Categorie: Elders

Al een tijdje van plan om eens te gaan kijken bij het Herbarium Frisicum in Wolvega. Wat ingewikkeld om er te komen met openbaar vervoer vanuit Groningen. Mooi bezoekdoel tijdens een weekend met Vrienden.
Het weekend van 2 en 3 november bleek het namelijk ‘Open Herbarium weekend’ te zijn, met op de zaterdag een lezing . Tip: Volgend jaar is er voor de 25ste keer Open Herbarium weekend. De lezing werd gegeven door Bert Maes, een boeiend verhaal over bomen en struiken (vooral in Friesland). Bert vertelde over houtgewassen, bomen en struiken. Hij heeft onderzoek gedaan naar mogelijke wilde / oorspronkelijke populaties en concludeert dat er minder dan 3% van alle bomen en struiken in Nederland nog een wilde achtergrond heeft. Bert was een fan van lindebomen, de oorspronkelijke wilde soorten de zomerlinde en de winterlinde zijn vrijwel niet meer te vinden in NL (In Limburg nog ergens een Lindebos). Wel zijn er in de 16-17 eeuw op grote schaal kruisingen ontstaan, door Nederlandse kwekers op de markt gebracht. Het merendeel van die inmiddels paar 100 jaar oude lindes staan in het buitenland.

De collectie heeft een plek in een oud schoolgebouw in Wolvega en het was er heerlijk ronddwalen. Kasten vol met dozen en bakken. Overal grote vellen papier, met deels nieuw verzamelde planten, maar ook vellen uit oude -gedoneerde- herbaria. Planten, maar sinds een tijdje ook een mossen en wieren collectie, gedroogd en opgeplakt.
Karst Meijer is oprichter en de drijvende kracht achter het Herbarium, samen met Erik van den Ham. Een groep vrijwilligers helpt op de woensdagavonden met het opplakken en determineren van de planten. Regelmatig ontvangt het Herbarium materiaal, vaak van privepersonen, maar ook bv een collectie van de Radboud universiteit. Aan de hand van soorten die iedereen kent, zoals de paardenbloem en de braam, laat Meijer bezoekers zien wat de invloed van de mens op de leefomgeving is. Wist je dat een bramendeskundige een batoloog heet. Karst Meijer is daar een van. Op de laatste foto geeft hij een toelichting aan enkele bezoekers.

Ook leuk, en om aan te raken, de collectie met allemaal stukken hout van verschillende planten. En bijna abstracte kunst: de fraai gevormde en gekleurde wieren collectie.

Karst en Erik proberen fondsen te vinden om (een deel van) de collectie te digitaliseren en zo via digitale weg te ontsluiten. Tot het zo ver is: ga gewoon een keer naar Wolvega (vooraf afspraak maken) en dwaal rond door deze ‘snoepjeswinkel’ van natuurlijke materialen. Mirjam, van huis uit bioloog, maar al heel lang in andere takken van sport werkzaam zei ‘ ik voel me voor het eerst sinds jaren weer een beetje bioloog in deze omgeving‘.
Vlak voor we weg gingen nog even naar de bovenverdieping. Daar staat nog veel meer materiaal in bakken te wachten, in oude kranten ingepakt met teksten als ‘Australie 1978’. 10tallen jaren geleden verzameld, maar nog niet toegankelijk gemaakt. Wachten op tijd.

Betekenis 1: meisjesnaam

Betekenis 2: boom

Betekenis 3: riviertje nabij Wolvega

We maakten een namiddagwandeling langs de Linde in de derde betekenis. We begonnen pas rond 3 uur ’s middags, en omdat het al wintertijd is, was de zon al flink aan het dalen. Lastig zo’n lage zon, als je er recht tegen inloopt, maar prachtig voor de foto’s. Mooi stukje Fryske Gea.

Net niet zo warm als gister waar we -in T shirt- een heerlijke wandeling door de Onlanden gemaakt hebben. Bijna tegen het eind kwamen we bij de Onlanderij, een lokatie van natuurmonumenten met een mooie natuurspeelplaats. Hutje mutje vol met kinderen met modderige laarsjes, maar ook gewoon spelend in het water. Ouders en grootouders in het zonnetje uitkijkend over hun kroost. De speelplaats blijkt pas 10 dagen geleden geopend te zijn. Vandaar dat het zo druk was!

Een mooi plekje om buiten op het terras een pannenkoek te eten.
26 oktober ja!
In een T shirt buiten.!

Dat was gister. Vandaag is de wintertijd in gegaan. Temperatuur nog steeds lenteachtig. Zonder jas nog steeds, toen ik bezig was in de tuin. We hebben de olijf weer op de winterplek gezet, wel buiten, maar overdekt onder het glazen serredak. Het eerste nestkastje heb ik schoongemaakt, daar hebben ook dit jaar pimpelmeesjes in gebroed. De andere staan voor komende week op de lijst.

Wat een week. Vorige week verrast door wonderschone kleuren aan de hemel van het noorderlicht. En deze week is het gelukt om de komeet die momenteel net na zonsondergang in het westen te zien is te zien. Afgelopen maandag 14 oktober was prachtig. ’s Middags leek het nog niets, dicht wolkendek, maar de wolkenradar had een wolken loos stuk voorspeld van een paar uur. En om 4 uur middags zagen we inderdaad het wolkendek als een soort deksel wegschuiven.

Rond 7 uur stonden aan de oostelijke oever van het Paterswolde meer, met verrekijker, telefoon, statief en camera. Prachtige zonsondergang, in het westen.

Maar waar was nou die komeet?

Kijken, Kijken. Half 8. Ergens tussen Venus aan de horizon en Arcturus een oranje achtige heldere ster in het sterrenbeeld Boötes (ossenhoeder) moest ie staan. En ineens …. om 19:41 zagen we de komeet! Met het blote oog. Nog veel beter te zien met de camera. Ook met telefoon prima te doen. De onderstaande foto is met een mobiel gemaakt, 3 seconden belicht.

Omdat het windstil was zie je ook prachtig de weerspiegeling in het water. Zo vaak zijn er geen kometen te zien aan de hemel. Dus elke kans die je hebt kun je beter aangrijpen. Deze komeet – C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) – komt maar eens in de 80.000 jaar dicht genoeg bij de zon om zichtbaar te worden. De staart wordt gevormd door ijs dat smelt als de stoffige ijsbal (dat is een komeet) dicht genoeg bij de zon komt. Op woensdag 16 oktober nog een poging gewaagd. Het was niet zo helder, laaghangende bewolking in het westen, maar we gingen toch weer even naar onze plek op het bruggetje.
Met het blote oog niet meer echt goed te zien (bijna volle maan achter ons), maar met de camera nog wel. Onderstaande foto : 2 x 2,5 seconden belicht, met een fototoestel met lichtsterke lens op statief.

Stralend blauw was het vanmorgen toen we opstonden. Mooi om een ommetje te maken en dat ging vandaag langs het Friesche Veen, Drentsche Aa, landgoed de Braak, en via westkant van het Paterswoldse meer naar Stad. Wij wonen zelf aan de oostkant van het meer (nou ja zit nog een kanaal en snelweg tussen).

Op een bankje in de zon naar de zeilbootjes gekeken, die vlak bij waar we zaten een boei moesten ronden. Dat ging niet iedereen even soepel af. Dat was tegen lunchtijd. We besloten voor de afwisseling eens bij het Elanderhus te gaan lunchen, het restaurant dat hoort bij het Scandinavisch Dorp. Een houten, blokhutachtig gebouw. Hier kwamen we de eland en een aantal trollen tegen.

Afgelopen donderdag werd er op het terrein van ENTRANCE – Building weer een vlasdag georganiseerd. Leuk om even te gaan kijken, tijdens de theepauze op mijn werk. Via de link informatie over de activiteit vorig jaar. Een heel seizoen heeft hier het vlas kunnen groeien, met eerst de hemelsblauwe bloemetjes en vervolgens de bolvormige zaaddoosjes. Building geeft informatie over onder andere duurzame en natuurlijke (bouw)materialen. En vlas is een mooi voorbeeld. Alle onderdelen van de plant worden zo ongeveer gebruikt.

De zaden om lijnolie van te maken of als lijnzaad verkopen. De stengels om na een ingewikkeld proces draden van te maken waarvan linnen kan worden gesproken. Met mooie werkwoorden als trekken, repelen, roten, braken, zwingelen en hekelen. Ook dit jaar waren er weer studenten van MBO (terra college) uitgenodigd om zelf vlas te trekken en in bundeltjes op het veld achter te laten (de komende weken worden de houtige delen dan door het vocht/ dauw zacht gemaakt). Daarna kregen ze een al gedroogde bos stengels om er de vezels uit te slaan, beuken, kloppen en kammen. Eileen Blackmore gaf uitleg bij de verschillende stappen in het proces, met echte oude gereedschappen om dit zelf te doen.

Eigen veldje in de tuin zaaien?