Klimaatverandering klopt luidruchtig op de deur. De afgelopen jaren zagen we dat aan grote droogte met bosbranden, aan terugtrekkende gletsjers, aan langdurige regenval en overstromingen. Meestal denk je dan aan de zomer. Maar ook in de winter (volgens de kalender) kan er sprake zijn van een ‘hittegolf’ : als de temperatuur heel veel hoger is dan het langjarig gemiddelde.
Via de link zie je een klein filmpje van het temperatuurverloop op 1 januari 2023. Met de donkerrode en zelfs witte kleuren, ook boven Nederland: 10-15 graden warmer dan normaal.
Intrigerende plaatjes. En toen ik er een tijdje naar aan het kijken was, zag ik het opeens. Het is een groot wit konijn!. Zien jullie dat er ook in? Als je het konijn eenmaal gezien hebt, kun je het niet meer niet-zien.
En wat betekent dat voor de tuinen. Ook die krijgen te maken met droogte perioden en extreem natte perioden. De kou wordt steeds minder, maar uiteraard zijn er uitschieters waar het behoorlijk vriest. welke planten zijn hier tegen bestand? Welke planten zijn overlevers (of aanpassers, zo je wilt). Een drietal voorbeelden.
- Eikvaren of polypodium vulgare
De sterkste van de wintergroene varens, die ook bij strenge vorst nog groen blijft. Het blad is mooi ingesneden en spreidt zich bijna horizontaal uit. De eikvaren kan goed tegen droogte en schaduw. Op plekken waar andere planten allang het loodje leggen, blijft de eikvaren overleven. Zelfs op oude muren, kurkdroog, is de eikvaren te vinden. Leuk als bodembedekker in de spiegel van een boom of bv een rode kornoelje: zet dan 10 tot 15 planten per vierkante meter. Klein nadeel is dat het verse ‘voorjaarsloof’ pas in de loop van juni uitloopt, veel later dan bij veel andere varens. Tip: de varen combineren met voorjaarsbollen.
In onze tuin staan de dikvarens helemaal achterin onder de kleine appelboom, met pollen Spaanse boshyacint er vlak bij. - Aster Divaricatus
De meeste asters zijn laatbloeiers, maar deze aster divaricatus is daarop een uitzondering. De eerste bloemen zijn al te zien vanaf juli en de plant bloeit door tot aan oktober. Ongevoelig voor meeldauw en bodembedekkend: zet 8-10 planten per vierkante meter. Doet het god in schaduw (is van oorsprong een bosplant), maar ook volle zon. Wij hebben een randje langs een tuinpad, grotendeels in de schaduw en een flinke pol in de voortuin op het zuiden. Bij hele langs droogteperiodes verliezen de donkergroen blaadjes wat van hun glans. De planten op iets beschaduwde plaatsen kunnen er wat beter tegen. - Kalimeris incisa
Deze familie van de aster staat nog op mijn verlanglijstje. De kalimeris dank haar populariteit de laatste jaren aan de lange en rijke bloei: ook deze plant begint vroeg (voor een aster), al in juni en kan doorbloeien tot september. Een oersterke plant, die goed tegen droogte kan en door haar bossige groei met veel vertakkingen ook bestand is tegen storm en regen. De bekendste cultivars zijn ongeveer 60 cm hoog: Alba heeft kleine witte bloemen, de bloemen van Blue Star hebben een hint van lichtblauw. Standplaats bij voorkeur in de zon.
