Koment weekend is weer de nationale tuinvogeltelling: op 24, 25 en 26 januari 2025 kun je meedoen. Op de website van de vogelbescherming vind je tips en trucs. Hoe te tellen, een vogelherkenningskaart en allerlei adviezen. Leuk om thuis te doen, of met de klas. Het helpt als je de vogels voert, met pindacakes of vetbollen (let op dat je goede kwaliteit koopt).
En misschien is er in de buurt wel een rondleiding waar je met een kenner mee kunt gaan om te leren wat goede momenten en goede plekjes zijn om de vogels te zie en te herkennen. Wist je dat roodborstjes en winterkoninkjes allebei vaak laag in het struikgewas zitten. Andere vogels juist hoger in bomen.
Woon je in de buurt van Haren dan kun je mee met de vogelwandeling in de Hortus botanicus Haren. Op zaterdag 25 januari van 11-12 uur door Christiaan Both van de Rijksuniversiteit Groningen.
Vanmorgen in Vroege vogels een item over iemand die in zijn tuin een paar sleedoorns had gezet, en pardoes ook al in het eerste jaar eitjes van de sleedoornpage (kleine oranjebruine vlinder) terugvond. Het is een zeldzame vlinder die maar op een paar plekken in ons land voor. Zie de kaart hieronder. Vooral in midden/ oostelijke helft van ons land en in Zuid Limburg. Niet in Groningen zo te zien…
Er werd verwezen naar Streektuinen.nl. Daar wordt opgeroepen om een of meer (of zoveel mogelijk) lokale en regionale inheemse planten in je tuin te zetten. Zo worden al die tuinen stapstenen voor de biodiversiteit in de buurt. Je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief. Jasper Helmantel van de Cruydthoeck heeft voor een aantal streken/ landschapssoorten in Nederland een passend zedenmengsel gemaakt. Voor als je nog een plekje overhebt in de tuin. Ook is te vinden welke struiken en bomen in jouw streek mooie stapstenen vormen.
Wij wonen op de Hondsrug , vrijwel tegen Drenthe aan. Dat hoort bij de streek: Drents Plateau en Friese Wouden met als kernplanten: heggenroos, laurierwilg, viltroos, schijnviltroos, behaarde struweelroos, kale struweelroos, wilde lijsterbes, sporkehout, eenstijlige meidoorn, tweestijlige meidoorn,wilde hazelaar,Gelderse roos, wilde kardinaalsmuts, zwarte bes, wilde appel, els, es.
De cursief weergegeven planten hebben we al in de tuin. Ik zie dat er maar liefst 6 wilde rozen uit deze streek zijn die in onze tuin een plekje zouden kunnen krijgen (we hebben wel de egelantier en de rosa multiflora, die zijn komen aanwaaien). En sporkehout: voor de mooie naam en omdat het een goede waardplant is voor verschillende vlinders, als citroenvlinder, het groentje (!) en het boomblauwtje.
Wat zie je hier op de foto’s? Landschappen, foto’s gemaakt met de satelliet Landsat. Met mooie kleuren en patronen. Van links naar rechts.
Delta rivier Lena rivier
Nationaal Park Etosha in Namibië
Yapacani, Bolivia
Firn-filled fjords, Tibet
Golmund, China
Zee van Ochotsk
Kijk nog eens goed! Niet alleen mooie plaatjes. Als je goed kijkt kun je mijn naam lezen.
Wil je dat ook: je naam in landschappen? Of elk ander woord. Via deze website van NASA kun je elke naam visueel uitbeelden in satellietbeelden. Van foto’s gemaakt door Landsat.
Uit de KNNV nieuwsbrief van december 2024: Flora Festival terugkijken : het festival werd half december gehouden en voor wie er niet bij was of niet alles gezien heeft kun je de video’s nog terug kijken.
Dit was een mooie activiteit in de kerstvakantie. Maar kan ook op een willekeurige regenachtige dag. Of even ’s avonds op de bank voor het naar bed gaan. Via de link kun je allerlei presentaties terugkijken van het Flora festival. Ook de lezingen van de vorige edities zijn hier nog terug te zien : Playlist video’s .
En vind je het leuk om een quiz te doen? Duurt klein half uurtje, zie hier. 25 foto’s van wilde planten, ingezoomd op de bloem. Hoeveel herken jij er? Er zijn 50 punten te verdienen, ik kwam tot 34.
Toen ik een jaar of tien was kreeg ik voor mijn verjaardag een grappig plantje, grappig vanwege de naam: levend steentje. Helemaal geen steen natuurlijk, maar een vetplantje. Niet heel moeilijk te verzorgen, maar het plantje heeft destijds de verzorging van een tienjarige niet overleefd. Er zijn overigens een paar planten die nog steeds -na verjonging door delen of stekken, tientallen jaren nadat ze in mijn kinder-slaapkamer stonden- nu nog steeds in huis en vensterbank staan.
Het levende steentje dus niet. Maar ik ben het nooit vergeten, vanwege de naam. In het wild groeien levende steentjes vooral in Zuid-Afrika en in Namibië. Ze zijn vaak gecamoufleerd tussen de stenen met hun grijsgroene kleur en vallen pas op als ze in bloei schieten. Het woord lithops komt van het oud Griekse woord Lithos dat steen betekent.
Het exemplaar op de foto heb ik gezien in de Hortus. Naast een heleboel andere vetplanten staat de lithops in de zomer buiten, nu inmiddels weer binnen. Het is een pleiospilos bolusii uit de familie Aizoaceae. Genoemd naar Harry Bolus, een zuid Afrikaans botanist, geboren in Engeland.
Beetje googlen en ik kwam op een website waar je levende steentjes in allerlei verschillende kleuren kunt kopen, bijna alsof ze geverfd zijn . Als je de babyplantjes zo ziet met piepklein worteltje (foto links hieronder) dan snap ik wel dat je het plantje misschien eerder kan laten verzuipen, dan dat ie te droog staat.
Morgen 12 februari is het Darwin Day, de dag waarop wereldwijd aandacht besteed wordt aan Charles Darwin, en zijn evolutietheorie. In 2024 is het 215 jaar geleden dat Darwin geboren werd. Het bekendst is Charles Darwin, de man met de grote witte baard, van zijn reizen met de Beagle. Een reis van een paar jaar, waar de basis werd gelegd voor zijn meest bekende boek “On the Origin of Species”. Charles Darwin had een brede interesse, ook voor planten. Tijdens zijn reis met de Beagle verzamelde hij veel planten, die hij later thuis onderzocht. Hij concludeerde dat planten een veel complexer leven leiden dan iedereen tot dan toe dacht. Ze konden ‘zintuiglijk’ reageren, bijvoorbeeld op licht. Darwin schreef verschillende boeken over planten: over orchideeen , slingerplanten en vleesetende planten.
Boek
Morgen komt ook het boek “Planten en Darwin”, vertaald uit het Engels. Met een aantal van de plantenverhalen van Darwin. Ik heb de oorspronkelijke -Engelse- versie besteld.
Darwin’s bibliotheek
Vanaf nu is ook de complete bibliotheek van Darwin online in te zien. De NOS schreef er vandaag een artikel over. Via de online bibliotheek kun je ook rondkijken in een uitgebreide fotocollectie, en zie je ook een paar leuke plaatjes van hoe de bibliotheek van Darwin eruit moet hebben gezien. Heel veel boeken, breder dan biologie en ecologie. Zelfs een paar Nederlandse boeken… John van Wyhe, een historicus , is 18 jaar lang bezig geweest om alle info on line te zetten.
Ik ken de kamerlinde als een plant met lichtgroene enorme, slappe bladeren, bedekt met een laagje zachte haartjes aan beide kanten. De vorm van het blad lijkt inderdaad wel op dat van onze inheemse linde, alleen een stuk groter. De kamerlinde is door het grote, frisgroene blad, heel decoratief en geeft een beetje jungle gevoel aan kamer of serre.
Was me nooit opgevallen dat de plant prachtig kan bloeien. Dit exemplaar, gehouden als kuipplant in de Hortus, bloeit nu, begin februari. Els is er even naast gaan staan om te laten zien hoe groot de kamerlinde kan worden. De kamerlinde is niet de makkelijkste plant, om goed te houden. Els vertelde dat zij jarenlang een goed groeiende kamerlinde had, maar dat deze wegkwijnde nadat ze haar verplaatst had: te licht, te donker, beestjes, tocht. Wie zal het zeggen.
Een andere naam voor de kamerlinde is sparrmannia africana. Alle planten uit dit geslacht groeien in Afrika. In Zuid Afrika groeit de sparrmannia uit tot een boom van 7-10 meter hoog, met een brede kroon. Bij ons wordt de kamerlinde als kuipplant gekweekt. Mooi om haar ’s zomers buiten te zetten, en dan ruim voor de vorst weer naar binnen. Dat voorkomt ook dat de plant te ‘stoffig’ wordt, door de haren op het blad is eventueel stof er moeilijk af te wrijven.
De naam sparrmannia komt van Anders Sparrman (1748–1820), a zweedse botanist, en leerling van Linnaeus. Hij ging onder andere mee op de tweede reis van James Cook, als scheepsarts, en reisde in 1772 naar het zuidelijkste puntje van Afrika. Hij was in die tijd al een sterk voorstander van afschaffing van de slavernij. Ook schreef hij waarschuwende teksten over het niet-duurzame landgebruik en de over bejaging op wilde dieren. Toen al. Heeft weinig geholpen.
Wil je meer weten over deze reislustige botanicus. Er is een -volgens de recencies- goede roman verschenen over zijn leven. The journeys of Anders Sparrman.
Kort geleden in gesprek geraakt over de jaarlijks terug kerende actie toen ik op de lagere school zat: alle kinderen die dat wilden konden inschrijven op een van een paar soorten kamerplanten; daar kreeg je dan een stekje van mee net voor de zomervakantie. En bij begin van het nieuwe schooljaar kon je de plantjes dan weer meenemen naar school: de mooiste won een prijs.
Ik koos altijd voor de begonia. Harige ronde blaadjes. Rode bloempjes. Erg lang bleef die meestal niet leven, ik kan me vaag herinneren dat de begonia’s vaak verzopen. In de wens ze snel te laten groeien veeeel water geven. En als ze slap hingen…. nog meer water geven. En er dan achter komen dat de wortels verrotten. Toen had ik nog niet door (en ook nu vergeet ik het wel eens) dat een plantje slap kan hangen van te weinig water, maar ook van te veel water!
Mijn broer, Frank, nam altijd de fuchsia stek, die vaak wel de begonia overleefde. Van de anderen weet ik het niet meer. Volgens mij waren er ook Vlijtige Liesjes en Siernetels.
Ooit is de Floralia in de 19e eeuw begonnen als een vereniging (met veel lokale afdelingen) , bedoeld om kamerplanten te promoten, vooral onder de arbeidersklasse, die zich geen kamerplanten kon veroorloven. Er schijnen nog her en der lokale afdelingen voort te leven, maar ik vind zo snel geen actuele contactgegevens meer op internet terug…
De tuin is in rust, niet veel te doen buiten. Heb je toch wat tuinkriebels, denk dan eens aan winterstekken maken. Van veel struiken kun je de kale takken gebruiken om juist nu stekken te nemen.
Een leuke videovan Gerard van Buiten vind je hier : LInk
