Alles in en om onze tuin
Sommige bomen of struiken bloeien overvloedig met bijna alle bloemen tegelijk. Soms is er nog een eigenwijzebloem die gewoon wat later komt. Bij deze Hoirtensia die een aantal weken geleden hel lichtblauw was, is de kleur inmiddels verdwenen, en zijn de bloemen vervloeit tot oudroze en groenig.
En dan is er die ene eigenwijze bloeiwijze die toch nog even, tegen eind september, blauw schittert.
Achter kasteel Assumburg in Heemskerk, in gebruik als Stay Okay, ligt een baroktuin. Pas weer opnieuw aangelegd vanaf 2008, en zoveel mogelijk in de stijl van de tuin die daar 300 jaar geleden is geweest.
De baroktuin zelf vond ik eerlijk gezegd wat saai. Vier parterres met grind en daartussen gravelpaden. Beetje weinig groen. De tuinen erom heen spraken me veel meer aan. Vooral de boomgaard en kruiden/groentetuin met het biodiversiteitspad erdoor heen.
Op steeds meer plekken zie je dat er aandacht besteed wordt aan biodiversiteit. Aan het delen van kennis en geven van voorbeelden van (het belang van) het zo veel mogelijk in stand houden van de biodiversiteit. in het algemeen in van insecten in het bijzonder. Een mooi voorbeeld is het recente biodiversiteitspad in de kasteeltuin van kasteel Assumburg in Heemskerk. Waar het gras in de oude boomgaard eerst keurig gemaaid werd toren de boomstammen is nu een groot deel van het grasveld opgegroeid tot bloemen weide. Daar door heen een slingerend pad (sinusmaaien) dat je in aalerelid bochten door de boomgaard en later richting de groenten tuin voert. Nieuwste aanwinst (juni 2023) is een open houten gebouwtje met informatieborden.
Een fraaie kruidentuin en groentetuin in een van de ‘stijltuinen van kasteen Assumburg. Half september viel het ‘kolen’ perk enorm op, met een fraaie selectie van verschillende koolsoorten, die er mooi bij stonden. Het kruidentuin deel, met ook een aantal oude (middeleeuwse) kruiden werd op verschillende plekken opgefleurd door fleurige bloemen.
Zonder de vrijwilligers, geen tuinen.
De kasteeltuinen worden door zo’n 80 vrijwilligers, waarvan 50 tuinvrijwilligers, pico bello in orde gehouden. De overige dertig doen onder andere dienst als gastheren en gastvrouwen in het bezoekers centrum. In de maanden april tot oktober worden zij voor een halve dag/week ingeroosterd en geven rondleidingen gegeven en informatie (maandag gesloten).
Het is niet bekend of bij kasteen Assumburg ook een echte rozentuin was aangelegd. Rond 1850 waren er wel verschillende rozenperken, waarin onder andere de Rosa Gallica Agatha stond. Deze roos maakt naast een aantal andere oude rassen en verschillende nieuwe rassen nu deel uit van het deze eeuw aangelegde rosarium. Ook nu, half september, nog veel rozen in bloei. Met een prieel midden in, van waar je een mooi uitzicht hebt op het kasteel.
Het kasteel wordt veel gebruikt als lokatie voor bruidsrapportages. Het prieel, eventueel met een tentdoek er overheen en met extra stoelen erbij is een geliefd plekje . Erg grappig was dat toen we er dit weekend waren we maar liefst 5 bruidsparen zagen. Allemaal tegelijk in verschillende jurken , flanerend door de tuin. Totdat een van de medewerkers van de stayokay vertelde dat het geen echte bruidsparen waren, maar modellen. Vaak kwamen filmploegen hier romantische filmopnamen voor gebruik in het middenoosten.
Het aanbod van Marieke en Karin om de bruidssluier te dragen werd niet op prijs gesteld. Let op, iets verder naar achter, in een poortje in de heg zie je nog de sleep van een tweede witte bruidsjurk.
Droge, zonnige plekken.
Vlak bij een muur.
In kleine Groningse dorpjes.
In Denemarken.
Allemaal plekken waar stokrozen het goed doen. In allerlei kleuren, vaak enkel, soms dubbel. Zelf vind ik de enkele mooier. Deze foto’s zijn van vorige week, bij de buren en vriendin verderop in de straat. Wij hebben dit jaar geen bloeiend exemplaar. Hier vlak in de buurt heb ik een lichtgele gezien, die ik ook nog wilde fotograferen. Helaas weet ik niet meer waar dat was (of de eigenaar heeft de bloemstengel afgeknipt). Dus vooral de roze en 1 heel zacht roze.
Zet ze niet te dicht op elkaar om roest te voorkomen. Een schimmelaantasting waar onder andere stokrozen gevoelig voor zijn. Ze gaan er niet dood aan, maar het blad ziet er niet mooi uit met al die oranje roestplekjes en soms gaatjes. Aangetast blad zsm weghalen (ook afgevallen blad) en in de grijze kliko ermee.
Geïnspireerd door de hoge planten die ik recent weer zag , een aantal gezaaid. Prima tijd nu om tweejarigen te zaaien. Drie rijtjes in een zaaibak: de rode van de eerste foto, en twee zakjes met zaad van eerder verzamelde stokrozen. Stokrooszaad is makkelijk te herkennen aan de vorm. Omdat ik de kleur niet op het zakje heb gezet, wordt een verrassing. Als – en hier in de tuin een grote ALS – ze komend seizoen door de slakken aanvallen heenkomen. Naast roest is dat een twee ‘plaag’ waar stokrozen last van kunnen hebben. Vandaar dat droge straatjes voordelig zijn, daar wandelen niet overal slakken rond. Zie straatje in Garnwerd, hieronder.
Afgelopen week met korstmossen deskundige Lukas en Marian en Sander, beiden vrijwilliger in Hortus Haren, een mooie middag beleefd. We zijn bezig een ‘korstmossenbingo’ te maken, naar een voorbeeld van Hortus Leiden. Een A4 met een aantal afbeeldingen van veel voorkomende korstmossen, met de Nederlandse namen erbij. En een plattegrond van de Hortus met de plekken waar er verschillende te zien zijn. Dit is korstmossen voor beginners. Bezoekers van de Hortus kunnen er zelf mee op pad, maar op de ‘premiere’ 9 september kunnen bezoekers mee met rondleidingen van Marian en Sander. En met een loep! Pas als je door een loep of vergrootglas kijkt zie je de mooie details in de korstmossen goed. Reuze handig was het loepje van Lukas, met een lampje.
Een korstmos is een combinatie van een schimmel met een alg, of een schimmel en een bacterie. En ze zitten werkelijk overal. In Nederland zijn er zo’n 600 soorten, deels op stenen (stoep, oude muurtjes, kerken, grafstenen), deels op oude bomen of oud hout. En de soorten die op stenen zitten zijn weer afhankelijk van het soort ondergrond (zuur of niet). Stikstofminnende soorten vind je in de buurt van wegen en in agrarisch gebied.
In de winter gaat Lukas een inventarisatie doen van de korstmossen in de rotstuin van de Hortus. En wellicht nog op andere plekken. Zijn verwachting is dat hij er zo’n 150 van de Nederlandse soorten kan vinden. Korstmossen kijken is ook een mooie winteractiviteit, ze zijn er altijd, ook als veel planten tijdelijk even in rust zijn. Wellicht dat we dan een workshop of cursus ‘korstmossen voor gevorderden’ gaan organiseren.
En heb je in de tuin een (zeer) oude beukenhaag? Dat schijnt een goede plek te zijn voor een aantal zeldzamer wordende soorten. Wel wachten tot de winter, als je makkelijker binnen in de haag kunt kijken. Dat was nu een beetje lastig,
Bij een lunchwandelingetje afgelopen dinsdag even een stukje Hortus Haren meegepikt. Aan de praat geraakt met tuinbaas Walter bij de kleurige Dahliatuin. Die ligt een beetje verdekt opgesteld, en veel mensen lopen er aan voorbij. Jammer want er bloeien meer dan 30 verschillende exemplaren. De meeste heb ik op de foto gezet.
TIP voor laatste vakantie gevoel
Woon je in de buurt van Haren en was je toch al van plan eens een bezoekje aan de Hortus te brengen. Loop dan gerust even de Dahlia tuin in. Waar is die te vinden? Als je door entreegebouw heen loopt, eerst naar rechts richting Chinese tuin, en meteen de eerste links.
Bijgaand ook het beplantingsplan. Ontwerp van Walter, tekening van mij.
Gister op verjaardagsvisite bij de buren aan de praat geraakt over de Hibiscussen in de tuin,. die zo prachtig in bloei staan nu. Vanmiddag even terug om foto’s te maken. Bij deze. Ondertussen opgezocht hoe een Hibiscus te stekken/vermeerderen. En wanneer.
Nu blijkt een goede tijd te zijn. Inmiddels is het bijna donker, dus wachten tot morgen om met een snoeischaartje bij de buren langs te gaan … Als het stekken lukt kan ik best een wat groter wordende hibiscus in de achtertuin kwijt. Door de grote groene gestalte van de hazelaar en de uitgebloeide rozen kijken we nu op een bijna egaal ‘groene wand’ uit halverwege de tuin. Een overdadig bloeiende hibiscus van een meter of 2 zou -daarvoor staand- heel mooi uitkomen.
Petra de buurdochter, die al lang in Deventer woont, vroeg hoe/wanneer een hibiscus te snoeien. Zij heeft een hele grote struik, die het pad tussen haar en het buurhuis langzamerhand begint te blokkeren. Hier een link met oa snoeien van een hibiscus XXL: 2 jarenplan.
Even in de verwarring vandaag, toen we weer een etappe van de langeafstandswandeling Pronkjewail – West liepen. Van Sauwerd naar Garnwerd door het prachtige Reitdiepgebied. Bij het rustpunt Reitdiepveer gelunched en verder gewandeld over het weggetje langs het rustpunt. Leuke foto gemaakt van net arriverend veerpontje. En toen gaf de app aan dat we verkeerd liepen! Een mooie blauwe stip op het weggetje waar we liepen terwijl de route aangaf dat we over het water moesten !
Als een haas weer terug naar het vertrekpunt van het bootje. We moesten een stukje met het bootje mee. Er waren geen bruggen in de buurt. Net op tijd .
Wel grappig om een stukje te varen, maar wel wat raar dat dat niet ergens in de wandelroute was aangegeven. Wie verwacht er nou om over het water verder te wandelen…
