Vroege bloemen, blije bijen

Voor hommels en andere wilde bijen zijn bloemen in het vroege voorjaar cruciaal. Om daar aandacht aan te geven kun je in tuin of bloembak vroegbloeiende planten neerzetten. Winterheide. Of bloembollen. Kies dan voor biologisch gekweekte bollen. In de komende weken kun je dan, zeker op een zonnige dag, de vroegelingen onder de insecten op bezoek zien komen.

In de Hortus is in een bak langs een wandelpad een aantal verschillende voorjaarsbollen bij elkaar gezet. Bij het maken van een beschrijvend tekstje kon ik meteen een beetje oefenen met een nieuw tekenprogramma op mijn iPad. Tjonge, wat kan daar veel mee. Ik ben voorlopig nog niet uitgetekend.

Kunst in krijt

Ik ben helemaal weg van de kleine geïmproviseerde kunstwerkjes die gemaakt worden door David Zinn. Vrijwel dagelijks maakt hij met stoepkrijt en houtskool nieuwe tekeningen en figuurtjes. Niet van te voren bedacht, maar geïnspireerd door een scheur in een muur, of een paaltje op de stoep. De tekeningen lijken echt driedimensionaal als je ze vanuit de goede hoek bekijkt.
Met een foto of filmpje legt David zijn improvisaties vast. Gedeeld via social media en daarmee vereeuwigd. Want één regenbuitje en ze zijn weg. Een soort Snapchat-art.

Effe uitbuiken, krijttekening van David Zinn.

Hier wat meer voorbeelden in een reportage van de BBC. Soms mannetjes, maar meestal dieren. Met een paar steeds terugkomende figuurtjes: Sluggo, groen met hoorntjes; Nadine, de muis; Philomena, het varkentje met vleugels.

Komende week: tellen maar

Koment weekend is weer de nationale tuinvogeltelling: op 24, 25 en 26 januari 2025 kun je meedoen.
Op de website van de vogelbescherming vind je tips en trucs. Hoe te tellen, een vogelherkenningskaart en allerlei adviezen. Leuk om thuis te doen, of met de klas. Het helpt als je de vogels voert, met pindacakes of vetbollen (let op dat je goede kwaliteit koopt).

En misschien is er in de buurt wel een rondleiding waar je met een kenner mee kunt gaan om te leren wat goede momenten en goede plekjes zijn om de vogels te zie en te herkennen. Wist je dat roodborstjes en winterkoninkjes allebei vaak laag in het struikgewas zitten. Andere vogels juist hoger in bomen.

Woon je in de buurt van Haren dan kun je mee met de vogelwandeling in de Hortus botanicus Haren. Op zaterdag 25 januari van 11-12 uur door Christiaan Both van de Rijksuniversiteit Groningen.

Streektuinen

Vanmorgen in Vroege vogels een item over iemand die in zijn tuin een paar sleedoorns had gezet, en pardoes ook al in het eerste jaar eitjes van de sleedoornpage (kleine oranjebruine vlinder) terugvond. Het is een zeldzame vlinder die maar op een paar plekken in ons land voor. Zie de kaart hieronder. Vooral in midden/ oostelijke helft van ons land en in Zuid Limburg. Niet in Groningen zo te zien…

Er werd verwezen naar Streektuinen.nl. Daar wordt opgeroepen om een of meer (of zoveel mogelijk) lokale en regionale inheemse planten in je tuin te zetten. Zo worden al die tuinen stapstenen voor de biodiversiteit in de buurt. Je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief.
Jasper Helmantel van de Cruydthoeck heeft voor een aantal streken/ landschapssoorten in Nederland een passend zedenmengsel gemaakt. Voor als je nog een plekje overhebt in de tuin. Ook is te vinden welke struiken en bomen in jouw streek mooie stapstenen vormen.

Wij wonen op de Hondsrug , vrijwel tegen Drenthe aan. Dat hoort bij de streek: Drents Plateau en Friese Wouden met als kernplanten: heggenroos, laurierwilg, viltroos, schijnviltroos, behaarde struweelroos, kale struweelroos, wilde lijsterbes, sporkehout, eenstijlige meidoorn, tweestijlige meidoorn, wilde hazelaar, Gelderse roos, wilde kardinaalsmuts, zwarte bes, wilde appel, els, es.

De cursief weergegeven planten hebben we al in de tuin. Ik zie dat er maar liefst 6 wilde rozen uit deze streek zijn die in onze tuin een plekje zouden kunnen krijgen (we hebben wel de egelantier en de rosa multiflora, die zijn komen aanwaaien). En sporkehout: voor de mooie naam en omdat het een goede waardplant is voor verschillende vlinders, als citroenvlinder, het groentje (!) en het boomblauwtje.

Naam in het landschap

Wat zie je hier op de foto’s?
Landschappen, foto’s gemaakt met de satelliet Landsat.
Met mooie kleuren en patronen.
Van links naar rechts.

  • Delta rivier Lena rivier
  • Nationaal Park Etosha in Namibië
  • Yapacani, Bolivia
  • Firn-filled fjords, Tibet
  • Golmund, China
  • Zee van Ochotsk

Kijk nog eens goed!
Niet alleen mooie plaatjes.
Als je goed kijkt kun je mijn naam lezen.

Wil je dat ook: je naam in landschappen?
Of elk ander woord. Via deze website van NASA kun je elke naam visueel uitbeelden in satellietbeelden. Van foto’s gemaakt door Landsat.

Video’s kijken en Quiz

Uit de KNNV nieuwsbrief van december 2024:
Flora Festival terugkijken : het festival werd half december gehouden en voor wie er niet bij was of niet alles gezien heeft kun je de video’s nog terug kijken.

Dit was een mooie activiteit in de kerstvakantie. Maar kan ook op een willekeurige regenachtige dag. Of even ’s avonds op de bank voor het naar bed gaan. Via de link kun je allerlei presentaties terugkijken van het Flora festival. Ook de lezingen van de vorige edities zijn hier nog terug te zien : Playlist video’s .

En vind je het leuk om een quiz te doen? Duurt klein half uurtje, zie hier. 25 foto’s van wilde planten, ingezoomd op de bloem. Hoeveel herken jij er? Er zijn 50 punten te verdienen, ik kwam tot 34.

logo Flora Festival

Levende steentjes

Toen ik een jaar of tien was kreeg ik voor mijn verjaardag een grappig plantje, grappig vanwege de naam: levend steentje. Helemaal geen steen natuurlijk, maar een vetplantje. Niet heel moeilijk te verzorgen, maar het plantje heeft destijds de verzorging van een tienjarige niet overleefd. Er zijn overigens een paar planten die nog steeds -na verjonging door delen of stekken, tientallen jaren nadat ze in mijn kinder-slaapkamer stonden- nu nog steeds in huis en vensterbank staan.

Het levende steentje dus niet. Maar ik ben het nooit vergeten, vanwege de naam. In het wild groeien levende steentjes vooral in Zuid-Afrika en in Namibië. Ze zijn vaak gecamoufleerd tussen de stenen met hun grijsgroene kleur en vallen pas op als ze in bloei schieten. Het woord lithops komt van het oud Griekse woord Lithos dat steen betekent.

Het exemplaar op de foto heb ik gezien in de Hortus. Naast een heleboel andere vetplanten staat de lithops in de zomer buiten, nu inmiddels weer binnen. Het is een pleiospilos bolusii uit de familie Aizoaceae. Genoemd naar Harry Bolus, een zuid Afrikaans botanist, geboren in Engeland.

Beetje googlen en ik kwam op een website waar je levende steentjes in allerlei verschillende kleuren kunt kopen, bijna alsof ze geverfd zijn . Als je de babyplantjes zo ziet met piepklein worteltje (foto links hieronder) dan snap ik wel dat je het plantje misschien eerder kan laten verzuipen, dan dat ie te droog staat.

Darwin Day

Morgen 12 februari is het Darwin Day, de dag waarop wereldwijd aandacht besteed wordt aan Charles Darwin, en zijn evolutietheorie. In 2024 is het 215 jaar geleden dat Darwin geboren werd. Het bekendst is Charles Darwin, de man met de grote witte baard, van zijn reizen met de Beagle. Een reis van een paar jaar, waar de basis werd gelegd voor zijn meest bekende boek “On the Origin of Species”. Charles Darwin had een brede interesse, ook voor planten. Tijdens zijn reis met de Beagle verzamelde hij veel planten, die hij later thuis onderzocht. Hij concludeerde dat planten een veel complexer leven leiden dan iedereen tot dan toe dacht. Ze konden ‘zintuiglijk’ reageren, bijvoorbeeld op licht. Darwin schreef verschillende boeken over planten: over orchideeen , slingerplanten en vleesetende planten.

Boek

Morgen komt ook het boek “Planten en Darwin”, vertaald uit het Engels. Met een aantal van de plantenverhalen van Darwin. Ik heb de oorspronkelijke -Engelse- versie besteld.

Darwin’s bibliotheek

Vanaf nu is ook de complete bibliotheek van Darwin online in te zien. De NOS schreef er vandaag een artikel over. Via de online bibliotheek kun je ook rondkijken in een uitgebreide fotocollectie, en zie je ook een paar leuke plaatjes van hoe de bibliotheek van Darwin eruit moet hebben gezien. Heel veel boeken, breder dan biologie en ecologie. Zelfs een paar Nederlandse boeken…
John van Wyhe, een historicus , is 18 jaar lang bezig geweest om alle info on line te zetten.