Verval en ineenstorting

Als je nu begin december een rondje door onze tuin loopt, valt op dat ie steeds leger wordt. Of eigenlijk: steeds platter. De niet winterharde planten, of vaste planten waar het bovengrondse deel elk jaar afsterft , zijn ineengestort, neergezegen, ingezakt, omgevallen.
De komende maanden zal een deel helemaal vergaan, een ander deel verdort en ruim ik tzt in het voorjaar op.

verval10dec3
Niet op tijd binnengehaald: het helgroene van de citroengeranium is er wel af. Volgend jaar maar weer een nieuwe stek maken.
verval10dec
De ooit fier overeind staande bladeren van de crocosmia liggen nu plat op de grond
verval10dec2
Een ravage van bevroren en ingezakte persicaria; voordeel : je kunt de wintergroene buxus weer zien.

3 regels

Dikke druppels druipen
omlaag langs de tak.
Grijs is de morgen.

Het laatste blad hangt
-en valt- uit de walnootboom
die kaal en leeg is.

De fontein van gras
ligt ’s winters stil en zakt in
tot een klein hoopje.

Af en aan vliegen
vogels voor het winterraam.
De vetbol wordt klein.

Tindaro Screpolato

igor-mitoraj
Tindaro screpolato, 1998, Igor Mitoraj

Grote tuinen en parken bieden ruimte aan kunstwerken. Dit grote gebroken hoofd maakte een onuitwisbare indruk op me. gefotografeerd tijdens een wandelvakantie in Italie in september 2005.

In de tuinen van Boboli, meen ik mij te herinneren. De Giardino di Boboli liggen achter het Palazzo Pitt in Florence. De uitgestrekte tuinen werden in de 16e eeuw aangelegd door Eleanora van Toledo die met Cosimo I de Medici getrouwd was. Geld hadden ze genoeg, en dat is de tuinen aan te zien. Hagen, vijvers, cipressenlanen, beeldengalerijen. Doorkijkjes en omsloten gedeelten. Een prachtig voorbeeld van Toscaanse tuinen, met veel grandeur.

Een beetje zoeken en al snel krijgt het gebroken hoofd een naam, een maker, een geschiedenis.

Het bronzen beeld heet ‘ Tindaro Screpolato‘ en is gemaakt in 1998 door Igor Mitoraj. Een poolse kunstenaar, die het grootste deel van zijn leven in  Frankrijk en Italie doorbracht. Hij maakte -vaak grote- beeldhouwwerken in brons en marmer. Delen van hoofden, soms in barsten uiteengevallen, halve torso’s en losse ledematen. Mitoraj verbond de schoonheid van de klassieke oudheid met het verval in de twintigste en 21ste eeuw.

Mitoraj is in oktober 2014 overleden, 70 jaar oud. Zijn grote wens om zijn beelden tentoon te stellen in Pompei is postuum in vervulling gegaan. Van juli 2016 tot januari 2017 zijn 30 beelden van hem tussen de restanten van Pompei geplaatst. Dat moet een indrukwekkend gezicht zijn.

Wat dichter bij huis staan ook sculpturen van Mitoraj. In Scheveningen ligt Luci di Mare, in april 2016 is een beeld geplaatst in Den Haag, en ook in de beeldentuin van ’t Nijenhuis (Heino) staat een gebroken gezicht.

Aanvriezende mist

9:15 Vanmorgen de gordijnen iets langer dicht gelaten, om warmteverlies te beperken. Op een heldere vriesnacht is het juist tegen de ochtend het allerkoudst. Voor vanochtend was op grote schaal mist voorspeld in Nederland. Hier in het noorden valt het mee, de mist is in kleine kristalletjes op de planten gaan zitten. Een fijn wit laagje. En met een beetje geluk komt straks de zon nog door de resterende laaghangende mist. Dan is de tuin helemaal een plaatje en ga ik met de camera nog even een rondje maken.

11:05 Voederplank van nieuw strooivoer voorzien, nieuwe vetbolletjes opgehangen, nieuwe bestelling gedaan bij Vivara (voor 5 december besteld, 10% korting op alle vogelvoer). Mist vrijwel weg hier in het dorp, blauwe lucht.

mist2
Berijpte bloemhoofdjes
mist3
De besjes van vorige week: cotoneaster
mist4
Lavendel

12:41 Na de lunch, de zon heeft zijn hoogste punt alweer bereikt. IN deze tijd van het jaar komt ze dan nog net boven het huis van de overburen uit om bij ons naar binnen te schijnen. De mist begint alweer dikker te worden. Mooie plaatjes. Nog steeds paar graden vorst.

mist1
In de voortuin
mist5
Vanuit het zijraam

Grasfontein

De meeste siergrassen zijn ook begin van de winter nog een sierrad voor de tuin. De halmen beginnen steeds meer sierlijk over te hangen. Met een dun laagje rijp en licht van de laagstaande winterzon er langs lijken ze wel op fonteinen van licht.

grasfontein1
Pijpestrootje
grasfontein2
Vedergras

Over een paar weken liggen de halmen van de molinia of pijpestrootje (foto 2) plat op de grond, over de oprit heen. Dan haal ik ze weg. Ook het loof sterft bovengronds helemaal af, na fraaie herfstkleur overigens. Voor volgend jaar heb ik vast weer stekken in de aanbieding. Het meeste zaad is inmiddels van de halmen gevallen. Geef maar een seintje als je die tzt (april) wilt hebben.
Het fluffy grasje op de voorgrond van foto 2 is stipa tenuissima, vedergras. Dat grasje blijft wintergroen en overleeft prima een aantal winters (als het niet te nat in combinatie met koud is). Zaait zich plezierig uit in het grindpaadje voor ons huis langs. Dus ook volgend voorjaar heb ik weer genoeg zaailingen om op te potten, her en der in te planten of weg te geven.
Ik heb nog enkele zaailingen van dit jaar in potjes. Die wil ik eigenlijk nog even ingraven in de grond, betere overlevingskans in winter.

Tree following 10: The final Willow Blog

Laatste bijdrage voor een Engelstalige site, van bomen-volgers. Het idee erachter is om 12 maanden lang 1 boom te volgen. Wij hebben de grote wilg in de achtertuin gekozen.

wilg4december
Willow December 4th 2016, -2 degrees, 12 oclock
willow5dec
Early sun reddens the crown of the willow, 5 Dec. -8 degrees, 8:45

Almost every month this year I posted a willow blog. The majestic willow in the far corner of our backyard still dominates the garden view. Early November it was still filled with leaves, and after the first november storm still almost half of the leaves klinged to the branches. But a few nights of medium to severe frost (-10 degrees Celsius), did the trick.
Almost all remaining leaves have dropped.
Resulting in a colourfull carpet of leaves under the tree.
For a short time only.
The wind, but most of all the worms, will make the leaves disappear.

Ah, beautiful red colour, when the sun rises just above our house and illuminates the top of the trees.

tree following 1
tree following 2
tree following 3
tree following 4
tree following 5
tree following 6
tree following 7
tree following 8
tree following 9

Nachtvlinderverwachting

Een van de nieuwsbrieven die ik krijg is van de vlinderstichting. Vanmorgen las ik de meest recente en er stond onder andere een berichtje in over de nachtvlinderverwachting. Je typt de datum in en de plaats (via adres/postcode of gewoon op een kaart van Nederland klikken) en je krijgt een overzicht in foto’s van wat er die avond aan nachtvlinders te zien zou kunnen zijn.

Voor vandaag in Haren (stedelijk gebied) zou dat zijn:

kleine wintervlinder
Operophtera brumata

Habitat: Allerlei gebieden met voldoende bomen of struiken, ook in stedelijke omgeving.

grote wintervlinder
Erannis defoliaria

Habitat: Bossen, struwelen, heiden en ruige graslanden; soms ook tuinen.

roesje
Scoliopteryx libatrix

Habitat: Open loofbossen, struwelen, moerassen, heiden, parken en tuinen.

najaarsspanner
Agriopis aurantiaria

Habitat: Vooral open loofbossen met volgroeide bomen; ook oude struwelen en tuinen in bosachtige gebieden.

Als ik de datum 4 juli kies ipv 4 december dan zou ik maar liefst 184 soorten kunnen vinden. Voordeel: niet zo koud ’s nachts. Nadeel: moeilijk uit elkaar te houden, die overwegend bruinachtige nachtvlinders.

Wesp in Winterslaap

wesp26nov1
Vooraanzicht

Een wespenvolk overleeft meestal de winter niet (tenzij het heel zacht is), maar de koninginnen wel. Die gaan in de winter op zoek naar een plekje om een dutje te doen. Een paar maanden lang.

wesp26nov2
Wat zit daar onder de duim?

wesp26nov3

Deze koningin vond ik in de schuur, gister. Ik greep in een bakje waar ik een paar van die oude leren tuinhandschoenen heb liggen. Daar zat ze tussen. In diepe rust.