Alles in en om onze tuin
Elke dag groeit het een beetje.
Eerst het blad,
van klein naar groter.
Dan van een naar veel.
Uit de krans van blad groeit een stengel.
Gestaag, omhoog, hoger dan het blad.
De knop, rond en groen,
gaat langzaam open.
Nog steeds groen.
Laat nog niet zien welke kleur
de bloem in volle glorie wordt.
2080.
Het huis was ruim 150 jaar oud.
De voorkant werd aan het zicht onttrokken door een enorme taxusstruik.
Van dichtbij viel pas op dat achter de vuurdoorn bij de muur aan de straatkant een deur schuil ging. De oude voordeur, nu hermetisch afgesloten door een stekelige muur van takken.
Aan de zijkant van het huis was het struikgewas hoog opgeschoten.
Dit moest de oprit zijn geweest. Alles werd bedekt door een deken van clematis, de wilde bosrank. De zaadpluizen glinsterden in het zonlicht van de net opkomende zon.
Af en toe kwam hier nog iemand om te schuilen. Een smal paadje leidde naar een deuropening aan de zijkant. De deur was verdwenen, binnen was het donker. Op het oude deurkozijn waren nog vaag verfresten te zien, donkerrode verf. We deden 1 stap naar binnen en draaiden ons om. Onder de bomen en struiken moest ergens een halfrond pad liggen naar de achtertuin. Vanuit de deuropening keken we naar buiten, en in gedachten stelden we ons voor hoe het er hier lang geleden uit zou hebben gezien….
Met de camera in aanslag sta ik bij de grote vlinderstruik. Paarse pluimen bloeien op ooghoogte, maar ook nog een meter hoger. De late middagzon schijnt op de pluimen en er vliegt en zoemt van alles. Kleine vos zie ik weer vliegen, twee zelfs. Om elkaar heen vlinderend. Ik kijk nog eens goed, en zie dat de achterste van de twee geen kleine vos is, maar een gehakkelde aurelia. Bijna even groot, iets meer oranje. Beide vlinders strijken neer op een pluim vlak voor me.
Dat is ook raar, het lijkt erop dat de aurelia met de vos probeert te paren. Hij springt steeds ‘achterop’. En even later zitten ze zij aan zij op de pluim. Bijzonder gedrag.
Even verder gezocht: het is in ieder geval geen poging tot paren; dat doen vlinders namelijk met de achterkanten naar elkaar toe. En het ‘past’ alleen maar met vlinders van dezelfde soort. De aurelia is wel een territoriale vlinder, die andere aurelia’s weg jaagt. Misschien probeert deze aurelia ook andere vlinders de verjagen. Maar dan is het wel weer gek dat ze zo rustig naast elkaar zitten. Kortom: vlindergedrag-mysterie.
Vorig jaar was ook al zo’n goed hortensiajaar.
En dit jaar staan ze er ook mooi bij. genoeg water gehad in ieder geval. Al hangen de grote mopsbloemen soms wel wat omlaag, zwaar van de regen. Hieronder drie soorten in onze tuin.
Na een paar uur stevig doorwerken in de tuin is zo’n zelfgeplukt fruithapje een beloning. Wijnbesjes, de eerste (nood)rijpe pruimen en de laatste kruisbessen.
Voorzichtig eten met de pruimen, een deel is nog een tikje groenig, net niet rijp. En de pruimen die er het mooist en vol paars uitzien, worden vaak “noodrijp”, omdat ze een kleine bewoner hebben. Noodrijp wil zeggen dat ze sneller rijpen dan andere pruimen die niet aangetast zijn. Ze smaken overigens prima, alleen even voorzichtig happen, als je het rupsje in de pruim, meestal tegen de pit aan, wilt sparen.
Vogel
Op een dag zat hij in de tuin
Half in de schaduw
Een vreemde vogel
Veren wat rafelig en met een kromme snavel
De andere vogels tjilpten en fladderden
Van tak naar tak, van boom naar struik.
Ze riepen naar de vogel: kom doe mee.
Hier in de zon. Poets je veren.
Laat zien hoe mooi je bent.
Zing mee.
De vogel bleef waar hij was.
Op zijn tak in de achtergrond.
Met zijn rafelige veren en zijn kromme snavel.
Iedereen raakte eraan gewend.
Hij was er altijd, hij maakte zijn eigen keuzes.
Soms zong hij mee, dan weer niet.
Een eigenzinnige vogel.
Op zijn eigen manier deel van de groep,
van de tuin.
Op een dag liep ik door de tuin.
En keek als altijd half opzij,
naar de vogel op zijn tak.
De tak was leeg.
Mijn ogen werden groot van verbazing.
De vogel zat een tak hoger.
Een zonnestraal scheen op hem.
Hij hield zijn kop scheef en keek me aan.
Liet vol trots zijn nieuwe snavel zien.
Glimmend opgepoetst.
Zijn keuze.
Nu is de vreemde vogel weg.
Zijn tak blijft leeg.
Zijn keuze.
Dag vogel.
Een van de beroemdste schilderijen in het Mauritshuis, en het boegbeeld van de Hollandse naturalistische schilderkunst, is De Stier uit 1647. Geschilderd door Paulus Potter. Heel bijzonder in die tijd was dat een schilderij – van dit grote formaat- zo’n gewoon onderwerp had als een stier. Daarnaast een koe, wat schapen, een herder. Verbazingwekkend hoe fijn het detail is, zoals de krulletjes in de schapenvacht, en de vliegen op de rug van de stier. In de lucht een leeuwerik en op de voorgrond, een kikker.
Een van de digitale nieuwsbrieven waarop ik geabonneerd ben is die van de vlinderstichting. Daarmee blijf ik op de hoogte van vlinderactiviteiten, zoals de nationale tuinvlindertelling van 4, 5 en 6 augustus. Uiteraard gaan wij weer mee tellen.
Verder lees ik in de nieuwsbrief allerlei vlinder-nieuwtjes. Zoals het feit dat in juni extreem veel atalanta’s geteld werden, of over de verspreiding van de gehakkelde aurelia in Nederland. Die hebben wij dit jaar al weer veel gezien in onze tuin. Inmiddels zijn we goed geworden in het vaststellen van de verschillende soorten vlinders in de tuin. daarbij helpt het om veel planten te hebben die vlinders lekker vinden, zodat ze even gaan zitten en je ze beter kunt bekijken.
Wat lastig blijft is het eerst maar vinden van de rupsen, en later determineren welke het is. Vaak blijft het bij ‘groene rups’ of ‘ bruine rups’. En ondanks de tips in de nieuwsbrief is het vinden van vlinder-eitjes helemaal een vak apart. Misschien moet ik een keer een expert in onze tuin uitnodigen…. Dus als je je aangesproken voelt, kom vooral een keer langs.
In een documentaire op TV zag ik een mooie combi van een donkerrode helenium met paarse asters. Het bleek de helenium ‘Rubinzwerg’ te zijn. In mei kocht ik hier drie exemplaren van: ik halveerde de planten, en potte er drie op in losse potjes en drie plantte ik direct in de voortuin. Waarom? Risicospreiding. Mijn ervaring was dat de slakken dol zijn op heleniums, en de planten in potten kan ik wat beter in de gaten houden. En inderdaad, de planten in de volle grond hebben het in het begin even moeilijk gehad en werden behoorlijk aangeknaagd. Maar ze zijn er doorheen gegroeid en staan nu in bloei. Net als de planten in potten overigens.
Over de kleur: rood, robijnrood, bruinrood. Die beschrijvingen kom ik tegen. Kies maar. In ieder geval een donkere kleur.
Over de hoogte: ik dacht 6o cm (dat is laag, voor een helenium), maar een beetje googlen levert meestal hoogtes van zo’n 80-100 cm. Dat klopt wel ongeveer met onze Rubinzwergen in pot. Die staat wel in de schaduw.
De exemplaren in de volle grond zijn iets lager, meer gesplitst, mogelijk door het slakkengeknabbel. En staan in de (ochtend) zon.