Nu er geen blad aan de bomen zit is de boomvorm, de stand van de takken, de kruin goed te zien. Zeker als de boom een beetje vrijstaat zodat je mooi het silhouet tegen de hemel ziet afsteken. Helemaal mooi als het helemaal helder is, egaal blauw. Of juist tegen zonsondergang of net na zonsopkomst, voor de kleur. De eerste foto is de wilg bij ons in de achtertuin, speelomgeving van Erik en Erika, de spechten, spreeuwen, allerlei klein gevogeltje , …. De andere drie maaktje ik gister tijdens een namiddag wandelingetje.
Voor de mensen die in haren wonen, of het dorp kennen: herken je waar de laatste foto is gemaakt?
Eerste deel van het zondagochtendprogramma Vroege Vogels op de radio luister ik altijd vanuit bed. Dat betekent dat ik ook soms een stukje mis, toch weer even weggedommeld op de rustgevende klassieke muziek tussen de items. Vanmorgen twee stukjes die ik erg leuk vond: een item over het oranje wimpermos en een andere over het herbarium frisicum.
Oranje Wimpermos
De naam alleen al was genoeg om mijn oren te spitsen: oranje wimpermos. Het blijkt een zeer zeldzaam korstmos te zijn dat al heel lang uitgestorven werd geacht te zijn in Nederland. Maar vanaf 2020 is het inmiddels op een paar plekken aangetroffen. Het Vroege Vogels item ging over een van deze 6 plekken, aan de hand van een interview met korstmossen-kenner Harold Timans. Leuke van radio is dat je je aan de hand van de omschrijvingen allerlei voorstellingen kunt maken van zo’n mosje. Het oranje wimpermos houdt van warmte, plek in de zon (op hout), én het houdt van stikstof. Dit mosje is ontdekt in een vrij nieuw ontwikkeld natuurgebied op het uiteinde van de leuning van een bruggetje. Waarom op het uiteinde? Omdat daar vaker even een vogel komt zitten, en door vogelpoep ter plekke wordt het stikstof niveau wat hoger.
De soort heet in het Engels Golden Eye, met een paar fraaie foto’s hier.
Warm en stikstof. Dat betekent dat de komende jaren best een uitbreiding van het gebied van oranje wimpermos kan optreden. Beginnend in de kustgebieden, waar het meestal net wat warmer is. Aan de kaart kun je zien dat het meer naar het oosten van NL nog wel even kan duren.
Herbarium Frisicum
Het andere item ging over het Herbarium Frisicum in Wolvega. Een collectie van herbaria, in Friesland. Karst Meijer werd geinterviewd en vertelde geanimeerd en met veel leuke woordspelingen over het nut van gedroogde planten, en het belang om deze te bewaren voor de toekomst. Luister vooral de podcast vand e Vroege vogels aflevering nog eens na. Dan hoor je wat de grootste vijand van een herbarium is, waarom de diepvries zo belangrijk is, en dat het onderbrengen van een een of meerdere herbaria die je geerfd hebt heel nuttig is. Daarbij geldt wel: mooi is niet per se nuttig. Volgens Karst: “Kijk, soms krijg je mooi boek, met fraaie planten , de soortnaam erbij, én de datum van vinden. Want als de vindplaats er niet bij staat …. tja, dan heb je er eigenlijk niets aan. Niets voor onderzoek, of vergelijking wat vroeger ergens groeide en nu wellicht niet meer.”
Bij de kerst-pub-quiz van de Hanzehogeschool in december won mijn team de quiz. En als kado kregen we een plantbaar potlood. Grappige ‘gimmick’ van sproutworld.com. Idee erachter is dat jaarlijks heel veel stompjes potlood (wereldwijd worden miljarden potloden/jaar gemaakt) worden weggegooid. En het idee van dit potlood is dat je het potlood na gebruik nog als plantstokje kunt gebruiken: in plaats van een gummetje zit er aan de achterkant een capsule met zaadjes. Die achterkant steek je in een potje met grond en geeft water. De capsule (gelatine of iets dergelijks) lost op en de zaadjes ontkiemen. Tadaaa! En je hebt een plantje dat groeit uit je afgedankte stompje potlood. Dat ga ik natuurlijk proberen, maar even wachten nog. Nog iets te vroeg om mijn basilicum potlood (een van de 15 soorten) te planten.
Sympathiek verhaal, hergebruik en zo. Zit wel een klein addertje onder het gras. Wie schrijft er tegenwoordig zoveel met een potlood dat je zo’n nieuw exemplaar tot een stompje reduceert… voordat er 1 jaar om is. Want dat staat bij de instructie achterop: plant je potlood binnen 1 jaar na aankoop.
Elke ochtend gaat Eddy op ronde: nootjes voor de eekhoorns, zaadjes voor de vogels. Af en toe, vooral als het vriest en de vijver dicht zit, geven we de vogels ook wat appels (nog een voorraadje in de schuur van de oogst van afgelopen jaar). De laatste week doe ik mij ontbijt staande in de keuken, door het raam de achtertuin in kijkend. En zoals vrijwel elke dag, zag ik vanmorgen weer de eekhoorns door de boomtoppen buitelen en springen. Kijkertje erbij om ook de vogels wat beter te bekijken: specht, boomkruiper, spreeuwen (alvast in de wild in de buurt van de nestholen), allerlei mezen, en vinken.
Ook de reiger kwam overvliegen, als altijd met vorst. Maar de vijver is nog niet ijsvrij. En als ie dat wel is, dan wuiven we toch graag de reiger weer even de tuin uit…. om later in het jaar weer de kikkers te kunnen aanschouwen. Eddy zag trouwens gister de eerste kikker onder het ijs bewegen.
Vandaag wandelde ik door de achtertuin om te kijken wat er al boven de grond komt. Het beginnetje van sneeuwklokjes, en de ronde halsjes van bosanemonen komen ook al boven de grond. Tegen een vriendin zei ik later op de dag: ik wil de plantjes wel de grond uit kijken.
Waarop zij antwoorde: Neee! Nog niet. Het is pas januari. Laat die plantjes nog lekker even onder de grond blijven. Zij wilde ze de grond weerinkijken.
Gelukkig gaan wij er niet over: de natuur doet waar zij zin in heeft.
Links: de neuzen van de sneeuwklokjes onder de beukenhaag. En, wacht eens even… zie ik daar uiterst rechtsonder al een klein slakje zitten… Misschien maar even wat blaadjes direct rond de sneeuwklokjes weghalen.
Rechts: de halsjes van de witte bosanemoon. Als ze boven de grond komen, dan ontvouwen zich de eerste blaadjes.
Aan het raam zit met zuignapjes een klein voederbakje. Het meest bezocht door koolmeesjes en pimpelmeesjes. Die komen aanvliegen, pakken een zonnepitje, en vliegen vaak meteen weer weg. Gister bleef dit koolmeesje een hele tijd zitten, pitje na pitje smikkelde ie op. Hij zat met zijn rug naarmij toen, dus ik kon heel voorzichtig dichterbij komen voor de foto.
En kijk nog eens naar de foto: zie je de tweede vogel? Goed kijken. Hint : kijk rechtsonder.
Tuin in winterrust, tijd voor winterwandelingetje. Met de afgelopen week een fietspad dat samengevloeid is met de naastliggende sloot; een zeer fotogenieke kat die maar lastig op de foto te krijgen was: steeds maar kopjes gevend en rond mijn benen kronkelend. Dan maar tussen de benen door! En handschoen nummer 28. Gedurende de wintertijd maken we er een sport van het aantal ‘wees-handschoenen’ te tellen die we onderweg in dorp (of naar het werk) tegen komen. Sokken, mutsen, en sjaals tellen niet.
De laatste tuinklus die ik in 2023 had gepland, het snoeien van de druif, is er bij ingeschoten. Het was steeds zo nat. Nu is het de eerste tuinklus van 2024 geworden. Op 2 januari met een paar droge uurtjes naar buiten. En de druif, over de pergola heen, teruggesnoeid. Daar groeit ook een Japanse wijnbes waarvan ik de bloeitakken van vorig jaar heb verwijderd. En de kamperfoelie ook teruggesnoeid, zodat ie niet meer door de druif heen groeit.
Na een aantal weken tevergeefs gezocht te hebben naar de snoodaards die aan de pepermunt geranium knabbelden. Uit de andere planten die zomers buitenstaan, en nu op de logeerkamer, had ik al eerder een aantal rupsen verwijderd. In de geranium tomentosum kon ik er maar geen vinden. En nu zag ik dat een aantal bladeren dichtgevouwen waren, waarbij de randen met wat spinsel aan elkaar geplakt zijn. Ah, daar dus kijken. En niet 1 grote rups gevonden, maar wel een paar kleintjes!
De rups op de foto bijna 1 cm lang, ik vond er ook nog een die pas een paar mm lang was. Dus even in de gaten blijven houden.
Al heel veel jaar ben ik bezig met het verzamelen van zand, uit de hele wereld, van allerlei vakantiebestemmingen. Eigen vakanties, maar ook van collega’s, familie, vrienden of buren. Net geen 200 nog. Het veel-jarenplan erachter: ‘ooit’ een keer foto’s van al dat zand maken door een microscoop. En eindelijk, deze kerstvakantie, regen regen regen, hier een begin mee gemaakt. Een paar honderd foto’s gemaakt, ongeveer driekwart van de verzamelde ‘zanden’ in beeld. Allerlei kleuren, superfijn tot bijna kiezeltjes, afgerond zeezand tot hoekige rivierzandkorrels.
De vakantie is voorbij. Het begin is gemaakt. Als de laatste 25 % op de foto staan dan begint de volgende stap. Een website maken met een wereld kaart en ‘stippen’ op de kaart waar de zanden verzameld zijn. En achter elke stip een aantal foto’s en informatie over dit speciale zand. Als voorbeeld : zand nummer 175.
