Verstekelingen

Bij het opmaken van het bed voor George in de logeerkamer, viel me op dat er weer poepjes in de vensterbank laten. De verschillende geurgeraniums die zomers in de tuin staan in potten staan voor de winter binnen. In de logeerkamer, koel, licht, vrijwel droog. Elke twee weken kijk ik even in hoeverre ze een beetje water nodig hebben, echt een beetje. De laatste keer had ik al het dorre blad weggehaald en ook de poepjes. Geen beest kunnen vinden.

En nu lagen er weer een stel. Tegen het glas aan ook wat afgeknaagde restjes blad, nog vers. Weer alle potten opgetild en deze keer de boosdoener wel ontdekt. Een bruine rups, wellicht een uiltje (nachtvlinder). Het beestje opgepakt en buiten tussen de blaadjes uitgezet.

Omdat het inmiddels ’s nachts flink kan vriezen, en het in de serre nauwelijks boven nul blijft, had ik de resterende pelargoniums alvast in de serre gezet. En daar bleek ook een kleine rups zich aan de blaadjes te goed te doen. Een agaatvlinder-rups misschien. Ook deze buiten gezet.

Tuinboeken

Heb je ook zo’n kast vol met boeken? Die al heel lang in de kast staan, maar zelden worden ingekeken. Eerder dit jaar hielden we eengrote opruiming bij de ‘gewone’ boeken. Nu zijn de tuinboeken aan de beurt. In de voorkamer staan de twee boekenkasten met de ’tuinafdeling’. Honderden tuinboeken, in de loop der jaren verzameld. Er was een tijd dat ik bijna elke zaterdagochtend vroeg even naar de bieb ging om te kijken of er nog oude / afgeschreven tuinboeken waren. En als ik bij de boekenramsj in Groningen langsliep, was er ook vaak nog een tuinboek of twee te vinden. De ene boekenkast kan ik, zittend in de leunstoel in de erker, met uitgestrekte arm bereiken. Al jaren lang pluk ik dan een boek uit de kast, om met kopje thee in de hand eens door heen te bladeren. En daarna ging het boek terug in de kast. Nu heb ik bedacht dat het boek alleen terug gaat in de kast als ik er echt heel blij van wordt. En als het alleen maar ‘aardig’ is of ‘best wel leuke plaatjes heeft’ dan gaat het op de stapel op de grond.

De stapel tot nu toe, uitgespreid. Binnenkort neem ik de boeken mee voor Ria, die de winkel van de Hortus draait. Veel nieuwe boeken, maar ook tweede handse vinden een nieuwe eigenaar. Tijdschriften 2e hands gaat niet erg hard, aldus Ria. Toch heb ik er twee op de stapel gelegd: twee oude exemplaren van Gardener’s World. Uit 1997, nog met Alan Titmarsch als presentator. Misschien als ‘vintage’ verkopen. Leuk voor de liefhebbers van het gelijknamige tuinprogramma op BBC 2, op vrijdagavonden. Helaas net weer afgelopen voor dit seizoen.

Naar binnen

Het gaat kouder worden en de laatste weken was ik al bezig koude gevoelige planten dichter bij huiis te zetten. De olijf hebben we vorige week weer ‘onder dak’ gezet, wel buiten, maar onder het glazen dak van het overdekte terras. Het sinaasappelboompje (foto 1) dat ik van Margé kreeg stond een week op het overdekte terras, maar die heb ik een stapje verder naar binnen gezet. In de (onverwarmde) serre. Datzelfde geldt voor de geranium maderense (foto 2). De avocado plant (inmiddels kleine boom) die de hele zomer op het overdekte terras heeft gestaan, heb ik een week of drie geleden naar de serre verhuisd. Sinds 2 dagen staat ie nog een stapje verder naar binnen: in de bijkeuken, rechts op het aanrecht (foto 3).

Als het kouder wordt moet ook de sinaasappel een stapje verder naar binnen, en voor het (harder) gaat vriezen de geranium ook.

Zaden ingezoomd

Afgelopen vrijdag ging ik even bij Roel langs om een paar zaden te lenen.
Huh, denk je misschien. Zaden lenen?
Dat zit zo: over drie weken, op 4 november 2023, wordt in de Hortus meegedaan met de publieksdag microscopie. Dat organiseer ik met een aantal vrijwilligers. Bij de voorbereiding hoort ook: alvast een aantal mooie ‘objecten’ verzamelen die er mooi uitzien onder de microscoop. En daar komt Roel om de hoek kijken (hij woont ook letterlijk bij mij om de hoek) ; Roel is bioloog en zeer begaan met educatie over natuur en planten in alle vormen. Hij kan er 4 november zelf niet bij zijn, maar leent dus wel een voorraadje zaden uit. Om te bekijken, niet om te zaaien.

Gistermiddag, buiten grijs en nat. Binnen microscoop opgezet en alle zaden van Roel -en ook nog een heel stel die ik zelf had- bekeken. Kun je raden wat het is? Onder de foto’s geeft ik vijf namen van zaden. En wat staat op de zesde foto?

*** Wilde peen, kleefkruid hoornviooltje, korenbloem, klaproos.

Wil je zelf ook kijken: verzamel zaad in eigen tuin en breng het op 4 november mee naar de Hortus Haren of 1 van de 70 andere plaatsen in de provincie. Zie www.70microscopen.nl

Oefenen

Op 4 november 2023 wordt in de provincie Groningen een publieksdag microscopie gehouden. Een zijn er onder andere in Hortus Haren en de Biotoop microscopen opgesteld. Onderdeel van een actie vanuit de Rijksuniversoteit Groningen 70microscopen.nl . Aanleiding : het 70 jarig jubileum van de Nobelprijs voor Frits Zernike, uitvinder van de fase-contrast microscoop.

De microscopen zijn afgelopen week op de verschillende adressen afgeleverd en ik heb er een mee naar huis genomen om uit te proberen hoe het werkt. Leuk!!!

Wel heel goed opletten hoe alle onderdelen in de doos zaten, past maar op 1 manier.

In onze serre had ik al een paar ‘slachtoffers’ van hete dagen gevonden en in de vensterbank gelegd, een geaderd witje, een bont zandoogje (beiden dagvlinders) en een bijtje. En na even proberen, hier de eerste foto’s. Klik op de foto’s voor grotere exemplaren.

Deze microscoop heeft geen oculair om door heen te kijken, maar projecteert het beeld op een digitaal schermpje, waar je ook meteen een digitale afbeelding van kunt maken (mini SD kaartje). Het is ook mogelijk (nog niet geprobeerd) om een laptop of een groot scherm aan te koppelen. Dat binnenkort eens in de hortus proberen. Daar hebben ze een scherm van 1 x 1,20 meter !

Wereld Mmmmmmuggendag

20 augustus is wereldmuggen dag, hoorde ik bij Vroege Vogels vanmorgen op de radio..

Op 20 augustus 1897 ontdekte de Britse arts Ronald Ross dat muggen verantwoordelijk zijn voor het overbrengen van malaria. Hij won in 1902 de Nobelprijs van de geneeskunde voor deze ontdekking en riep de dag uit tot World Mosquito day. Om aandacht te vragen voor de link tussen muggebeten en ziekten.
Malaria bestaat al vele duizenden jaren en is in Nederland pas in de zestiger jaren van afgelopen eeuw ‘uitgestorven’ verklaard. De ziekte werd overgebracht door de gewone huissteekmug. In grote delen van de wereld is Malaria nog steeds een ernstig probleem, met 200 miljoen ziektegevallen per jaar (waarvan 90% in Afrika).

Geurgeraniums overwinteren

Afgelopen winter heb ik de niet-winterharde geurgeraniums op verschillende plekken laten overwinteren. Een aaltal citroen en pepermuntgeraniums (eigenlijk pelargoniums) boven op een koude, maar lichte kamer. Heel af en toe water gegeven en pas afgelopen week weer naar beneden gehaald. Stevig, gezond er uitziend, en volop in bloei.

Hun soortgenoten die in de warmere werkkamer hebben overwinterd bloeien (nog) niet. De citroengeraniums zien er ook wat bleker en slungeliger uit. Volgend jaar absoluut weer in de koude slaapkamer!.

En dan waren er nog een aantal andere pelargoniums, die ik in de bij keuken liet overwinteren, Daar ging het wat minder voorspoedig mee,. Enkele kregen (of hadden?) luizen, dus dat werd een plakboel.
Volgens sommige websites kun je deze voor de winter kort terug snoeien en vrijwel droog laten. Als ze geen blaadjes of jonge scheuten hebben vinden de luizen ze misschien ook niet lekker.

Inmiddels staan de meeste pelargoniums weer in de serre, sommige al op overdekte terras. TOPt half mei nog een beetje opletten voor evt nachtvorst.

Blommen-bommen

We doen bijna al onze boodschappen bij de ekoplaza en half maart is een actie begonnen met zaadbommetjes. Van 15 maart t/m 25 april krijg je bij iedere €15,- aan boodschappen een gratis Blossomb: een kleurrijk bloembolletje met biologische zaadjes voor wilde bloemen voor in je tuin of op je balkon. Er zijn 16 verschillende balletjes, met elk drie soorten wilde bloeiende planten. De eerste drie zijn binnen, nr 3, 5 en 7: pink blush, misty blue en dark brown. In elk van de drie bommetjes een plant die ik nog niet (bewust) kende. Even opzoeken wat het is: serradelle, malope en zwarte komijn. Het zaad van de laatste was een kostbare grafgift bij de oude Egyptenaren. En die komt nu binnenkort in onze tuin.