Alles in en om onze tuin
De aanvankelijk toegezegde zon hebben we vandaag niet gezien, temperaturen bleven vrijwel de hele dag onder nul en er was behoorlijk veel mist. Dat weerhield ons niet van een flinke wandeling ruim rond het Paterswolde meer. Met dubbele laag kleren, muts en handschoenen op pad.
Langs het water van het Paterswolde Meer gaf het compleet ontbreken van contrast tussen water van het meer en de lucht er boven een surrealistisch en prachtig beeld.
Welke foto vind jij het mooist?
Koment weekend is weer de nationale tuinvogeltelling: op 24, 25 en 26 januari 2025 kun je meedoen.
Op de website van de vogelbescherming vind je tips en trucs. Hoe te tellen, een vogelherkenningskaart en allerlei adviezen. Leuk om thuis te doen, of met de klas. Het helpt als je de vogels voert, met pindacakes of vetbollen (let op dat je goede kwaliteit koopt).
En misschien is er in de buurt wel een rondleiding waar je met een kenner mee kunt gaan om te leren wat goede momenten en goede plekjes zijn om de vogels te zie en te herkennen. Wist je dat roodborstjes en winterkoninkjes allebei vaak laag in het struikgewas zitten. Andere vogels juist hoger in bomen.
Woon je in de buurt van Haren dan kun je mee met de vogelwandeling in de Hortus botanicus Haren. Op zaterdag 25 januari van 11-12 uur door Christiaan Both van de Rijksuniversiteit Groningen.
Prachtig was de ‘ruige rijp’ vanmorgen op de wat ruwere plantendelen en de grassen.
Foto’s bij ons in de tuin gemaakt vanmorgen, aan het begin van een wandeling.
De nesocodon Mauritius is een klokje in de familie van de campanulaceae, de klokjesbloemen. Zoals de naam al suggereert komt deze plant -in het wild- alleen voor op Mauritius. Een precaire aangelegenheid, als plant zijnde, als je maar op 1 plek (1 eiland) in de wereld groeit. Ook de dodo kwam alleen op Mauritius voor. De doe is niet meer. Gelukkig zijn er botanische tuinen die ook voor een veilig plekje kunnen zorgen voor planten als nesocodon, maar dan niet in het wild.
De nesocodon (vroeger wahlenbergia) is een struikje van zo’n 30 cm groot, groeit in vochtig tropisch gebied. De klokjesbloemen zijn tamelijk groot, zie foto, en zijn lilapaars. Bijzonder is de nectar. De bloem maakt er erg veel van, het druipt uit de bloem, en is knalrood. Tot een jaar of 20 geleden was het een mysterie waarvoor de rode kleur bedoeld was. Om vogels te lokken? Vogels komen normaliter, zeker in tropische gebieden, op de kleur rood af. Dat is rood van de bloemen, dat je van buiten kan zijn. In 2006 verscheen een artikel die het mysterie oploste. De rode kleur van de nectar is bedoeld als signaalkleur voor gekko’s die overdag op de grond scharrelen tussen de struikjes. Het lijken de gekko’s te zijn die de bloemen bestuiven als ze de nectar komen halen. Volgens een recent artikel komen ze significant vaker af op bloemen die de rode nectar hadden, dan op bloemen waar (voor het experiment) de rector geel was.
Met dank aan Richard.
Weer een voorbeeld van ‘de naam is zoals het er uit ziet’. De gele trilzwam. Deze kwamen we tegen op een wandeling in een oud stukje beukenbos, het Wesselinks bos, horende bij het vroegere landgoed Noordwijk in Paterswolde (er staat nu een appartementencomplex met die naam). Altijd leuk zo’n schimmel, om ook even aan te raken: om vast te stellen of ie trilt. Ja, dus.
Zeldzaam is deze trilzwam bepaald niet, komt over de hele wereld voor. Op afgevallen takken van bomen. De kleur maakt de schimmel opvallend. En ook het verschil in droge omstandigheden (hard en klein) en natte omstandigheden, zacht en geleiachtig. Een beetje als het judasoor.
Deze toverhazelaar heet hamamelis x intermedia ‘Jelena’. In 1937 gekweekt in Arboretum Kalmthout in Vlaanderen, en genoemd naar Jelena de Belder. Jaren terug heb ik een exemplaar van deze kleine boom / grote struik in de voortuin geplant. Dat is niet goed afgelopen voor onze Jelena. Ze stond eerst in een soort kuil, kletsnat in de winter, en na twee -drie jaar vielen de bladeren al af voordat ze mooie herfstkleuren hadden. In een poging haar te redden, zette ik haar op ‘een heuveltje’. Mocht niet meer baten. Of omdat ze al aangetast was (bij afknippen takken zag ik dat er bruine vlekken in het hout zaten), of omdat ik het in de winter deed, toen de struik werkelijk in een plas water stond. Later las ik op internet: De toverhazelaar geeft de voorkeur aan vochtige, maar geen natte, en goed doorlatende grond. Als de grond regelmatig te nat is, raakt vooral jonge aanplant gemakkelijk besmet met wortelrot (fytoftora). Dit betekent vaak het einde van de struiken.
Deze fraaie exemplaren fotografeerde ik van de week bij het lokale tuincentrum.
Op zaterdag 11 januari gold tot 9 uur ’s morgens code oranje in het noorden van ons land. Vanwege gladheid. Nou dat was een beetje onderschat door het KNMI. Normaliter ga ik om acht uur ‘morgens boodschappen doen, deze zaterdag even gewacht tot later op de ochtend. Om 11 uur op pad: zonneschijn. Maar toch was het op heel veel plekke nog erg glad. Bij het kleine winkelcentrum waar ik naar toe ga, neem ik altijd de trap aan de noordzijde. Dat kon nu niet: de treden lopen een klein beetje schuin af, en elke keer als ik heel voorzichtig een voet op een trede zette, gleed ik weer naar beneden. Met een omtrekkende beweging naar de zuidkant van het winkelcentrum en naar kon ik wel naar binnen.
Ook Erik, de eekhoorn moest wachten voor hij zijn ontbijt kreeg. Eerder was het te glad in de achtertuin. Deze foto’s zijn van eind van de ochtend, het bekermos (een korstmos) groeit in de spleten tussen de planken van de brug over de vijver. Daar ligt gelukkig een laag gaas als looppad overheen gespijkerd. Maar dan nog is het zaak om heel voorzichtig te lopen. Aan de foto’s hieronder zie je de gladheid van de ijzel!
Afgelopen week waren hier in het noorden al ontzettend veel glijpartijen en mensen die onderuit gegaan waren. Lange wachttijden in de ziekenhuizen. Dorpsgenoot en mede-koorlid Anneke viel en brak haar heup vrijdag. Pas zaterdagavond kon ze geopereerd worden. Gelukkig morgen weer naar huis.
Een ander slachtoffer van het ijs was deze onfortuinlijke rups. Hij zat vastgevroren in het dunne laagje ijs op de kleine vijver. Ik heb hem voorzichtig laten ontdooien, en in een bloempotje gelegd met wat afgevallen blaadjes erover heen. Gaat hem niet meer worden ben ik bang.
Vanmorgen in Vroege vogels een item over iemand die in zijn tuin een paar sleedoorns had gezet, en pardoes ook al in het eerste jaar eitjes van de sleedoornpage (kleine oranjebruine vlinder) terugvond. Het is een zeldzame vlinder die maar op een paar plekken in ons land voor. Zie de kaart hieronder. Vooral in midden/ oostelijke helft van ons land en in Zuid Limburg. Niet in Groningen zo te zien…
Er werd verwezen naar Streektuinen.nl. Daar wordt opgeroepen om een of meer (of zoveel mogelijk) lokale en regionale inheemse planten in je tuin te zetten. Zo worden al die tuinen stapstenen voor de biodiversiteit in de buurt. Je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief.
Jasper Helmantel van de Cruydthoeck heeft voor een aantal streken/ landschapssoorten in Nederland een passend zedenmengsel gemaakt. Voor als je nog een plekje overhebt in de tuin. Ook is te vinden welke struiken en bomen in jouw streek mooie stapstenen vormen.
Wij wonen op de Hondsrug , vrijwel tegen Drenthe aan. Dat hoort bij de streek: Drents Plateau en Friese Wouden met als kernplanten: heggenroos, laurierwilg, viltroos, schijnviltroos, behaarde struweelroos, kale struweelroos, wilde lijsterbes, sporkehout, eenstijlige meidoorn, tweestijlige meidoorn, wilde hazelaar, Gelderse roos, wilde kardinaalsmuts, zwarte bes, wilde appel, els, es.
De cursief weergegeven planten hebben we al in de tuin. Ik zie dat er maar liefst 6 wilde rozen uit deze streek zijn die in onze tuin een plekje zouden kunnen krijgen (we hebben wel de egelantier en de rosa multiflora, die zijn komen aanwaaien). En sporkehout: voor de mooie naam en omdat het een goede waardplant is voor verschillende vlinders, als citroenvlinder, het groentje (!) en het boomblauwtje.
Wat zie je hier op de foto’s?
Landschappen, foto’s gemaakt met de satelliet Landsat.
Met mooie kleuren en patronen.
Van links naar rechts.
Kijk nog eens goed!
Niet alleen mooie plaatjes.
Als je goed kijkt kun je mijn naam lezen.
Wil je dat ook: je naam in landschappen?
Of elk ander woord. Via deze website van NASA kun je elke naam visueel uitbeelden in satellietbeelden. Van foto’s gemaakt door Landsat.
Uit de KNNV nieuwsbrief van december 2024:
Flora Festival terugkijken : het festival werd half december gehouden en voor wie er niet bij was of niet alles gezien heeft kun je de video’s nog terug kijken.
Dit was een mooie activiteit in de kerstvakantie. Maar kan ook op een willekeurige regenachtige dag. Of even ’s avonds op de bank voor het naar bed gaan. Via de link kun je allerlei presentaties terugkijken van het Flora festival. Ook de lezingen van de vorige edities zijn hier nog terug te zien : Playlist video’s .
En vind je het leuk om een quiz te doen? Duurt klein half uurtje, zie hier. 25 foto’s van wilde planten, ingezoomd op de bloem. Hoeveel herken jij er? Er zijn 50 punten te verdienen, ik kwam tot 34.
