Alles in en om onze tuin
De eerste twee foto’s tegen half vijf, met tegenlicht van de bijna ondergaande zon. Dan krijgen de klokjes een beetje een warm gloedje. Op de onderste foto zie je al dat verschillende bosjes sneeuwklokjes er aan toe zijn om weer gedeeld te worden.
In verschillende manden en potten zitten bloembollen. Druifjes, tulpen, narcissen, krokussen. Het hele jaar staan de potten ergens onder een struik, achter in de tuin, geparkeerd. Om ze dan voor een aantal weken weer te voorschijn te halen, meer licht te geven en vooral: een zichtplek. Nu is het vooral nog blad. Maar komende weken komt er steeds meer kleur bij. Dat wordt genieten.
Het tuintijdschrift Onze Eigen Tuin (OET) verschijnt 4 maal per jaar. Elk kwartaal een nieuw nummer met steeds een thema. Het winter nummer van 2022 heeft als thema ‘Geheim’. Geheim schrift, familiegeheimen, geheime tuin. Heb je wel een gehoord van het Voynich manuscript? Het ziet er uit als een oud wetenschappelijk document over planten. Maar is geschreven in een onbeschrijfelijke taal. En als je goed naar de plaatjes kijkt zijn het geen bestaande planten, maar een soort fantasieplanten. Het ‘geheimschrift’ is na 5 eeuwen nog steeds niet ontcijferd.
Een leuk artikel is van Wim Meulenkamp die schrijft over in de vergetelheid geraakte tuinen. Hoe hij tijdens zijn studie met een medestudent zo’n vergeten tuin in Engeland in kaart bracht. En ook dat het jammer is als de tuin herontdekt wordt door het publiek en helemaal opgeknapt wordt. “Want tot die tijd was die tuin van jou, en van jou alleen”.
Daar moest ik aan denken toen we bij een van onze ommetjes een voor ons onbekend stukje verwilderde tuin in de buurt ontdekten. Met een bloemenschat: een prachtig plekje met cyclaampjes. Ik ga niet vertellen waar dit is. Laat het een geheim stukje blijven, voor een paar mensen die het toevallig ontdekken.
Her en der in de tuin begin ik voorzichtig schoon te maken voor het nieuwe seizoen. Alleen op plekken waar bijvoorbeeld hele vroege bloeiers koemen. Of op plekken waar ik even niet te veel blad wil laten liggen als schuilplek voor de slakken die dat ene bijzondere plantje dan aanknabbelen. Tegelijkertijd goed opletten, want allerlei beestjes schuilen lekker tussen al dat oude plantmateriaal. En soms ook nieuw plantenmateriaal, zoals het verse blad van de boshyacinten. Bij het weghalen van het blad kwam ik deze kleine groene tegen. Snel weer een blaadje over heen gelegd.
De wetenschappelijke naam van de winterakoniet is eranthis hyemalis. DE naam geeft meteen een goede beschrijving: eranthis betekent zoiets als lentebloemen; en hyemalis betekent in de winter bloeiend. De winterakoniet komt oorspronkelijk uit de Balkan en Zuid-Europa komt en wordt in Nederland al eeuwenlang toegepast is als stinzenplant op landgoederen. Soms verwilderd te vinden in voedselrijke bossen en graslanden. Vooral in Groningen, Zuid-Limburg, het rivierengebied, en in het noordwesten van Friesland. Hoe meer bij elkaar, des te mooier.
Bij ons in de tuin hebben we er maar een handjevol, die ik zorgvuldig in de gaten houd. Ook met een of twee bloempjes ben ik elk jaar weer blij. Hier de eerste twee op de foto. En als ik goed kijk lijken er nog minstens drie bij te komen. En ook een robertskruidblaadje te zien en knolle tjes en blad (onderaan) van speenkruid.
Winterakonieten kunnen in lichte schaduw staan, en mooi gecombineerd worden met bladverliezende bomen of struiken. Luchtige voedzame en humusrijke grond. Als dat ook nog kalkhoudend is kan de akoniet zich uitzaaien. Dat gebeurt bij ons zeer beperkt (zure veengrond). Maar ze zijn er nog steeds.
In de zijborder aan de westkant van onze tuin komen binnenkort grote aantallen krokussen. Om de krokussen mooier uit te laten komen knip ik de grote bossen siergras waar ze omheen staan dan ook nu al af. Ook al hebben ze nog pluis aan hun pluimen. Het blad is wel grotendeels afgevallen en ligt als een paar cm dikke deken rond de pollen.
Iep wandelt langs en vraagt over de heg: Moeten die nu al afgeknipt? Ik heb ook van die grassen in de tuin. Nee Iep, eigenlijk is eind maart / begin april beter. Om risico dat de groeipuntjes van de nieuwe halmen bij een latere vorst bevriezen. Het hele jaar zie je dan die bruine puntjes.
Keuzes, keuzes.
Op de foto zie je de twee afgeknipte pollen siergras. En op de voorgrond een stukje van de border waar ik zoveel mogelijk het gras (deels kweekgras) verwijderd heb, en een aantal rozetjes van de kleine veldkers (met de eerste bloempjes) en zaailingen van zuring. Nu nog heel klein en makkelijk weg te halen, maar later in het jaar een stuk lastiger. Als doende natuurlijk ook een paar krokussen onthoofd. Dat gebeurt jullie vast ook wel eens. Eigenlijk wil je dan de groeineus van de krokus liefst weer aan het bolletje vastplakken. Maar helaas. Voor dat specifieke bolletje dit jaar geen bloem.
Onze eekhoorns houden niet van groente. In het eekhoorn-voederkastje in de hazelaar ligt een laagje kleine noten en zaden waaronder zonnebloempitten. Ze krijgen elke dag twee walnoten in dop. De walnoten zijn elke dag weg; vaak zien we een eekhoorn binnen 5 minuten nadat Eddy de walnoten in het kastje uit de bomen afdalen. Vanochtend was het Erika.
De pitten en zaden worden wel gegeten, maar niet zo snel. En met relatief warm en vochtig weer zijn de pitten weer gaan ontkiemen. Een soort tauge.
Dit blieven Erik en Erika niet.
Om te voorkomen dat de boel gaat schimmelen hebben we de uitgelopen zaden nu uit het kastje gehaald. Misschien schiet er nog wel een wortel.
De landelijke vogeltelling 2023 zit er weer op.
Het is donker.
De vogel zijn naar bed.
Ik heb zaterdag een keer geteld vanaf kwart voor 11 en die telling ingestuurd. Zie hieronder. Het leek eerst wel of de vogels pauze hadden, niets te zien en te horen in het begin. En het was nog wel zo’n lekker weer, zonnig. Totdat ik opeens de reiger zag staan die net vanaf het bruggetje over onze vijver opvloog. Daar werden de andere vogels wel even stil van. Een minuut of 10 later was er weer volop mussen gekwetter in de heg en ander gefladder.
Vandaag, zondag nog een keer geteld. Om 10 over half 10 gestart. Grijs en een beetje motregen. En initieel ook geen vogels… Ah, daar zat Pietje, poes uit de buurt, onder de voedersilo. Die maar even weggestuurd uit de tuin. Lijst je vandaag: mus >25; koolmees 2; pimpel 4; merel 3; zwartkop 3; roodborst 1; houtduif 1; tortel (op de schoorsteen) 1; heggenmus 1.
Volgend weekend, van 27-29 januari 2023 is weer de nationale tuinvogeltelling. We gaan zeker ook weer meedoen. Omdat we altijd al voer hebben buiten hangen komen er veel vogels in de tuin. Prima te zien vanuit huis.
De koperwiek hebben we dit jaar nog niet gezien hier in de tuin. Die zien we vooral in jaren waar het vroeg in de winter koud weer is. Dan komen ze vanuit Scandinavië naar onder andere Nederland om de bessen uit de hulst te eten. Dat gaat deze winter in ieder geval niet meer lukken. De bessen zijn ondertussen door de merels opgepeuzeld.
Het warme vochtige weer van afgelopen weken heeft er voor gezorgd dat er schimmelvorming ontstond op de vetbollen die we buiten hebben hangen. Die hebben we weggegooid. Meer tips over schoon vogels voeren hier.
Volgens de app obsidentify en waarneming.nl: exidia nucleata; Volgens wikipedia: myxarium nucleatum. Het is een geleizwam die saprotroof leeft: op afgevallen takken en omgevallen loofbomen, vooral zachtere soorten als esdoorn, populier en es.
De vruchtlichamen van de klontjestrilzwam zien eruit als wittige klodders, soms een beetje mat wittig/grijzig , andere keren bijna transparant. Op internet las ik dat de witte klontjes waaraan de soort zijn naam te danken heeft, kristallen (calciumoxalaat) zijn die in het vruchtlichaam te zien zijn. Meestal dan, want soms zijn de klontjes niet of lastig te zien en moet een microscoop uitsluitsel geven. Anders zou het ook nog de stijfsel(tril)zwam (Exidia thuretiana) kunnen zijn….
Twee jaar geleden ook over geschreven, toen wist ik de naam nog niet.
De geleizwam lijkt van warmte te houden. Als je de kaarten bekijkt op waarneming.nl van de laatste 20 jaar als soort filmpje zie je dat de zwam 20 jaar geleden nauwelijks voorkwam en nu vrijwel in heel Nederland. Klik hier en start filmpje door op het blauwe driehoekje boven in beeld te klikken.