Categorie: Tuin

Dat verwacht je niet in december, een bloeiende lelie in de tuin. Zij staat bij ons in de zijborder, naar de oprit. Tussen overwegend donkergroen en een beetje strogeel van de halmen van een siergras.

Zij staat er pas kort, vanmiddag 16:01 uur om precies te zijn. WE waren een stukje wandelen, vanuit huis, langs het kanaal naar Groningen, en met een bocht via de Esserweg en oosterweg terug. Overal zie je nu hopen met bladeren liggen, de meeste van gemeentebomen. Binnenkort worden die door de gemeente opgehaald. Het is expliciet NIET de bedoeling om er (ander) tuinafval dan blaadjes op te gooien. Maar iemand aan de Esserweg dacht, dat de bos bloemen, die een beetje begon uit te vallen, er best bij kon. In die bos zat deze lelie, een beetje verfrummeld, maar voor in de tuin best het aanzien waard. Thuisgekomen de bloemstengel in de border geprikt. Tadaa! Een bloeiende lelie in december.

Soms krijg je een plantje, waarbij de gulle gever zegt, past op, zaait uit. Of: kan woekeren. Een enkele keer denk je, oh was ik er maar niet aan begonnen. En andere keren glimlach ik, als ik de enthousiastelijng overal en bergens zie opduiken.

In dit geval was Eef de gulle geefster, en is het plantje de zomerfijnstraal. . De zomerfijnstraal, een soort madeliefje op een lange stengel, maakt -zoals het composieten betaamt- zaadjes met pluisjes. Handig om een eindje meegenomen te kunnen worden door de wind.
Vorig jaar stond er 1 exemplaar in het klinkerpad richting de fietsenschuur. Bloeien en bloeien, de hele zomer door, tot in december. Dit jaar in een stuk van 1 x 1 meter een hele partij fijnstralen, verschillende keren dit jaar al in een blogje opgenomen. Half december, ze bloeien nog steeds. Een beetje ielletjes, wat minder bloempjes dan midden in de zomer. En zonder beestjes, de insecten zijn allemaal verdwenen deze tijd van het jaar.
En volgend jaar? Als ik alle minirozetjes die zich nu over alle voegen in het klinkerpad hebben hebben verspreid zou laten staan, dan kunnen we de achtertuin en de fietsen schuur niet meer bereiken. Of we moeten andersom om het huis lopen….
Maar even kijken of ik ze actief met een voegenkrabbertje ga verwijderen of gewoon laat staan en erover heen blijf lopen. Dan krijgen ze geen kans om een hoge bloemstengel te maken. Toch?

Sommige siergrassen, zoals het prachtriet (miscanthus sinensis) blijven nog wel een tijdje overeind staan. Het blad begint los te laten en af te vallen, maar de stengels zijn nog stevig. Heel anders is dat met de molinia. Na de paar dagen kou en beetje vorst afgelopen week heeft ze er de brui aan gegeven.

De stengels deels plat op de grond, enkele nog overeind omdat ze in de zomer met een trouw bij elkaar gebonden waren. De resterende zaadhoofden afgeknipt en in de kliko (zaait nogal uit). Het is een prachtige plant, kan na een jaar of 5 echt een imposante pol worden. Maar alles met mate. Heb al een paar zaailingen in de ‘bestelling’ staan voor andere tuinliefhebbers (mooie tijd om te verplanten is april, als de pollen weer gaan uitlopen).
De stengels gaan er binnenkort af en dan in stukjes ergens onder een struik. De holle stengels zijn mooie schuilplekjes voor kleine beestjes.

Paar weken geleden een grote pot gevuld met een paar lagen bloembollen. De pot staat tegen een noordmuur, beetje beschut voor al te nat weer, en uit de zon. Dan is het een beetje donker en komen de bollen niet meteen op bij de eerste zonnestralen van het nieuwe jaar (om dan evt. bij vorst bovengronds te bevriezen.

Een paar crocussen trekken zich er niets van aan en steken hun sprietjes al voorzichtig boven de grond uit.

Deze foto is van vorige week. Vanmorgen hadden de bossen gras in de zijborder een dun laagje rijp. Als het de komende periode wat eer gaat vriezen dan zullen de blaadjes van de grashalmen er snel afvallen. De pluimen van de miscanthus sinensis blijven nog een heel end in de winter overeind staan. Tegen het eind van de winter alleen nog de stengels, dan waaien de fluffy zaadjes er allemaal uit.

Vooraankondiging. In het voorjaar ga ik een deel van de miscanthussen in de tuin delen en/of er uit halen. Stuur me even een mail als je interesse in een stuk hebt, dan houd ik die voor je apart. Wel zelf komen ophalen in Haren.

Relatief veel bladeren aan de boom door stabiel herfstweer, kopte de NOS vandaag in het nieuws.

Sommige bomen zijn al kaal, maar er zijn ook nog flink veel bomen met veel blad. Dat komt voor een deel omdat er niog geen extreme koude perioden (of hete) zijn geweest deze herfts. En ook geen stormachtige winden. In het nieuwsbericht wordt verwezn naar een app, via de universiteit vanWageningen. De Growapp. Meteen gedownload ip mijn telefoon natuurlijk. Met deze app kun je dezelfde boom (in je tuin, of nabij park) door de seizoenen heen fotograferen. Als je meerdere foto’s hebt kun je er een timelapse filmpje van maken. Of filmpjes van andere mensen in andere delen van het land bekijken.

Ben benieuwd of je ook oude foto’s kunt oploaden. Ik maak al jaren foto’s van o.a. de grote wilg achter in onze tuin, door de seizoenen heen.

Vanaf hoogzomer tot heel ver in het jaar kun je genieten van de bloemen, of eigenlijk bloemhoofden van hortensia’s. In november niet meer de volle, sappige bloemen en felle kleuren, maar zachtere kleuren als oudroze en blauwgroenig. Langzaamaan dunnen de de bloemhoofden ook steeds verder uit, soms zelfs tot ragfijne netwerkjes van nerven. Hoe dan ook, sierraden voor de novembertuin, waar de bloemen inmiddels in de minderheid zijn.

In het kader van geur in de tuin schafte ik een vleesbes aan, sarcococca hookeriana. Ik had er al vaak over gelezen en heb hem vorig jaar geroken in de Hortus. En nu staat die in de tuin. Vlak naast de zijdeur die we als hoofdingang gebruiken. Vol in knop, zou van december tot februari kunnen bloeien. Het is een klein struikje, niet erg opvallend, wintergroen, centimeter of 30-40 hoog. Toen ik wat meer informatie erover opzocht schrok ik even, familie van de buxus.

Paniek!
Zou de sarcococca dan ook meteen opgevroten worden door de buxusmotten. Ik ben juist dit jaar bezig om buxus stukje bij beetje uit de tuin te verwijderen… De sarcococca is er niet gevoelig voor zijn, lees ik. Nou, dat gaan we zien. The Engelsen noemen de heester sweet box, zoete buxus.

Er zijn verschillende soorten sarcococca, deze heet Hookeriana, naar Joseph Hooker, Engels Botanist uit de 19e eeuw.

Een jaar of twee geleden las Eddy voor uit een lokae krant, over Bijenweelde, een kleine rozensoort, met open bloemen, en daarmee uitermate geschikt voor bijen en andere insecten. In het voorjaar 2019 ging ik op zoek, bij tuincentrum in de buurt maar vond ze niet. Via website Vivara kwam ik ze ook tegen, maar de rozen bleken in het voorjaar niet voorradig.

Dat gebeurt me niet nog een keer, dacht ik, en ik heb ze nu samen met het vogelvoer voor de winter gekocht. De struikjes, 3 rode en 3 gele, staan nu nog in de serre, in flinke 2 liter potten. Het mooie van in containers gegroeide planten is dat je ze het hele seizoen kunt planten, als het maar niet vriest. Hoewel het koud aanvoelt, vriest het zeker niet, dus ik neem me voor om dit weekend zeker een deel van de nieuwe aanwinsten in de volle grond te zetten. Of het helemaal lukt weet ik nog niet, uhhh, ik moet eerst nog een plekje vrijmaken.

Bijenweelde rozen zijn nu een jaar of 10 op de markt, een ‘registered trade mark’ zelfs. In verschillende kleuren. Ze worden een cm of 40 hoog en zijn ziektevrij.

De fuchsia staat bij ons behoorlijk onder de schaduw van een aantal grote struiken. Een groot deel van het jaar onzichtbaar. Maar nu de varens en andere vaste planten beginnen in te zakken zijn de sierlijke bloemen opeens te zien. Knalroze en paars, duidelijk anders dan de vele warme oranje, gele en bruinen tinten in deze tijd van het jaar.

Bloeitijd van juli tot oktober, maar november lukt dus ook. Een andere naam is bellenplant. Als je een beetje rondkijkt op internet zie je veel verschillende soorten, vaak bloemen waar de buitenste bloemblaadjes naar buiten staan. Misschien heeft dat met de temperatuur te maken. Deze bloemen hebben de manteltjes omlaag.