Auteur: Tineke van der Meij

Wat rest is de West

Op 12 november wandelden we -in de mist- met een groep van zo’n 60 wandelaars van Aduard naar Groningen. Groep 2 van 3 : allemaal wandelaars , die de laatste etappe liepen van een van de Pronkjewailroutes door de provincie Groningen. Afgesloten in de Martinikerk in Groningen, welkom geheten door Sint Martinus zelf. Na een korte terug en vooruitblik van de organisatie, het zingen van het Groninger Volkslied, het ophalen van het derde deel van de medaille, en voor de liefhebbers een echte Groninger eierbal, was het klaar.

We hebben nu drie van de vier routes -in etappes- gewandeld. De Noord, de Zuid en nu dus ook de Oostroute. Wat rest is de West, die route gaan we volgend jaar wandelen. Dat kan van april t/m oktober.

Monniken in de Abdijkerk van Aduard
Een klsstermop, 3 miljoen in oorspronkelijke klooster
Wil je weten wat betekenins is van de zwarte steen? Ga naar het kloostermuseum.
Korte stop met hangop, boerderij Zuidwending.
Hangop
Wandelen in de mist
Wat doen jullie hier?
St Martinus laat ons binnen in zijn ‘huis’
De laatste stempel, door Georg gezet
Volle stempelkaart
De beroemde Groninger eierbal.

Heb ik al vaker blogs over geschreven. Het leuke van zo’n route is dat het een beetje is als verzamelen, steeds een extra stukje, tot de verzameling compleet, en de route gewandeld is.

Landschappen

Kwekerij aan de dijk

Etappe

En nog meer: type het woord ‘pronkjewail’ in de zoek opdracht van het blog (vergrootglaasje).

Rozanne of Jolly Bee of Gerwat

Allemaal namen voor de zelfde plant, een intens blauw bloeiende tuingeranium. Al jaren hoorde ik ervan (de naam Gerwat is nieuw voor mij, maar die kwam ik zojuist tegen op de website van de RHS.
Ik zag ze langskomen in tuinprogramma’s of in andermans tuinen. Vorig jaar heb ik een exemplaar aangeschaft, die nu nog steeds uitbundig bloeit. Want als deze geranium iets kan dan is het lang doorbloeien. Uitspreiden doet ie ook goed, pardoes over alle planten eromheen (in mijn geval een klein roosje).

Positie: volle zon of halfschaduw 

Grond: vruchtbaar, goede drainerend

Groei:  snel groeiend

Bloei: juni tot october of zelfs november

Winterhard: ja

Bloem: blauw, schotelvormig, 5 cm doorsnee, met wit oog (en wat paarsige aders).

Blad: handvormig gelobt, lichter in het midden, met paar donkere stippen.


Chelsea plant van decennium en eeuw

Sinds 1913 wordt er tijdens de RHS Chelsea Flower Show elke 10 jaar een winnende plant bekendgemaakt. De winnaars van de afgelopen 100 jaar zijn:

1913 – 1922: Saxifraga ‘Tumbling Waters’
1923 – 1932: Pieris formosa var. forrestii
1933 – 1942: Lupinus Russell hybriden
1943 – 1952: Rhododendron yakushimanum
1953 – 1962: Rosa Iceberg (‘Korbin’)
1963 – 1972: Cornus ‘Eddie’s White Wonder’
1973 – 1982: Erysimum ‘Bowles Mauve’
1983 – 1992: Heuchera villosa ‘Palace Purple’
1993 – 2002: Geranium Rozanne (‘Gerwat’)
2003 – 2012: Streptocarpus ‘Harlequin

In de 100 ste Chelsea flower show van 2013 werd de Rozanne gekozen als plant van de eeuw.

Toch zijn er ook genoeg mensen die minder enthousiast zijn over Rozanne.
Te blauw, te grote bloemen, te saai (want 6 maanden achterelkaar bloeiend).

Ieder zijn smaak. Voorlopig vind ik Rozanne nog erg leuk.
In het voorjaar ga ik haar delen (want zaaien lukt niet, ze is steriel).

Loopkevers en meer

Jitske had al een paar keer gevraagd of ik het leuk zou vinden een keer mee te gaan naar een determinatieavond van kevers. De Onneresch is een stuk land dat aangekocht is door Land van Ons. Met de bedoeling van dit agrarische land een steeds diverser stuk land te maken, minder intensieve landbouw, geen chemicaliën, andere gewassen (bv boekweit), en extensiever maaibeheer. Vanaf maart 2022 loopt er een leverproject. Vrijwilligers van Land van ons graven potjes met alcohol op verschillende plekken op een stuk weiland in, en halen die een paar dagen water weer op: met een oogst aan kevertjes en andere kleine beestjes. En met (andere) vrijwilligers , onder leiding van een zeer enthousiaste dame Chris, worden de beestjes daarna uitgezocht en zo mogelijk -onder de microscoop- op naam gebracht.

Afgelopen dinsdag ging ik mee. Elk een microscoop, en een bakje met beestjes. Chris had de oogst vooraf gezeefd: een grove zeef voor de grote beestjes, en een fijne zeef voor minibeestjes. Wij namen een potje met grote. De eerste opdracht was: selecteer op 1. loopkevers, 2. kortschild kevers, 3. overige kevers en 4. de rest. Na een korte instructie konden we beginnen, met pincet de beestjes sorteren. Een heel gepriegel. Daarna in aparte buisjes bewaren, extra alcohol erbij, briefje met hoofdgroep in het buisje en op het buisje (met alcoholbestendige inkt!) . En daarna een beginnetje met determineren. Een buisje met ‘onze’ loopkevers: dat was wel makkelijk, bijna allemaal dezelfde: de veelkleurige kielspriet. Een van de determineerders vond ook een koperkleurige koelspriet (lijkt er sprekend op, maar met kleine puntjes in het halsschild).

Het beste kon je de kevers op hun rug leggen, en dan met de pincet de achtste poten een beetje uitstrekken. Ver volgens het aantal stekels aan de binnenkant van de scheen van de kever tellen. Op dat detailniveau gaat het determineren! En dan is een goede microscoop echt nodig. Een mooie site met kevers hier.

Als we het niet zeker wisten, kwam Chris even meekijken: ik had 1 afwijkende kever, dacht ik, zag er wat anders uit. “Een leuk soortje”, aldus Chris, “een chlaenius”. Met een behaard in plaats van glad dekschildje. We hadden geen tijd om verder in detail te determineren, dus de chlaenius ging samen met de andere loopkevers weer in een apart buisje’loopkovers’. Voor een andere keer.

Cider-in-wording

Herfsttijd is oogsttijd. Tijd van overvloed aan fruit en noten. Veel te veel soms om zelf op te eten. Afgelopen weken kon je (val) appels inleveren bij de Biotoop in Haren. Daar was een team van Doggerland craft cider een aantal weekenden bezig met het maken van appelsap, bedoeld voor cider. In april is de cider klaar. Als we in de Hortus zijn geweest, wandelen we vaak door de Biotoop terug naar huis. En van verre konden we de appels al ruiken. Doggerland cider maakt cider van Groninger appels, soms oude rassen. En als je appel over hebt kun je appeldonateur worden. Ciders met namen als Ad Hop, Wildebras, Brombeer en Flierefluiter.

Eerst zie je de appels, wat veel! Dan glijdt je blik omhoog naar het bankje. He? Denk je dan, wat zijn die appeltjes klein (tov het bankje). En nog iets later realiseer je je dat de appel normale appelgrootte hebben, maar dat het een overdreven groot bankje is. Kijk maar naar de persoon helemaal links op de foto.

Leaves

How silently they tumble down
And come to rest upon the ground
To lay a carpet, rich and rare,
Beneath the trees without a care,
Content to sleep, their work well done,
Colors gleaming in the sun.

At other times, they wildly fly
Until they nearly reach the sky.
Twisting, turning through the air
Till all the trees stand stark and bare.
Exhausted, drop to earth below
To wait, like children, for the snow.

gedicht: Elsie N. Brady

foto’s : Tineke in Hortus Haren

Bedum

Een oude boerderij in Bedum, aan een eeuwenoud laantje: de Buitenhof.

Afgelopen zaterdag waren we daar (repetitiedag van het koor waarbij ik zing) te gast. Wijds uitzicht, rustieke tuin. Tenminste zoals ik nu de foto heb gemaakt. Als je iets meer naar links kijkt op de bovenste twee foto’s zie je de grote silo’s van een grote melkfabriek een kilometer verderop. De enorme schuur van de boerderij is in de afgelopen 12 jaar geschikt gemaakt voor artistieke activiteiten: muziek, toneel en beeldende kunst. En de grote droom van eigenaar Christofoor Baljon om er ook opera’s uit te voeren is werkelijkheid geworden. Vanaf 2014 zijn er al verschillende opera’s opgevoerd in deze bijzondere setting.

Voor onze oefendag hadden we het rijk alleen. Waar je in de zomermaanden lekker naar buiten kan, bleven we nu toch vooral binnen. Lekker rondom de twee grote potkachels die elke een cirkel van warmte maakten. DE extra meegebrachte truien waren wel prettig.

Op een november ochtend in het Groningerland

Last Minute Schier

Vorige week geen blogjes, want last minute besloten we nog even een weekendje naar Schiermonnikoog te gaan. Donderdag 20 oktober geboekt, last minute , hotel om de Noord, vlak bij het strand, voor 21-23 okt. Schrik bij poging de bus van Groningen naar Lauwersoog te boeken. Ai, staking streekvervoer, 19-21 oktober. Op de website stond zo leuk: kort van te voren wordt vermeld of de bus wel of niet gaat. Tja, daar konden we niks mee. Dus besloten op de fiets te gaan, vanuit Haren. Met als eerste etappe station Groningen, om -indien mogelijk- een stukje de trein te nemen- voor de eerste 25 kilometer. Dat lukte, en we reden mee tot Veenwouden. Dan zo’n beetje recht omhoog door het Friese land naar de haven van Lauwersoog. Leuk om ook eens aan de westkant van het Lauwersmeer (de Friese kant) te komen.

We ontdekten een rariteiten kabinet aan de Badweg in Schier (tweekoppige fazant), overal duindoornbesjes (zuur!), en mossels lijken zwart, maar blijken veel kleuren in zich te hebben. ’s Morgens vroeg als enige op het strand, met de vuurtoren.


Voor het eerst zagen we aan het noordzeestrand grote hoeveelheden lege schalen van zee-egels. Helmgras houdt het zand bijenkaar, natuurlijk even pootje baden – en daarna de voeten drogen aan de lucht. Foto 5 en 7 van de excursie naar de balg, het uiterste oostpunt van Schiermonnikoog. Geen duinen nog hier, water en lucht gaat in elkaar over (vooral omdat het op dat moment net even regende). In de laatste 30 jaar is de punt van het eiland 4 km naar het oosten opgeschoven, zo is een stukje van het Friese eiland in Groningen komen te liggen.
Waarom de balg: dat is het stroompje waar steeds bij eb en vloed het water van de noordzee de waddenzee in stroomt, en 6 uur later weer van de waddenzee naar de noordzee, twee maal per dag eb en vloed.