Bodemdierendagen 2024

Van 20 september tot 7 oktober loopt de ‘burger-wetenschap’ activiteit om bodemdieren te tellen. OP safari in eigen tuin. De jacht is niet op de ‘Big five’ op safari in Afrika, maar gericht op de ‘Tiny Ten’.

10 soorten die iets zeggen over de bodem. Zonder bodemdieren geen gezonde bodem. Afgelopen zaterdag struinden we een half uurtje door de tuin. Bakstenen optillen, achter bloempotten kijken, in donkere hoekjes en onder overhangend blad. IK had ook een valletje gezet (een ingegraven yoghurt emmertje), maar daar zat niet veel in: springstaartjes, maar die telden niet mee voor de Tiny ten.

Op de website bodendierendagen.nl kun je de zoekkaart en telformulier downloaden. Via de website kun je ook je resultaten weer invoeren en per omgaande krijg je een ‘score’ over de kwaliteit van de bodem/ biodiversiteit van je zoekplek.

Onze groene tuin scoorde – niet onder wacht- hoog: een 9. Er is er 1 van de 10 die we niet gezien hebben, ook niet het resultaat van zijn aanwezigheid. Dat is de mol. Wel weer gezien egel, bruine kikkers en een muis. Die scharrelen ook over de bodem.

Doen jullie ook mee, er mogen nog wel wat meer tellingen bij komen. Kleine moeite en leuk te doen. Zeker met meer dan 1, met kinderen of kleinkinderen bv. Of als je alleen woont: vraag een naaste buur.

Vaste gast

Nu de jongen het nest verlaten hebben komt mevrouw egel elke avond een langs op het terras. Om rond te scharrelen op zoek naar insecten die daar in de loop van de dag zijn terechtgekomen. Misschien kwam ze al veel langer, maar dan waren wij al weer naar binnen. En nu het weer vroeger donker wordt en we in de serre zitten (uitkijkend op het terras) zien we haar op een vast ronde steeds even langskomen. Erg leuk om bijna neus aan neus (met glazen serre deur ertussen) te staan zonder dat ze het door heeft of van ons schrikt. Even later verdwijnt ze weer en duikt met haar neus in de struikjes. Ah, een slak. Smak smak smak.

Zonnebloemen

Het archetype van de zonnebloem ie groot, hoog, warm geel en donker hard. Ook andere kleuren kunnen erg mooi zijn, zoals deze hele donkere. Roodbruin.
Hoe hoog de bloemen oorspronkelijk zijn geweest, dat weet ik niet. Ik kreeg ze van Jitske, voor in de tuinvaas. Leuk ook die kleine rozenbotteltjes op de laatste foto. Die zijn van de rosa multiflora. Duizenden botteltjes in de enorme struik die inmiddels hoog in de wilde pruimenbomen is geklommen. In de vaas staat nu ook paar bloempluimen van een aantal afgesnoeide budleija takken. Ook in de vaas geliefd door de insecten.

Liguster verhuist

Toen Jitske laatst hier in de tuin was, viel haar op dat er overal en nergens liguster struikjes staan en opkomen. Als je er over hebt, dan kunnen wij er wel een paar gebruiken, zegt ze. Ik zeg toe ze voor haar te bewaren / uit te scheppen.

Achter in de boomwal hebben we een aantal hoge struiken, als je ze laat uitgroeien zo’n 3-4 meter hoog. En omdat ze niet, zelden gesnoeid worden daar achterin hebben ze altijd volop bloem in het voorjaar (heerlijk geurend) en in het najaar pikzwarte besjes. Netjes verspreid door de vogels, uitgepoept, en een nieuwe liguster struik dient zich aan. In de loop van het jaar trekken we er vaak struikjes uit, en als ze er al wat langer staan: afknippen. Toch zijn er een heel stel die al meerdere jaren de zijn blijven staan en lange uitschieters maken van meer dan 1,50 meter.

Zaterdagmorgen was een mooi moment om even met de schep aan de gang te gaan. Eddy was de laatste pieken van de meidoornhaag aan het fatsoeneren, ik ging ‘op jacht’ naar ligusters. Af en toe een beetje een gevecht met naburige boomwortels of tegels van een naastliggend pad. Al met al toch een stuk of 8 struikjes en een pot vol met mini plantjes (20-30 cm).
Met de fietskar naar Jitske gebracht, altijd grappig om met een kar vol planten door het dorp te fietsen. Jitske was er even niet. “Ze zijn even de hond uitlaten“, bromde de oude poes Poes.

Beetje van onder

Vaak maak ik foto’s van bloemen van boven, zoals van deze rudbeckia. Weet alleen nog steeds niet helemaal zeker of het de r. hirta is of r. fulgida ‘goldsturm’. Deze rudbeckia is wat tengerder en eleganter dan die in een aantal grote pollen in perkjes verder op in de straat staan. Dat zijn forse planten en het bruine hartje is niet plat )als een knoopje) zoals bij onze rudbeckia, maar duidelijk kegelvormig. Misschien is die steviger soort trouwens wel beter bestand tegen slakken. Bij onze exemplaren haal ik de platen elk voorjaar (als er weer aan geknabbeld wordt) uit de grond, pot ze op, laat ze aansterken en zet ze dan weer in de volle grond. De lange en vrolijke bloei is mijn beloning.

Sinaasappel

Vorig jaar net voor de winter kreeg ik een sinaasappelboompje in pot. ’s Winters binnen gestaan in de bijkeuken. Daar kwam bloesem in , en ook wat luis. Doordat de bloemen z stevig zijn kon ik de luizen er wel af plukken. In het voorjaar verhuisde het boomtje naar de serre en vervolgens naar het terras. Nu liet het boompje opnieuw, heerlijk geurend. En er zijn sinaasappeltjes, 8-10 mm groot en hartstikke groen. Maar toch! Er komen sinaasappeltjes aan.

Ferdinand Lindheimer

Ferdinand Lindheimer, een van oorsprong Duits botanist woonde het grootste deel van zijn leven in New Braunfels, een plaats in Texas in de 19e eeuw gesticht door Duitse immigranten. Hij verzamelde bijna 1500 planten in Texas, waarvan er ongeveer 20 nu zijn naam dragen. Bekendst (voor mij) is de Gaura Lindheimeri. Die overigens tegenwoordig niet meer bij het geslacht Gaura hoort, maar bij de Oenothera (net als de teunisbloem). Als je goed oplet en ziet hoe de bloeiwijze is dan snap ik wel waarom, denk ik. . Alhoewel het misschien wel door DNA onderzoek komt dat het geslacht veranderd is: van onder naar boven steeds een nieuw bloempje dat aan het eind van de dag weer uitgebloeid is.

Stond al langer op mijn lijstje om ooit aan te schaffen, maar nu hebben we er een. Een zaailing, met nog maar 1 bloemstengel, en niet zo’n hele bos wiebelende bloempjes. Ik heb de Gaura neergezet op het verhoogde deel van de border bij het stapelmuurtje, daarmee kleinere kans dat ie ’s winters te nat staat. Daar houdt de Gaura namelijk niet van.

Het boek dat hierboven is afgebeeld ga ik nog eens zoeken op marktplaats oid. Klinkt wel interessant.