alle onderdelen van de plant worden zo ongeveer gebruikt.

De zaden om lijnolie van te maken of als lijnzaad verkopen. De stengels om na een ingewikkeld proces draden van te maken waarvan linnen kan worden gesproken. Met mooie werkwoorden als trekken, repelen, roten, braken, zwingelen en hekelen. Ook dit jaar waren er weer studenten van MBO (terra college) uitgenodigd om zelf vlas te trekken en in bundeltjes op het veld achter te laten (de komende weken worden de houtige delen dan door het vocht/ dauw zacht gemaakt). Daarna kregen ze een al gedroogde bos stengels om er de vezels uit te slaan, beuken, kloppen en kammen. Eileen Blackmore gaf uitleg bij de verschillende stappen in het proces, met echte oude gereedschappen om dit zelf te doen.

Eigen veldje in de tuin zaaien?