Kruidhof

Al weer lang geleden dat ik in de Kruidhof in Buitenpost geweest ben. Inmiddels heet de Kruidhof de Hortus van Fryslân, vanaf 2018 toen Leeuwarden culturele hoofdstad was. De Kruidhof is méér dan een kruidentuin, vertelt Jan Willem Zwart als ik hem interview op 6 oktober, dus de naam Hortus is passend. Jan Willem noemt zich nu ambassadeur van de Kruidhof. Hij is voor een paar uur/week verbonden aan de tuin. Van 2006 tot 2018 was hij er directeur. Ik interview hem voor een artikel dat zal verschijnen in het Vriendenbericht van Hortus Haren eind 2023. Leuk, een beetje ‘vergelijkend hortus onderzoek’.

Jitske en ik hadden gepland deze dagen een tuinreis met de bus naar Engeland te doen, maar helaas ging dat niet door: te weinig aanmeldingen. In plaats daarvan deden we een minituinreis naar Buitenpost , ook leuk. Net over de grens in Friesland.

De Kruidhof is van half april tot half oktober geopend. Mooi om dus nog net even te gaan kijken voor de winterstop die 15 oktober begint. En… alle plantjes voor 50% van de prijs!

Dit is mijn ‘oogst’, de zwarte tas links.

Eekhoorns tellen

We hebben al een hele tijd eekhoorns in de tuin. De hazelnoten uit de hazelaar zijn inmiddels op, dus we zien ze daar niet meer in. Alleen in het voorbijgaan richting appelboom. Bovenin de boom zitten nog een paar appeltjes, die lusten ze ook. We horen ze wel vaak: ritselend in de bladeren als ze een grote sprong maken, maar ook met de nageltjes krassend langs de schors van bomen als ze achter elkaar aan rennen. Het zijn er in ieder geval twee.

Of toch meer? Zie het filmpje in de link (handigst op computer) en tel maar tot hoeveel jullie komen. Dit filmpje is van 30 september (gister) in de middag. Ik sta met de telefoon omhoog te filmen langs de stam van de dikke wilg omhoog.

Bodemdierendagen

Van 22 september tot 8 oktober zijn het weer de bodemdierendagen. Dus nog een week de tijd om mee te doen en de kijken naar wat er allemaal rondkruipt op en onder de grond in je tuin. Een mooie zoekkaart kun je downloaden van de website.

Heb je regenwormen in de tuin? Ja, maar welke, er blijken een heleboel soorten te zijn. Of slakken. Wij hebben er in ieder geval een boel. Af en toe denk ik… wat lastig al die slakken. Blote slakken of huisjesslakken. Wist je dat ze wel heel nuttig zijn, en heel veel dode plantjes en oud plantenmateriaal opruimen (opeten). Alleen jammer dat ze soms ook aan plantjes zitten waar dat nou net niet de bedoeling was. En ook aan de kit die gebruikt is voor onze nieuwe ramen! De herfst is ook een mooie tijd om naar spinnen te kijken. Als er ’s morgens vroeg allemaal kleine dauwdruppeltjes zijn kun je de spinnenwebben goed zien. Soms zit de spin midden in het web te wachten, maar vaak ook ergens aan de rand van het web. Pissebedden kun je vaak vinden als je een steen omkeert of een blok hout dat op de grond ligt. Of onder een bloempot.

Herfstlicht en grassen

Met laatbloeiende planten en siergrassen is de nazomer en begin herfst een prachtige tijd in de tuin. Ook volop bessen en rozenbottels te zien. Hier een paar foto’s in iets grote formaat (klik op de galerij) om op je gemakje te bekijken op je computerscherm.

Het grasje linksonder op foto twee is diamantgras, heel mooi als er ook dauwdruppeltjes in hangen.

Appels

Elk najaar als de appels rijp zijn, beginnen ze van de boom te vallen. Niet allemaal tegelijk. Sommige worden een handje geholpen door de vogels (gaaien of eksters) of de eekhoorns, die een hapje komen nemen en daarbij de appels eraf gooien. Dat is de tijd dat ik de mooiste appels die al gevallen zijn van de grond raap, en de appels die nog aan de boom zitten pluk. Dan gaan ze de schuur in als voorraadje om in de winter aan de vogels te voeren.

Roos weg

Prachtig is ie, onze rambler roos Pauls Himalayan Musk.
Begin juni een enorme roze wolk met bloemen. Een week of twee. En daarna komt een enorme groeispurt, met nieuwe taken die uitlopers vormen van wel 5 meter lang. Elk jaar heel veel snoeiwerk om de roos een beetje in toom te houden.

Em met de storm begin juli is de roos deels omgewaaid, over de vijver heen, en zelfs over een deel van het bruggetje over de vijver. Aanvankelijk was ons plan om hem flink terug te laten snoeien door Reinier, onze bomensnoeier. Maar nu toch besloten de roos helemaal weg te halen. Te veel onderhoud. Afgelopen maandag kwam Reinier langs en heeft de roos bij de grond afgezaagd. Nog een heel gedoe om alle takken uit de struiken erom heen weg te krijgen. En uit de meidoorn die er naast staat. Ik vond het zo’n leuk plan de roos de boom in te laten groeien. Dat was al aardig gelukt, bijna 10 meter hoog.

Op de laatste foto een paar plantjes die Reinier mee naar huis nam voor zijn eigen tuin.

Prachtig was ie, onze Paul’s Himalayan Musk.

Oefenen

Op 4 november 2023 wordt in de provincie Groningen een publieksdag microscopie gehouden. Een zijn er onder andere in Hortus Haren en de Biotoop microscopen opgesteld. Onderdeel van een actie vanuit de Rijksuniversoteit Groningen 70microscopen.nl . Aanleiding : het 70 jarig jubileum van de Nobelprijs voor Frits Zernike, uitvinder van de fase-contrast microscoop.

De microscopen zijn afgelopen week op de verschillende adressen afgeleverd en ik heb er een mee naar huis genomen om uit te proberen hoe het werkt. Leuk!!!

Wel heel goed opletten hoe alle onderdelen in de doos zaten, past maar op 1 manier.

In onze serre had ik al een paar ‘slachtoffers’ van hete dagen gevonden en in de vensterbank gelegd, een geaderd witje, een bont zandoogje (beiden dagvlinders) en een bijtje. En na even proberen, hier de eerste foto’s. Klik op de foto’s voor grotere exemplaren.

Deze microscoop heeft geen oculair om door heen te kijken, maar projecteert het beeld op een digitaal schermpje, waar je ook meteen een digitale afbeelding van kunt maken (mini SD kaartje). Het is ook mogelijk (nog niet geprobeerd) om een laptop of een groot scherm aan te koppelen. Dat binnenkort eens in de hortus proberen. Daar hebben ze een scherm van 1 x 1,20 meter !

Stadsfossielen

Afgelopen donderdag met twee IVN gidsen Edda en janny door de binnenstad van Groningen gewandeld op ‘stadsfossielen’ excursie. Begonnen bij het beeld van St. Joris en de draak, achter de Martinitoren, bij de betaalautomaten tegenover de Martinitoren, bij het Stadhuis , de Burgerking, boekhandel van der Velde , Simon Levelt , Gerechtsgebouw, en als kers op de taart de grote binnen trappen naast de Jumbo (La Place) in het voormalige V&D pand.

Van klein naar groot, van moeilijk te zien tot overweldigend. Onze gidsen beginnen met te zeggen dat we niet meteen heel veel foto’s hoeven te maken, want het wordt steeds mooier….

Ongelooflijk hoeveel fossielen er te vinden zijn in de zwarte Belgische (blauwe) hardsteen die veel gebruikt in in de Groningse binnenstad. Letterlijk honderden keren overheen gelopen en nooit opgevallen. In de beige Jura kalksteen tientallen sponzen, en ook ammonieten (foto 6) en belemnieten (foto 7), een inmiddels uitgestorven soort, familieleden van de pijlinktvis.

Zelfs de zwartstenen rand bij de Burgerking bleek koralen te bevatten (foto drie). Er was de deelnemers gevraagd een flesje water en eventueel een sponsje mee te nemen om de fossielen een beetje nat te maken, dan werden ze beter zichtbaar. Dat hoefde niet, zorgde de motregen al voor.

Thuis even in de kast met eigen min kralen en fossielen gedoken. Daar kwam ik deze tegen, en weet nu ook dat het een belemniet is. Ooit van iemand kado gehad, maar wie ook weer? Verder hebben we versteende schelpen, een paar gefossiliseerde zee-egels uit Denemarken (Limfjord, zelf gevonden, toen we op zoek waren naar barnsteen) en wat ammonieten