Gingko

Als je in deze tijd van het jaar door een park of stad wandelt kun je allerlei fraaie herfstkleuren zien. De knalrode kleuren van de amberboom, of het onwaarschijnlijk geel van de ginkgo’s. De kleine ginkgo bij ons in de tuin is al in vol ornaat. Een bescheiden tapijt van gele blaadjes ligt rondom het boompje op de grond. De ginkgo’s in Hortus Haren (foto V, van eergisteren) zijn nog niet op hun ‘geelst’ en hebben het meeste blad nog vast.

Wat te denken van de 1400 jaar oude ginkgo in China die elk jaar in november duizenden bezoekers trekt om het mooie moment te zien dat de boom, op het terrein van een boeddhistische tempel, omringd is door een geel bladertapijt. Bijna elk jaar verschijnen daar in de pers weer mooie plaatjes van.

Eervolle vermelding: de gingko in Hortus Leiden is deze week gekozen tot boom van het jaar 2024 in Nederland en mag meedingen naar de titel Europese boom van het jaar. In Leiden is het kassencomplex rond de ginkgo gebouwd.

Kijk Omhoog !

Wat een week. Vorige week verrast door wonderschone kleuren aan de hemel van het noorderlicht. En deze week is het gelukt om de komeet die momenteel net na zonsondergang in het westen te zien is te zien. Afgelopen maandag 14 oktober was prachtig. ’s Middags leek het nog niets, dicht wolkendek, maar de wolkenradar had een wolken loos stuk voorspeld van een paar uur. En om 4 uur middags zagen we inderdaad het wolkendek als een soort deksel wegschuiven.

Rond 7 uur stonden aan de oostelijke oever van het Paterswolde meer, met verrekijker, telefoon, statief en camera. Prachtige zonsondergang, in het westen.

Maar waar was nou die komeet?

Kijken, Kijken. Half 8. Ergens tussen Venus aan de horizon en Arcturus een oranje achtige heldere ster in het sterrenbeeld Boötes (ossenhoeder) moest ie staan. En ineens …. om 19:41 zagen we de komeet! Met het blote oog. Nog veel beter te zien met de camera. Ook met telefoon prima te doen. De onderstaande foto is met een mobiel gemaakt, 3 seconden belicht.

Omdat het windstil was zie je ook prachtig de weerspiegeling in het water. Zo vaak zijn er geen kometen te zien aan de hemel. Dus elke kans die je hebt kun je beter aangrijpen. Deze komeet – C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) – komt maar eens in de 80.000 jaar dicht genoeg bij de zon om zichtbaar te worden. De staart wordt gevormd door ijs dat smelt als de stoffige ijsbal (dat is een komeet) dicht genoeg bij de zon komt. Op woensdag 16 oktober nog een poging gewaagd. Het was niet zo helder, laaghangende bewolking in het westen, maar we gingen toch weer even naar onze plek op het bruggetje.
Met het blote oog niet meer echt goed te zien (bijna volle maan achter ons), maar met de camera nog wel. Onderstaande foto : 2 x 2,5 seconden belicht, met een fototoestel met lichtsterke lens op statief.

In de brievenbus

Zaterdag ochtend ging ik de krant uit de brievenbus halen en uit een ooghoek zag ik de krant bewegen. Nou ja, iets dat op de krant zat. Onwillekeurig maakte ik een schrikbeweging en liet de krant bijna vallen. Wat had daar nou bewogen?

Ik keek op het grindpad waar ‘iets’ was gevallen. Eerst niets te zien , maar toen zag ik hem (of haar?) zitten. Een forse spin, hieronder nog iets verder uitvergroot. Het is de valse wolfspin of zoropsis spinimana. Een soort uit Zuid Europa die pas in 2007 in Nederland is gezien, toen nog heel sporadisch, nu op meer en meer plekken. Het is niet helemaal zeker of ze nu langzaam (bv door warmere winters) naar het noorden zijn. getrokken, of meegekomen zijn met plant materiaal e.d. uit Zuid Europa. Het is een actief jagende spin, meestal zie je ze niet want ze jagen ’s nachts. Deze spin had na een actieve nacht (het is nog gek warm, ook ’s nachts nog 14 graden) een lekker donker plekje in de brievenbus opgezocht om te slapen. Voordat ze door mij daar werd verstoord.

Tafel steeds leger

Nu de zon steeds lager komt te staan is er ook in de middag minder zon in de achtertuin. Die begint in de schaduw van ons eigen huis te raken. In deze tijd van het jaar zoek ik dan ook regelmatig klusjes in de voortuin uit. Kan ik me koesteren in de zonnestralen, aldaar. Zo komt het dat ik afgelopen weken aantal ernstig ‘be-kweekgras- te stukjes in de voortuin heb aangepakt. Veel werk, grote bult kweekgraswortel, paar opgegraven krokusbolletjes . Na plukken, harken, nog een keer harken en restjes verwijderen had ik opeens een paar vierkante meter kaal. Dat gebeurt niet vaak bij ons in de tuin!

Mooie gelegenheid om een aantal van de planten, die ik in de loop van het jaar heb opgepot, een plekje in de volle grond te geven. Met wat bollen ertussen. En zo wordt de plantentafel leger en leger. Mooi.

Naar Zolder

Afgelopen paar weken had ik de verschillende pelargoniums / deurgeraniums allemaal al wat dichter bij elkaar gezet, en onder het afdak van de serre. Toen er een dikke week geleden een erg koude nacht aan leek te komen gingen ze de onverwarmde serre in. En nu heb ik ze nageplozen op beestjes (vast niet allemaal gevonden), doe blaadjes en takjes verwijderd, potten van buiten een beetje schoongemaakt en toen de trap op. Naar boven, naar de (heel weinig verwarmde) logeerkamer op de bovenverdieping. Vorig jaar heb ik de geraniums voor het eerst echt in huis overwinterd, koel, licht en bijna droog. Was toen erg goed bevallen. Doen we dit jaar weer. Het worden er wel steeds meer, flink wat stekken genomen dit jaar. Veel zijn ervan aangeslagen en apart opgepot. En nog enkele tientallen gewoon als stekje op water, in een glaasje. Al een maand of 2-3.

Met een nogal begroeide logeerkamer tot gevolg.
Voor als je weer langskomt, Ingrid !

Kleurend – ook in de nacht

Per dag zie je meer rood, geel, oranje en bruin. In de natuur en in de tuin. Met een vleugje zon erbij nog intenser. De sedum donker roze, het blad van de darmera peildata, nog groen bij de nerven, en steeds dieper rood er tussen in. En bijna als een glas in lood raam, zo helder rood, het Japanse bloedgras waar de zon doorheen schijnt.

In de nacht van 10 oktober overgaand in 11 oktober werd alle kleur in de tuin overtroffen door een spektakel van poollicht. Zo mooi hebben we het nog niet eerder gezien. Met de camera van de telefoon, opname van een paar seconde, gemaakt om 22:54 uur. Ook voor het blote oog een duidelijke rode gloed boven het huis, maar met de camera helemaal spectaculair.

Grappig was dat er op dat moment een voorbijganger aan de over kant liep, hondje uitlaten en op de telefoon kijkend. Ik rende naar hem toe, tikte hem op de schouder en zei dat ie omhoog moest kijken. Helemaal impressed. Zou hem anders niet opgevallen zijn. Nu heeft ie ook zo’n mooie foto op zijn telefoon.

Sieralgen expert

In een artikel in Puur Natuur , het tijdschrift van Natuurmonumenten, kwam ik een leuk verhaal tegen van Marien van Westen. Na 15 jaar onderzoek, waarnemingen en metingen heeft hij in augustus zijn de laatste hand gelegd aan een dikke atlas, ruim 650 pagina’s, een gewicht van 2,1 kg: de sieralgen atlas van de provincie Drenthe.

Afgelopen week leidde ik Marien en zijn vrouw Hélène rond langs verschillende waterpartijen in de Hortus. Sommige waren absoluut oninteressant voor Marien (te rijk, te veel schaduw), anderen veelbelovend, maar niet zo makkelijk bereikbaar om een watermonster te nemen.

Zo leuk dat ik – goed onthouden van de biodiversiteitscursus die ik eerder dit jaar in die Hortus organiseerde – Marien naar een bruggetje over een stukje water kon leiden waar blaasjeskruid te vinden was. In zijn Atlas (het digitale inkijk exemplaar) las ik dat blaasjeskruid, een vleesetend waterplantje, een goede indicator voor niet al te voedseltijk water is; laat dat nou net zijn waar sieralgen van houden! Op de laatst foto -met de ketenalg- mogelijk een bijzondere, zeldzame soort; daarvoor kont Marien zeker nog een keer terug: om beter en uitgebreider te bemonsteren. Dit was een ‘Quick scan’.

NB. In het programma ROEG van RTV Drenthe wordt ook aandacht besteed aan zijn atlas: https://www.roeg.tv/uitzending/roeg-462/ (op ongeveer 4:30 minuten).

Rood met 1 witte stip

De meeste vliegenzwammen , je weet wel die paddenstoelen rood met witte stippen, hebben een heleboel stippen. Soms is er een verdwaalde met heel weinig stippen. Het lijkt wel een rood balletje.

Een vliegenzwam is het archetype van een paddestoel, witte steel, rode hoed. Bol vormen, aardappelvormen en nog veel vreemder komt ook voor.

Deze week ook weer deze gekke traliestinkzwam gezien. Bizar he. Komt uit een wit “ei” .

De Hortus komt naar je toe deze herfst

Westerholm in een woonzorgcentrum voor ouderen vlak bij ons in de buurt. Een tijdje terug kwam er een verzoekje binnen bij de Hortus botanicus Haren. Verona, een van de medewerkers die activiteiten voor de bewoners organiseert vroeg of er misschien iemand van de Hortus een verhaal in Westerholm kon komen geven. Omdat een groot deel van de bewoners zelf niet makkelijk meer (op eigen gelegenheid) daar naar toe kunnen. Afgelopen maandagmiddag was het zover. Verona gaf aan dat er misschien maar weinig mensen waren, het was een heerlijk zonnige middag en buiten ook lekker.

De presentatie was in de eetzaal, prima beamer en scherm en toch maar met de microfoon in de hand. Niet iedereen kon even goed horen. Of lopen. Er stond een hele batterij rollators geparkeerd. Met een groep van ongeveer 30 bewoners ging ik -virtueel- wandelen in de Hortus. Eerst uitgebreid door de Chinese Tuin (cultuur), daarna door de wilde plantentuin, de Laarmantuin. Het uur vloog voorbij en het verhaal en foto’s vielen erg in de smaak. Bij de laatste foto van kleurige planten vroeg ik of ze wisten waar het was.
‘Dat is hier , in de tuin van Westerholm!’. Inderdaad, een fraai aangelegde tuin.

“Kom vooral volgend voorjaar, met een busje naar de Hortus“, riep ik op. Verona gaat kijken wat mogelijk is. In de Hortus zijn ook enkele rolstoelen en rollators beschikbaar. Nog handiger is natuurlijk als medebewoners of familieleden in de buurt een handje helpen. Om dan volgend jaar een echte wandeling in de Hortus te kunnen komen maken.

In ieder geval een uitstekend besteedde middag. met een kleurige bos bloemen erbij.

Beetje snoeien

Maandag was Reinier er weer, met zijn klimtuig. Om achter in de bomenrij in een van de berken te klimmen en daar het nodige snoeiwerk aan een knoedel klimop te doen. De greppel stond gelukkig droog, makkelijk om daar de ladder en te zetten. En toen hij weg was, meteen een mooie gelegenheid om de takken en zo uit de greppel te halen. Veel makkelijker met een droge greppel. Later in de herfst en winter staat er meestal een cm of 15-20 water in. Niet aan te bevelen met gewone rubber laarzen….

Nog een tweede kleine beurt nodig na de bladval, met geluk is het Daan ook nog droge. En anders is het in ieder geval minder werk.