Auteur: Tineke van der Meij

Lydia

Meestal begin ik elk blogje met een foto. Eerst een plaatje, dan er wat tekst omheen bedenken. In voorjaar en zomer is dat super makkelijk: dan een kort rondje door de tuin met fototoestel of telefoon(camera) en ik heb een heleboel bronnen van inspiratie.

Op een natte herfst- of winterdag is dat minder voor de hand liggend. Het is lastiger om snel mooie foto’s te maken, minder kleuren, minder licht. Tuurlijk kun je ook nu mooie foto’s maken, maar dat vereist meer voorbereiding, goede belichting of evt. bijlichten, statief. En dat komt er nu niet zo van.

Het blijft bij een kort tuinrondje. Kraag hoog opgetrokken, handen in mijn warme jaszakken. Een kort tochtje met het schillenbakje naar de composthoop achter in de tuin. Een snelle beweging van de hark om afgevallen blaadjes van het pad in de borders te vegen. Dat is nu ook zo goed als klaar, de bomen zijn vrijwel kaal en de meeste bladeren liggen nu op een grote stapel in een reusachtige plastic zak: bladaarde in wording.

De enkele foto die ik nu maak, heb ik al eerder gemaakt. De knaloranje vuurdoornbesjes. Die langzaam maar gestaag worden weggewerkt door de verzameling merels. Begin 17e eeuw (1) verscheen deze struik in Europese tuinen.

Vuurdoorn, pyracantha coccinea. Aan de vrucht, de sterretjes met 5 punten, zie je dat de vuurdoorn tot de rozenfamilie behoort. Ga maar eens een willekeurige rozenbottel bekijken!
Lydia, midden onder in beeld. Beetje onscherp, want moest snel en zonder te veel beweging om haar niet te verschrikken, mijn telefoon pakken en foto maken. Midden boven, de witte vlek, is een pindacake, waar voornamelijk kleine vogeltjes op komen.

Vanuit een ooghoek zie ik beweging. Op een meter afstand van waar ik zit te schrijven, op de vuurdoorn juist achter het raam zit Lydia, een mereldame. Besje na besje verdwijnt in haar snavel. Alsof ze door heeft dat ik net over haar schrijf…

Vuurdoornweetje van wikipedia
Alice M. Coats, Garden Shrubs and Their Histories (1964) 1992, s.v. “Pyracantha” notes that it does not appear in John Gerard’s Herball of 1597 but was in gardens before 1629, when John Parkinson mentions it, as the “ever greene Hawthorne or prickly Corall tree”.

Meer hier.

Uit de hand gelopen hobby

Dat geld voor de orchideeën van Frans Reinhart uit Haren. Van Hobby, al 50 jaar, tot orchideeënkwekerij. Orchideeën kweken is gebleven en al jaren doet Reinhart mee met Kom in de Kas. En waar veel kwekers dat alleen maar een of twee weekenden per jaar doet, laat Reinhart het bordje gewoon het hele jaar staan. Dus toen we vandaag tijdens een wandeling in het dorp het bordje zagen staan, pasten we ons rondje zo aan dat we langs de kassen wandelden.

Oh, zei Eddy, moet je deze eens zien. Met de kleur van ola-ijsjes.
Stukje oerwoud nagebouwd
Aechmea Blue Rain, een kokerbromelia

Eerst door een ontvangstruimte waar groepen tot 60 personen kunnen worden ontvangen. Voor een lezing over orchideeen en dan een rondleiding, door de kas, of bij mooi weer door de buitentuinen. Jaren geleden waren er ook anthuriums, rij na rij. Daar zijn Frans en Wilma 6 jaar geleden mee gestopt. Te veel aanbod, te lage prijs, te veel werk daarbij. We hadden al eerder gezien dat de anthuriums weg waren, maar nog niet dat er zo veel vogeltjes stonden. Hele rijen met grote volières en vliegkooien. Eerst een grote kooi met kanaries en zangvogeltjes. Mooie trillers en liedjes. Verder naar achter allerlei soorten parkieten en rosella’s, mooie kleuren, dat wel, maar die wil je niet in je huiskamer (zo schel). Nieuwste lichting is een aantal hokken met fazanten, steeds een paartje van elke soort. Gewone fazanten, goudfazanten, zilverfazanten.
Een jonge ondernemer, in vijveraanleg en onderhoud, is ook in het complex getrokken. Genoeg ruimte. En de grote vijver die hij buiten aangelegd heeft trekt weer nieuwe bezoekers. Een gesloten economie , zei Wilma. Hij kan in een deel van onze kassen zijn bedrijf starten, en helpt ons dan weer met zijn diensten als elektriciën en met de website (nieuwe webwinkel)

Slaperig weer

Slaperig weer.
Grijs.
Niet koud is het, eerder lauw.
Volgens de buienradar droog.

De vacht van de poes ziet dat anders.
Vol pareldruppels komt poes weer binnen.

Zal ik het doen, 
even de tuin in?

Ik had een plan.
Het vingerhoedskruid mag deels verhuizen.
Naar achter, bij de houtwal.

Zodat als het weer zomer is
we vanaf het terras
de roze toortsen zien.

Ah, zomer.
Dromen van de zomer.
Binnen in de luie stoel.

Kruidenboeken

Tussen 1470 en 1670 verschenen in Europa allerlei gedrukte kruidenboeken, soms beschrijvend en later steeds meer met illustraties. Drie belangrijke Duitse botanisten waren Brunsfels, Fuchs en Bock.

Hieronymus Bock, noemde zichzelf in zijn Latijnse boeken ‘Tragus’. Geboren in 1498 in Heidelsheim in Duitsland. Zijn ouders wilden dat hij het klooster in zou gaan, maar het liep anders. Bock werd een schoolmeester en later ging hij de tuinen beheren voor de hertog Paladine Ludwig in Zweibrücken. Dat deed hij van 1523 tot 1533. Toen Ludwig stierf, verloor Bock zijn baan. De nieuwe katholieke eigenaar van het landgoed wilde niet dat er een Lutherse tuinman voor hem werkte. Bock ging als Lutherse pastor aan het werk in Hornback en deed dat tot aan zijn dood in 1554. Daarnaast was hij arts en zijn vrije tijd besteedde hij aan botanie, planten bestuderen.
Hij werd door Brunsfels gevraagd om een botanisch boek te schrijven in het Duits. Dat werd het ‘New Kreutterbuch,’ een kruidenboek dat voor het eerst verscheen in 1539, toen nog zonder illustraties. Gedrukt in Straatsburg door Wendel Rihel. Een tweede editie verscheen in 1546, met veel houtsnede illustraties. De titel werd ingekort tot ‘Kreuter Bůch.’

Hieronymus Bock, Duits botanist, 1498-1554; tekening en houtsnede van David Kandel. Kleurtjes van Tineke.

Een behoorlijk aantal van de illustraties was nieuw, getekend en uitgesneden door David Kandel. Zijn initialen zie je in de figuur hierboven. Er wordt gefluisterd dat hij een groot aantal figuren heeft gekopieerd, en op kleinere schaal afgedrukt, uit een beroemd kruidenboek van Fuchs. Dat boek verscheen in 1542 tussen de eerste ongeïllustreerde druk van Bock en de tweede geïllustreerde druk. Plagiaat avant la lettre?

Het belang van Bock als plantkundige ligt niet zo zeer in zijn afbeeldingen als in zijn beschrijvingen. Hij keek als een van de eerste plantkundigen op een moderne manier, objectief, naar de planten. Hij verafschuwde alle bijgeloof rond planten, gebruikt voor bezwerende spreuken of tovenarij.

Voedselbos Glimmen

Het was een kwekerij en het gaat worden ….. een voedselbos. Een initiatief van tweelingzussen Marlies en Madeleine Duran. Het woordgrapje Duran Duran (naar de popgroep) is ongetwijfeld in het verleden al eindeloos gemaakt.
Twee maanden terug was er een open dag waarop mensen een boom konden komen uitzoeken. Groot deel van de nog staande bomen moet een ander plekje vinden. Ongeveer 250 bomen zijn al uitgezocht en kunnen nu -eind november- worden opgehaald. We hadden de dag in september gemist, maar was geen probleem om even langs te komen. Afgelopen vrijdagmiddag gingen we kijken wat er nog stond, ruime keus. Alleen het sierappeltje dat we ook in gedachten hadden was niet meer verkrijgbaar.

Madeleine legt uit waar de bomen van ons lijstje te vinden zijn. Op de achtergrond worden bomen met kluiten op een kar geladen.
Boomkluit met draadmand. Die neem je niet zomaar mee in de fietskar. Dit is een Rode Esdoorn.
Voor een beetje warmte

Er was net een hele partij draadmanden afgeleverd, voor het transport van grotere bomen, die met kluit uit de volle grond worden gehaald. De graafmachines waren klaar voor vandaag, er werd nog wel volop gesjouwd en rondgereden met de bestelde -uitgegraven- bomen. Allemaal op een rijtje bij de ingang van de oprijlaan.

Ongeveer de helft van de bomen staan in root control hoezen, een soort plastic doek waardoor de wortels redelijk bij elkaar blijven. Die zijn met een beetje moeite nog wel met de hand uit te graven. De andere helft staat in de volle grond. Dan is echt een graafmachine nodig om die uit de grond te krijgen. Zie middelste foto.

Wat zou het mooi zijn als alle bomen een goede nieuwe bestemming krijgen.  En als je geen plek hebt in je eigen tuin, misschien is er wel plek in een bedrijfstuin of kan je aan iemand een boom doneren. Op de website van voedselbos glimmen vind je meer informatie.

Random tuin schilderij kiezen

Nadat ik een blogje had geschreven over Mary Delany en haar bloemenmozaiek van papier, had ik zin om een paar andere bloemen schilderijen te bekijken. In de browser typte ik in : ‘flower painting museum’ en selecteerde ‘ afbeeldingen’. Idee was om random een schilderij uit te zoeken, gewoon op basis van eerste indruk op het kleine plaatje (2 x 3 cm) op het scherm. En daarna zou ik dan proberen meer informatie over het schilderij te vinden. Prima tijdverdrijf voor tuin- en/of kunstliefhebbers voor een grijze winterdag.
In de eerste ronde kwam dit schilderij naar voren.

Vrouw met parasol in tuin met gladiolen

Nou, zo random was het dus niet. Ten eerste omdat de zoekmachines niet geheel random zoeken naar informatie. En ten tweede omdat het een beroemd schilderij van Monet blijkt te zijn! Zou zo maar eens kunnen dat ik dat al vaker gezien heb, en dat mijn hersentjes het daarom herkenden en uitkozen.

De recente titel is Corbeille de Fleurs, Rounded Flower Bed. Daarvoor was het bekend onder de naam ‘Gladiolen’ (Gladioli).

Het is eigendom van de City of Detroit Purchase, en hangt in het Detroit Institute of Arts. Van oktober 2017 tot maart 208 was er zelfs een speciale tentoonstelling in Detroit rond dit schilderij, aangevuld met nog een paar andere Monets en werken van mede-impressionist Renoir.

Detail van de gladiolen. Kunstig geplaatste strepen verf. Impressionisme.
En de witte vlinders, twee witte strepen, klaar, ze vliegen zo weg.

Monet schilderde dit werk rond 1876, in Argenteuil, een buitenwijk van Parijs waar hij van 1871 tot 1878 woonde. De hoofdrol in dit schilderij is voor de bloemenborder, de vrouw in blauw, zijn vrouw Camille speelt een bijrol. Ik kijk vooral naar de kleuren en de bloemen. Verbaas me over het grote aantal vlinders, op deze warme zomermiddag. Ik tel er 16, een stuk meer dan bij de laatste tuinvogeltelling hier….

Er zijn ook mensen die naar dieper betekenissen zoeken, zoals de betekenis van de donkere schaduw op het pad van mevrouw Monet en waarom ze ervan weg kijkt.

Bomen uitzoeken

Vrijdagmiddag, de zon scheen. even op de fiets naar een bomenparkeerplaats in Glimmen. Afgelopen weken hebben we zo genoten van de prachtige herfstkleuren van rode esdoorns, dat we er misschien wel een in de tuin willen. Zo ongeveer nu, als het blad gevallen is is het een goede tijd om bomen te verplanten. Maar eerst even kijken, hoe groot is zo’n boom eigenlijk? We liepen een uurtje met de bomenlijst over het terrein, van rij naar rij. Vaak hadden de bomen een kaartje, maar soms ook niet. Dan hielp het pas afgevallen blad, aan de voet van de boom, een beetje. En advies en uitleg van de eigenaren.

Sierpeer ‘Cantecleer’
Liquid Amber parasolvorm
Gingko biloba

We fietsten weer naar huis met een short list van vier bomen, en moeten nu in de tuin gaan kijken welke boom waar zou passen. En dan de buurman lief aankijken, om met zijn auto en aanhanger de bomen op te halen. Dat redden we niet in de fietskar.