Als je geluk hebt kijk je vanuit je raam over een tuin, een stukje groen, park of landschap uit. Helemaal mooi als dat ook vanuit je werkplek zo is. Als je bovenstaand plaatje ziet zou je misschien niet meteen verwachten dat dit het uitzicht vanaf mijn thuiswerkplek is. Onder het raam (ooit de voordeur) is een grote bloembak gemetseld, dus de planten komen wel heel dicht bij : santolina, lavendel, witte spoorbloem. Met op de achtergrond, aan de andere kant van het tuinpad, prachtriet misacanthus Kleine Silberspinne en een grote (aangewaaide) egelantier.
De peer staat in de top drie van meest gegeven fruit in Nederland, aldus veggipedia. En de meest populaire peer is de conference. Met een rond buikje en een lange slanke hals. Andere makkelijk verkrijgbare peren: de korte dikke Doyenne du Comice en de Gieser Wildeman (een stoofpeer).
Wist je dat peren als de vruchten begint te groeien eerst met de buik omhoog groeien? Pas als de peer steeds zwaarder wordt kantelt ze, en dan hangt de buik beneden en het dunne stuk naar boven.
Conference
De eerste handperen werden tegen het einde van de 16e eeuw geoogst in Frankrijk en Italië. De conference is een Engels perenras dat vanaf 1894 is de handel was. De kweker van het ras is de Engelsman T. Rivers uit Sawbridgeworth, Herts. Vanaf halverwege vorige eeuw ook in in Nederland. Een van de eerste aanplanters van het ras in Nederland is de familie Vogelaar in Krabbendijke geweest.
Conference peren groeien het best in een zeeklimaat, dit betekent dat de meeste perentelers in Noord-Holland en Flevoland voorkomen. De peer is net als de appel en de aardbei lid van de rosaceae, de rozenfamilie.
Er zijn veel soorten peren, zie deze lijst, maar die vind je niet vaak in de winkels of supermarkten.
Peer als ontbijt
De peer op de foto ligt te wachten op de juiste rijpheid. We kopen in het seizoen steeds een paar peren die dan in de groentela van de koelkast gaan. Eentje is uitverkoren en ligt op het aanrecht. Elke ochtend wordt de peer van alle kanten bekeken, op evt beschadigingen en of gekke plekjes. De hardheid-zachtheid wordt getest door voorzichtig het dunne stukje bij de steel te bevoelen. Er is een korte tijd dat een peer ‘precies goed’ is . Een dag te vroeg en hij is nog te hard, met beperkt smaak. Een dag te laat en de peer kan te zacht en melig geworden zijn. Op de ‘precies goed’ dag dient de peer als ontbijt. Boven de gootsteen, tegen het druipen van de dan supersappige peer.
Onze bijkeuken heeft twee belangrijke functies. 1. het is de plek waar de espresso machine staat en waar we twee x per dag koffie zetten. s Morgens cappucino, s’ avonds espresso. 2. tuin/plant/zaai/stek ruimte. In de vensterbanken en op een stuk van het aanrecht in de bijkeuken, staan dan ook vrijwel altij stekjes in glaasjes water, opgepotte zaailingen, losse zaaddoosjes om nog een beetje in te drogen etc. Normaliter vooral groenige tinten in die hoek., maar vanmorgen zag ik opeens knalrood: de geranium stekjes die ik van de najaarsplantenruil had meegenomen (van Eleen dacht ik) staan al maanden in een glaasje water, de eerste wortels gevormd. En nu opeens bloei!
Met de verwarming laag, en in de slaapkamers bijna uit, is er weer veel meer condens op de ruiten. Als het flink vriest zoals afgelopen nachten dan verschijnen de eerste ijsbloemen.
Roos van ijs
In de tuin groeien de kristallen op dunne takjes en langs bladranden. En het allermooist, vind ik, op de uitgebloeide zaadhoofden van bloemen, zoals asters, sedum en kaardebol.
Ook in de Hortus Haren een wat verstild beeld. Kristallen over het groen in de Laarmantuin. De halmen van de pijpestrootjes helemaal bezet met ruige rijp en -letterlijk- bevroren in hun beweging. We komen in de Hortus helemaal geen andere wandelaars tegen, ook de reden hebben even een rustig plekje gezocht. Alleen in de Chinese tuin een drietal studenten (?) bezig met een fotoshoot. Het model met kleurige kleding en blote schouders. Brrr…
We hebben wat extra vetbollen en pindablokken buiten gehangen. Ook zaadjes voor de zaadeters. De bezetters hebben nog genoeg te vinden, hulst, cotoneaster, vuurdoorn. De taxus bessen zijn bijna op. Van de vuurdoorn tussen onze voordeur en het raam van de woonkamer zijn de meeste bessen op; alleen de bessen vlak bij het raam zijn er nog. Die eten de merels altijd het laatst op. Na een ommetje door het dorp (met muts en handschoenen), ook nog even door de tuin. Voordat het al weer donker wordt. Als ik de foto van de ‘verre schuur’ zo bekijk, onder een deksel van begroeiing, dan wordt het toch misschien tijd om in het voorjaar te snoeien. Eigenlijk nadat de bessen op zijn en voordat de vogels erin gaan broeden..
Over de fietsenschuur groeien twee grote rozen. Al het blad is er nu af. Aan de schaduwkant van het dak zijn de dakpannen bedekt met mos. En een laagje rozenblaadjes. Langzaam worden de blaadjes verteerd door allerlei kleine beestjes. De musjes en meesjes komen de beestjes weer halen. Niet al te netjes. Op de grond voor de schuurdeur liggen nu allemaal plukjes mos.
Net als crocosmia knollen maken de bollen van de abessijnse gladiool meestal een nieuwe knol boven op die van vorig jaar. Bij de crocosmia krijg je zo soms hele torentjes van knollen boven elkaar. Bij de gladiool wordt de ‘oude’ knol gekannibaliseerd. De bollen zijn niet winterhard dus ik haal ze elk jaar binnen, uit de volle grond en ook uit de potten. Dan kunnen ze indrogen, het loof afsterven, en dan ‘gepeld; worden: de oude knol met de wortel (foto links) breek ik er af; dan blijft er een mooi schoon bolletje over. Op de foto rechts nog wel met loof; als dat over een paar weken ook helemaal strokleurig is geworden trek ik het loof er ook af. De knolletjes gaan dan voor een paar maanden in een bak turf, zaagsel of oude kurkdroge potgrond de kelder in.
Na het snoeien van de citroengeraniums een paar weken geleden, zocht ik nog wat achtergrond informatie voor deze enthousiaste geurgeranium. Op de website van Dave, Daves Garden , kwam ik een intrigerende verwijzing tegen naar ene Dirk van Leenen. Een Nederlander die eind 1980 naar de Verenigde Staten verhuisde en daar furore maakte met de verkoop van een citroen geranium Pelargonium citrosum ‘Van Weenii’. meer dan 10.000 planten verkocht hij in korte tijd voor USD 4,99 per stuk. Mooie handel. Hij claimde dat hij een pelargonium graveolens had gekruist met citroengras (cymbopogon nardus). Citroengras is de basis van de citronella olie, die veelgebruikt wordt in insectenwerende middeltjes. Ik heb geprobeerd nog meer informatie te vinden over deze Dirk van Leenen, maar kon weinig vinden.
Achtertuin 25 sept: een citroengeranium in de vollegrond. Waar? Ongeveer in het midden van de foto, links van de hoge gele bloemen, rechts van het varentje, ongeveer onder het vlaggetje aan de waslijn. De hele zomer en herfst een frisgroen bolrond struikje. Nu even niet: de vorst heeft er (bovengronds) weinig van overgelaten. Afhankelijk van verloop van de winter kan ie na snoei in het voorjaar weer uitlopen. In ieder geval genoeg stekmateriaal binnen.
Later bleek het trouwens een broodje aap te zijn. De plant was gewoon een geurgeranium, met een geur die sterk lijkt op citronella. Uit onderzoek bleek dan minder dan 0,09 procent citronella in de plant aanwezig was. Bij de experimenten gingen muggen gewoon op de plant zitten en mensen in de buurt van citroengeraniums werden niet minder gestoken dan mensen die verder weg zaten. Toch wordt het verhaal van de vermeende muggenwerendheid nog steeds veel verteld. Op sommige websites staat er bij ‘vermeend’, maar op de meeste sites waar je de planten kunt kopen wordt het woord weggelaten.
Ik heb inmiddels weer 10-15 stekjes in een glaasje water staan. Volgend jaar zijn dat mooie planten. Zou ik dat ook eens gaan verkopen met een mooi verhaal…. de geurgeranium ‘van der Meijii . Die geen muggen verjaagt, maar wel ijsberen.
