Tekening 2
Maand: november 2022
Winterstalling
Pelargoniums
De afgelopen weken had ik de niet-winterharde geurgeraniums al wat dichter bij huis gezet op het overdekte terras. Vorig weekend was er ’s nachts redelijke vorst dus toen stond een deel al in de serre en een paar in de bijkeuken. Midden op de grond in de bijkeuken. We maakten dus steeds een ‘dansje’ om de planten heen als we koffie gingen zetten (onze barista bar – espresso/cappuccino apparaat, koffiemolen e.d. staan in de bijkeuken).
En dit weekend aan de slag gegaan met de planten hun winterstalling te geven. Van de buurvrouw kreeg ik nog een exemplaar van een prachtig roze bloeiende geranium (LINK) die ze weg ging doen. Of ik nog wat stekjes wilde nemen. De geranium had al een aantal weken bij ons gelogeerd, toen de buren op vakantie waren. Eerder dit jaar was ik al eens gaan vragen of ik wat stekjes kon nemen; topstekjes van een niet bloeiende tak. Nou die waren er niet. De plant bleef eindeloos doorbloeien….
Nu met de vorst is er wel wat schade aan het blad, maar nog steeds bloemen. De plant meegenomen en flink teruggesnoeid. Een paar bloemetjes nog even in een minivaasje. En de afgeknipte takjes….. het is weliswaar niet helemaal meer stekjestijd, maar wie weet. Die staan in een jampotje in de bijkeuken. Naast de stekjes van de drie verschillende geurgeraniums: pepermunt, balsam en citroen.
Tips uit Opa’s tijd
Leuk om eens rond te snuffelen op verschillende websites naar overwinteringstips voor geraniums. Of eigenlijk: pelargoniums. De meeste zijn niet winterhard maar kunnen wel een beetje vorst weerstaan. Veel tips uit ‘opa’s ‘ tijd: plant tot 15 cm terugsnoeien. In oktober od november naar binnen halen. Plant uit pot, wortels grotendeels uitschudden en op zijn kop hangen in een vorstvrij kelder of garage (liefst 10-14 graden). En dan 1 x per maand kijken of de wortels niet te veel uitdrogen (zo ja: uurtje weken in water en weer terughangen). In voorjaar weer oppotten en na de ijsheiligen in stapjes weer naar buiten. Bloeien maar.
Alternatief was: planten in pot laten, vrijwel droog en donker laten overwinteren; in voorjaar pas snoeien. Als je iets eerder bent -september- dan stekken nemen, voor de zekerheid.
Een deel van de geurgeraniums staat nu beneden, in de vensterbank. Een andere deel heb ik boven in de (bijna) onverwarmde logeerkamer gezet. Daar kunnen ze echt in ‘winterrust’ gaan. En 1 staat in de kelder, bij de knollen die daar overwinteren.
Kwartet pad
Allerlei paadjes in de tuin.
Land van Ons
Boerenbedrijf en natuur, kan dat samen gaan? Verschillende boeren laten zien dat dat kan. Minder intesief, minder vee. Meer aandacht voor diversiteit. En initiatieven als Land van Ons willen ook een stukje bijdragen. Door, via lokale crowdfunding, stukken agrarisch land te kopen. Met lokaal geld, in overleg met de boer die het land bewerkt. Een van de percelen van Land van Ons is hier vlakbij, de Onner Es (of Onneresch). We gaan er vaak wandelen , als we een wat langer rondje doen. Boterhammetje mee, en lunchen op het bankje. Afgelopen week was er een lezing over land van Ons, het beheer van dit perceel, en de plannen voor de toekomst. Ik was er met Jitske. We luisterden naar bijdragen van van Amanda, Chris, Gerjan en Edda.
Werkgroep diversiteit
In 2021 startte de werkgroep diversiteit. In overtleg met Boer Berend, zijn vrouw Wilma en zoon Wouter. Het eerste jaar werd boekweit gezaaid op een deel van het land. In 2022 huttentut, Italiaans raaigras en triticale (een graansoort). Opsteker was de scholekster die midden in de huttentut akker een nestje maakte. Verschillende werkgroepen kijken naar verschillende aspecten: hoe zit het met vogels (er is een kwartel gehoord!), waar staan de meeste wilde planten (aan de randjes van het perceel, waar het voor de grote landbouwmachines moeilijk komen was. De Onner Es was een dikke laag dekzand, die een jaar of 100 geleden voor een groot deel is afgegraven. Het zand werd gebruikt voor het spoorwegemplacement. Bij werkzaamheden is een archeologisch grafveld ontdekt. Dat is de reden dat er niet diep geploegd mag worden.
Kevers
De laatste bijdrage was van Chris, van de KNNV. Zij vertelde dat Land van Ons haar vroeg om een inventarisatie te doen van alle insecten die er waren. 26 hectare (nu 25: een hectare minder, door het ruilen van een stukje land voor het veentje (een oude pingoruine). Ze wilde het gebied eerst met eigen ogen zien en was helemaal verkocht toen ze op de eerste excursie een zeer zeldzame kever vond: de achtvlekpriemkever. Heel zeldzaam en in Nederland pas in twee andere provincies eerder gezien. Land van Ons kon niet meer stuk voor Chris. Een hele inventarisatie was te gek, gebied veel te groot. Maar een inventarisatie van kevers dat kwam in de buurt. Iets specifieker: alleen loopkevers,. kortschild kevers en overige kevers. En alleen op een strook van het land, vanaf de eikenboom naar de rand van het perceel: op 10 plekken, 10 meter uit elkaar werden vangpotjes geplaatst. Vrijwilligers plaatsten de potjes, leegden ze en hielpen met determineren. Een keer deed ik mee. Vandaag vertelde Chris dat de kever die het meest in de ‘samples’ zat, de koperen kielspriet, eigenlijk een soort kiloknaller is. Waar je niet blij mee bent als natuurliefhebber : deze kever zit in een zeer ‘niet-divers’ landschap. Monter eindigt Chris met :
Dit blijft boerenland; geen natuurgebied.
Tip voor de volgende wandeling langs de zandweg: letten op de vele sporen van kevers.
Open bestrating
Om beter water af te voeren/ op te nemen bij (zomerse) stortbuien is het zaak om minder bestrating te hebben in tuinen en straten. Beter grind dan aaneengesloten tegels. Beter open bestrating dan asfalt. Open bestrating wordt steeds meer ingezet op bijvoorbeeld parkeerplaatsen of delen van bedrijfsterreinen, waar het wel nodig is om de kunnen rijden met -soms zwaar- materieel. Regen water zakt langzaam weg in de open bestrating en gras en allerlei andere plantjes krijgen zo ook een kans. En ook een stuk minder saai vind ik. Zeg nou zelf, wat vind je mooier: een egale grijze vlakte of dit patroon van groen en grijs.
Dit is een stukje van het terrein van EnTranCe, de energieproeftuin van de Hanzehogeschool. Hier zou ik tijdens een lunchpauze een ‘stoepplantjes‘ ronde kunnen doen. Alhoewel…. misschien wel een hele dag nodig.
NB. De stoepplantjes actie van de hortus Leiden is afgelopen. Wel mooi dat er voor grote delen van de stad is besloten de stoepplantjes in de toekomst te laten staan en niet weg te branden. Waar stoepen en muren van gebouwen direct aan elkaar grenzen gaat 1 stoeptegel direct bij de muur eruit; dat worden dan hele lange 30 cm smalle geveltuintjes waar wilde – aangewaaide planten een plekje vinden. Alleen niet in het centrum…. Nou ja, begin is er.
Tekening 1
Uitgedunde trosjes
Vanaf een afstand is de rosa multiflora, halverwege onze achtertuin, nog steeds oranje gekleurd. In de zomer bloeit de enthousiaste roos met prachtige witte bloemen, met eerst een heel lichtgele tint. In trosjes. Dat betekent dat ook de bottels in trosjes aan de struik verschijnen. Heel vol in het begin. En naarmate het jaar vordert steeds verder uitgedund. Langzaam aten pikken de vogels alle botteltjes weg. In het voorjaar , voor het blad opnieuw uitloopt, staan er allemaal trosjes van steeltjes aan de struik. Geen bottel meer te zien. Nu nog even genieten.
Tuinenstruinen
De komende maanden veel ’tuin-kijk-lezen’. Ik heb nog een hele stapel niet of nauwelijks gelezen tuintijdschriften naast de bank liggen. En ook net een nieuwe website ontdekt met mooie verhalen over tuinen, vooral de architectuur van tuinen. De eerste paar bijdragen gelezen en al heel wat Ohhh, en ahhh, vanwege de mooie plaatjes. Dat wordt smullen. In de menubalk boven aan de website: een ’tab’ met columns, een tab met ‘profiel’, artikelen over tuinmensen, maar ook een link naar Floratube, waar ruim 2000 tuinvideo’s, ook veel Engelstalig , zijn verzameld. Voor de regenachtige zondagmiddagen…
De website is: www.tuinenstruinen.org.
Advies: alleen doorklikken op voorgaande link als je genoeg tijd hebt.
Voor je het weet verwaal je in al dit tuin moois en vliegt de tijd voorbij.
Toppen
Als je in de bergen woont, dan zie je soms Alpenglühen. De toppen van de bergen zijn nog door de laagstaande zon oranjerood aangelicht. In het dal is het al donker. Gistermiddag hadden we in de achtertuin ‘grashalm-glühen’ . De zon verlichtte nog net de bovenste witte pluimen van het prachtriet, Misacanthus ‘Kleine ‘Silberspinne’. Normaal zijn de pluimen zilverwit, maar in de lage herfstzon zijn z overgoten met een tintje oranjeroze. De bomen in de houtwal op de achtergrond staan nog volop in blad (19 november). Je hebt kans dat ze na twee koude nachten met een paar graden vorst opeens snel hun blad laten vallen. Dat is dan het moment om de greppel in de achtertuin schoon te maken. En de blaadjes voor de laatste keer dit jaar van het grasveld af te vegen.
Webinars
Het tijdstip van webinars lijkt weer aangebroken. Werkgerelateerd, maar ook tuingerelateerd. Dit jaar bestaat Groei en Bloei 150 jaar. Eerder dit jaar zijn er verschillende webinars geweest, die ik geen van allen ‘live’ gevolgd heb. Dat was in april, mei. Toen was ik buiten. In de tuin. Afgelopen week kreeg ik een nieuwsbrief van Groei& Bloei, met nog een verwijzing naar de eerder uitgezonden lezingen. Een ervan was door Harrie Pierik. Met plezier heb ik gekeken naar een aantal van de door hem ontworpen tuinen. In vogelvlucht. Een paar plaatjes. Veel planten. Uitgesproken visie, karakteristiek taalgebruik. Niks ‘planten in blokken of groepen’, maar van alles door elkaar. En vooral heel veel planten in de hoofdrol, na 1-2 jaar zijn eerder kale stukken mooi begroeid. Leuke voorbeelden van ‘geveltuinen’, in Amsterdam, maar ook in Harrie’s woonplaats Zwolle. Een kale muur, haaks overgaand in de stenen van de straat, wordt een muur met een border van ca 1 meter breed, en dan pas de straat. ‘De planten lijkt uit de muur te spatten’, aldus Harrie. Zier er echt veel mooier uit, en minder rommelig, geen fietskrotten meer tegen de muur. Veel planten, veel wintergroen ook, in al zijn ontwerpen. Bij een stukje over zijn eigen tuin, kun je niet echt zeggen welk seizoen het is, allemaal wintergroen. Totdat je de sneeuwklokjes ziet: Harrie is nogal galanthofiel. Het is februari.
Veel terugkomende tuinstijlfiguur: lage planten rondom een kleine gebogen paadje, oplopend naar struiken, die overgaan in kleine bomen (en evt grote bomen van naburig park of landschap). Als een klein valleitje tussen de heuvels. De mooie plaatjes waren in de webinar een beetje verkleurd (beetje blauwe gloed), maar op zijn eigen website zie je ze terug. Bv. onder de rubriek ‘columns’. Deze manier van tuinontwerpen bevalt me wel, ik ga me er eens wat verder in verdiepen.