Weer een voorbeeld van ‘de naam is zoals het er uit ziet’. De gele trilzwam. Deze kwamen we tegen op een wandeling in een oud stukje beukenbos, het Wesselinks bos, horende bij het vroegere landgoed Noordwijk in Paterswolde (er staat nu een appartementencomplex met die naam). Altijd leuk zo’n schimmel, om ook even aan te raken: om vast te stellen of ie trilt. Ja, dus.
Zeldzaam is deze trilzwam bepaald niet, komt over de hele wereld voor. Op afgevallen takken van bomen. De kleur maakt de schimmel opvallend. En ook het verschil in droge omstandigheden (hard en klein) en natte omstandigheden, zacht en geleiachtig. Een beetje als het judasoor.
Op zaterdag 11 januari gold tot 9 uur ’s morgens code oranje in het noorden van ons land. Vanwege gladheid. Nou dat was een beetje onderschat door het KNMI. Normaliter ga ik om acht uur ‘morgens boodschappen doen, deze zaterdag even gewacht tot later op de ochtend. Om 11 uur op pad: zonneschijn. Maar toch was het op heel veel plekke nog erg glad. Bij het kleine winkelcentrum waar ik naar toe ga, neem ik altijd de trap aan de noordzijde. Dat kon nu niet: de treden lopen een klein beetje schuin af, en elke keer als ik heel voorzichtig een voet op een trede zette, gleed ik weer naar beneden. Met een omtrekkende beweging naar de zuidkant van het winkelcentrum en naar kon ik wel naar binnen.
Ook Erik, de eekhoorn moest wachten voor hij zijn ontbijt kreeg. Eerder was het te glad in de achtertuin. Deze foto’s zijn van eind van de ochtend, het bekermos (een korstmos) groeit in de spleten tussen de planken van de brug over de vijver. Daar ligt gelukkig een laag gaas als looppad overheen gespijkerd. Maar dan nog is het zaak om heel voorzichtig te lopen. Aan de foto’s hieronder zie je de gladheid van de ijzel!
Bekermos – Cladonia
Afgelopen week waren hier in het noorden al ontzettend veel glijpartijen en mensen die onderuit gegaan waren. Lange wachttijden in de ziekenhuizen. Dorpsgenoot en mede-koorlid Anneke viel en brak haar heup vrijdag. Pas zaterdagavond kon ze geopereerd worden. Gelukkig morgen weer naar huis.
Een ander slachtoffer van het ijs was deze onfortuinlijke rups. Hij zat vastgevroren in het dunne laagje ijs op de kleine vijver. Ik heb hem voorzichtig laten ontdooien, en in een bloempotje gelegd met wat afgevallen blaadjes erover heen. Gaat hem niet meer worden ben ik bang.
Langzamerhand komen alle vogelvoer silo’s en mandjes weer te voorschijn. Nu is het nog stil wat betreft mussen, wandt de silo met zonnepitjes staat er nog niet. De paal heb ik inmiddels naast de budleija in de grond gezet, die silo wil ik eerst nog even goed schoonmaken met soda. Om een beetje plek te hebben voor de silo (en beter zicht te hebben op de vogeltjes vanaf de bank, STRAKS, heb ik de budleija een lichte snoeibeurt gegeven. Op een van de oude snoeistompen kwam ik een paar wat half ingedroogde, gerimpelde paddenstoeltjes tegen. Nu heeft het weer flink geregend en de judasoortjes zijn weer stevig. Stevig is eigenlijk niet het goede woord. Als je het aanraakt voelt het een beetje als gelatine of een siliconen bakvormpje.
De judasoor is eetbaar en wordt gebruikt in oosterse keukens. Die van ons laat ik lekker aan de struik zitten. Het is een parasitaire plant die meestal op vlier groeit.
Paar recente plaatjes. Minder bloemen in deze tijd van het jaar. Maar warm en vochtig is perfect voor de paddenstoelen. Vaak een beetje schutkleur, bruinig tussen bruinige bladeren. Maar soms ook opvallend.
Mooie namen, weet je welke naam bij welke foto hoort?
De meeste vliegenzwammen , je weet wel die paddenstoelen rood met witte stippen, hebben een heleboel stippen. Soms is er een verdwaalde met heel weinig stippen. Het lijkt wel een rood balletje.
Een vliegenzwam is het archetype van een paddestoel, witte steel, rode hoed. Bol vormen, aardappelvormen en nog veel vreemder komt ook voor.
Deze week ook weer deze gekke traliestinkzwam gezien. Bizar he. Komt uit een wit “ei” .
Warm en vochtig genoeg voor paddenstoelen. Ook op 30 december nog, toen we een wandeling bij landgoed Vosbergen maakten. Tegen de zijkant van een boomstomp zagen we een aantal witte eieren, en ook twee vruchtlichamen. Van de grote stinkzwam. Toch heeft de stinkzwam er nu niet zoveel aan. De truck van stinkzwammen is dat ze stinken, naar rottend fruit, of rottend vlees en daarmee vliegen trekken. Die denken dat er aas ligt, beginnen -in dit geval van de slijmerige groene laag- te eten en vliegen naar de volgende. En passant sporen van de stinkzwam verspreidend. Maar nu … 30 december: geen vlieg te zien.
Als je een beetje wilt griezelen bij bewegende beelden: bijgaande link naar youtube filmpje geeft time lapse opnamen van allerlei stinkzwammen. In een paar uur komt het hele vruchtlichaam omhoog uit een ei, en als je dat versneld tot een paar seconden… weird!
En dan in de achtertuin.
Uit een ooghoek zag ik onder de beukenhaag iets bruins liggen. Het leek een kletsnat stuk karton, dat ergens vandaan gewaaid was en onder de heg was blijven steken. Toch even kijken: er bleken drie grote paddenstoelen te staan, met mooie plaatjes van onder. Een ervan had zo’n grote hoed dat die onder zijn eigen gewicht plat op de grond was gaan liggen. Of er was een kat of andere beest over heen gelopen.
Het is de nevelzwam. Niet giftig, en volgens sommigen eetbaar. Anderen geven aan dat je er klachten van kunt krijgen. Toch maar niet eten. Voelde overigens erg stevig, en ziet er ook een beetje uit als oesterzwammen. Tenminste in de iets latere fase, als de randen van de paddenstoel iets opkrullen.
Elegantie ten top. Wit met een patroon van fijne blauwgrijze lijntjes. Iets meer dan een centimeter groot, dit geweizwammetje. Vaak zijn de ‘geweien’ wat smaller met een vorm die lijkt op het gewei van een ree. Maar dit exemplaar is veel breder: formaatje ‘mini-eland’.
Nanus, die in de Hortus woont, kom ik regelmatig tegen. Afgelopen week liet hij me een mooi plekje zien, net rechts voor de Chinese tuin, waar een flinke groep vliegenzwammen staat. Dit is mijn ‘paddestoelen’ moestuintje, aldus Nanus. Smaakt prima. Voor mensen is het niet verstandig vliegenzwammen te eten, Nanus kan er blijkbaar prima tegen.
Gekraagd of gewimperd? Obsidentify to the rescue! Blij met de hulp van deze app.
Er staat op de onderste twee foto’s dat er geen lokatie bekend is…. Dat komt omdat ik het niet inlog in de app. Dan wordt er ook niet bijgehouden waar ik ben. Maar ik weet nog precies waar de foto’s zijn genomen. In het arboretum deel van de Hortus Haren, ze waren te zien vanaf het pad , langs de blauwe paaltjesroute. Tussen paaltje 42 en 43.
Tussen de (felle) buien door een ommetje vanuit huis gedaan. Langzaam beginnen de herfstkleuren, zoals de wingerd tegen het oude kerkje. In de grasbermen van de Rijksstraatweg (van Groningen via Haren naar het Zuiden) stond het bommetje vol met paddestoelen. Veel bruinachtige tinten, beige, vlak, een hoed met een brede rand of juist met stippen. We weten twee plekken in het dorp waar steevast vliegenzwammen staan. Eerst leek er op het grasveldje bij de blauwe engel niets te staan. Maar nadat we even goed speurden, zagen we deze en nog twee andere rode ‘eieren’ uit het gras oppiepen. Later deze week nog maar eens langs.
Onder: De bruine vliegenzwam, of koningsvliegenzwam, amanita regalis en de gewone (rode) vliegenzwam, amanita muscaria (letterlijk vertaald druivenvliegenzwam …)
