mei 2023 – 't Groentje

Hartbladzonnebloem

Als je je ogen een beetje dichtknijpt lijken dit gele bloemen met een groen hartje. Tot je beter kijkt en ziet dat de foto van onder genomen is en je tegen de onderkant van de bloemen aan kijkt: de groene bloembodems.

Bij de voorjaarszonnebloem is het niet zo ingewikkeld om een foto van onder te nemen, de bloemen staan op lange dunne stengels van zeker 1 meter hoog. Heel wat lastiger zou dit zijn met laag op de stengel staande bloemen, zoals madeliefjes of de steenbreek.

Andere naam!

Op internet kwam ik tegen dat de voorjaarszonnebloem, doronicum oriëntale, zo’n 40-45 cm hoog wordt. Die van ons is toch echt eerder 100 centimeter hoog dan minder. Even doorzoeken laat zien dat ik de geelbloeiende plant steeds verkeerd benoem: het is de hartbladzonnebloem, doronocum pardalianches. Waarbij, best grappig, pardalianches zoiets betekent als luipaard-dodend. Gof uit de plant werd gebruikt om pijlpunten mee in te smeren.

Knalgroene rups

Bij het opruimen van een krat met lege potjes, die al een tijdje buiten stond, kwam ik opeens een knalgroene rups tegens met een olijk puntje aan zijn staart. een pijlstaart? Nee, het is de rups van de piramidevlinder, een nachtvlinder uit de orde van de uiltjes. De vlinder is bruinig, zoals zoveel nachtvlinders; de rups heel wat kleurrijker. Op internet even zoeken welke planten of bomen de rups als waardplant heeft, liet zien dat dit allerlei heesters en bomen zijn. Waaronder kamperfoeliachtigen. Ik zette de rups op de kamperfoelie onder de pergola; misschien had ie wel honger. De rups kroop naar de bladrand en ging half onder het blad zitten. En de volgende dag zat ie er nog steeds. Misschien gaat ie gewoon ter plekke verpoppen. Ik houd het in de gaten. Meestal is het erg moeilijk een pop van een vlinder te vinden, maar nu ik weet waar ik de rups heb neergezet …

Oliver en Victor

Dit jaar valt het Open Tuinen weekend van Groei en bloei voor de afdeling Haren/ eelde in het pinksterweekend. Dus een extra dag. Wij doen dit jaar twee dagen mee , de zondag en de maandag. De eerste dag zit erop. Met prachtig weer, zonnig en aangename temperatuur was de aanloop groot. Tussen 10 en 12 mondjesmaat, en daarna stroomden de bezoekers toe; soms bijna tien tegelijk. Gelukkig is de tuin groot en kun je – als je zelf heel klein bent zoals Victor en Oliver – makkelijk tussen de planten verdwalen. Victor en Oliver wonen twee huizen verder ook, we horen ze vaak in de achtertuin. En nu kwamen ze een kijkje nemen in onze tuin. De vijver was favoriet. Vooral de waterslakken die ze even vast mochten houden; en de groene kikkers op het strandje van de vijver. Ook een trekker: de grote tuinkabouter, Joris, die op het terras staat. Onze tuin heeft veel sluippaadjes, meestal in trek bij kinderen, maar vandaag zagen we heel wat volwassen ‘kinderen’ ook de achterafjes nemen.

Vandaag ook wat avontuurlijke omaatjes in de tuin, die het niet te gek vonden om met rollator en al over het losse grind, over het bruggetje over de vijver, en over de zeer smalle paadjes achter in de tuin, met op en af stapjes te gaan.

Met de grote lens

Meestal maak ik de foto’s in de tuin tegenwoordig met mijn mobiele telefoon. Niet gek meestal, maar het verschil is wel duidelijk te zien als ik weer een keer met de grote camera en vooral de grote lens fotografeer. In deze tijd van het jaar, met veel licht, prima de camera zo in te stellen dat de voorgrond scherp en de achtergrond vaag wordt: veel bokeh. Een selectie van de foto’s van afgelopen weekend in eigen tuin. Klik op de foto’s voor grotere exemplaren op je scherm.

Notoarestoen revisited

Jaren geleden waren we -per fiets- naar eenrum om daar de Notoarestoen te bezichtigen. Daar schreef ik destijds een blogje over, dat een van de bronnen was voor een artikel in het Vriendenbericht, dat twee maal per jaar door de vereniging Vrienden van de Hortus wordt uitgegeven. Het vriendenbericht is binnenkort op de website van de Vrienden te lezen. Andere bronnen voor het artikel waren de website van de notoarestoen en wat krantenartikelen. In deze tuin vormen rhododendrons en azalea’s de kern van de tuin, naast allerlei bomen en coniferen. Mei is dus een perfecte maand om er langs te gaan. Twee weken terug op 14 mei brachten we opnieuw een bezoekje. Koffie met taart op het terrasje, en een hele lading bloempotjes waar een van de vrijwilligers mee rondreed in een kruiwagen.

“Wie wil er nog bloempotjes“, vroeg ie. “We hebben een tuinman die heel goed is in planten, maar niet in opruimen”, vervolgde hij. En omdat we met de auto waren van onze vrienden kon zo een hele krat vol lege bloempotjes mee naar huis.

Azalea’s

Ze bloeien maar kort: azalea’s en rododendrons. Nu is de tijd om eer nog even van te genieten. Nou misschien ben je al net te laat, de eerste zijn al weer uitgebloeid. Een beetje afhankelijk van de standplaats. Wij hebben onder andere deze oranje en gele. Ze stonden er al toen we hier kwamen wonen in 1992! Dus ze kunnen oud worden. Als de bloemen net afvallen zijn de meeldraden nog best decoratief, deerde foto.

Plan voor de toekomst: een paar extra azalea’s in de tuin.

Herbarium

Er zijn vast veel mensen die nog ergens op zolder een herbarium hebben. Een schrift of plakboek, dat vaak ook nog groen van kleur is en de naam herbarium draagt. Vellen papier waar platgedrukte, gedroogde planten op worden geplakt, met daar tussen in een soort vloeiblad. Idealiter wordt er bij geschreven wat de plant is en waar de plant gevonden of geplukt is. En misschien nog wat meer informatie. In sierlijke letters erbij geschreven. De planten vaak met plakband opgeplakt. Plakband dat allang niet meer plakt, en meestal ook niet meer doorzichtig is. Heel voorzichtig de bladeren omslaan.

Deze foto’s zijn van een herbarium, gevonden in de bibliotheek van Hortus Haren. De tuinbaas Walter liet het herbarium aan me zien. Nog niet helemaal van wie en wanneer het herbarium is. Nog eens rustig bekijken.

Ik ga boven nog eens op zoek naar mijn eigen herbarium, van toen ik een jaar of tien was. En volgens mij ligt er ook nog ergens een herbarium van mijn vader, toen hij jong was.

Oproep: heb je zelf een oud herbarium? Maak eens een paar foto’s van mooie bladzijden, liefst met datum en naam van oorspronkelijke eigenaar en stuur ze naar me toe. Dan maak ik een mooie compilatie van de foto’s.

Sneak preview Open Tuinen

Volgend weekend, het pinksterweekend zijn weer de Open Tuinen dagen van de GRoei2& Bloei afdeling HJaren- Eelde. Wij doen dit jaar 2 van de 3 dagen mee. Dorpsgenoten Nynke en Tjerk doen ook mee,. Dez elfde twee dagen. Dus dat weekend bij elkaar in de tuin kijken gaat niet lukken.
Remedie: gewoon al iets eerder gaan kijken. Afgelopen week bracht ik een bezoekje aan de tuin. Lamg geleden was ik er al eens geweest, dus ik wist van de verschillende vijvers. En ook dat je over een vijverrandje, langs het huis naar de achteryin liep. De vele bloeiende gele ratelaars waren goeddeels verdwenen. Dat heb je zo in de loop der jaren: planten komen en planten gaan.

En omdat we in gesprek waren geweest over natuurlijk (moes)tuinieren en permacultuur… gingen we ook nog even naar de een paar 100 meter verderop liggende moestuin. Of eigenlijk moestuinen. Verschillende stukjes op het moestuinencomplex bij de Mikkelhorst. Het geheim van natuurlijk moestuinieren bestaat uit 3 punten: mulchen, mulchen en mulchen. De grond tussen de planten bedekken met een dikke laag plantaardig materiaal.

Bionica: buitenlak en klittenband

Bionica is de wetenschap die zich bezighoudt met : afkijken van de natuur. Goed kijken naar planten en dieren en op basis daarvan nieuwe materialen of producten ontwikkelend. Het was wetenschappers opgevallen dat op bladweden van waterlelies de druppels gewoon als druppel blijven liggen. Het blad is waterafstotend, lijkt het wel. Op die eigenschap zijn allerlei buitenlakken en verven gebaseerd. Het water rolt er zo van af.

En wat denk je van klittenband. Je zou zeggen dat het niet echt een moeilijke uitvinding is als je zelf nagelkruid in de tuin hebt of in de natuur tegenkomt. De haakjes aan de zaden blijven perfect aan stoffen (of een vacht) hangen. Knikkend nagelkruid, geum rivale , is nu volop in bloei in onze tuin. Een zachtroze/oranje versie en ook een paar heel lichtgeel. De hommels zijn er dol op en blijkbaar is er flink wat stuifmeel te halen: let op de gele klompjes aan de flanken van de hommels.

Hoe snoei je koffieplanten?

Min of meer toevallig kwamen we terecht bij Dorothy’s koffie in Leek. We liepen over een industrieterrein, een beetje zoekend om ons heen te kijken,. Op deze plek verwachten we geen koffietentje. Een jonge vrouw kwam ons tegemoet. Zoeken jullie toevallig Dorothy’s Koffie?, vroeg ze ons. Ja, antwoorden we. Dat treft, vervolgde ze. Ik ben Dorothy. En ze liep met ons de hoek om, naar een grote loods waar ze haar koffiebranderij had. Koffie met een verhaal. Bonen afkomstig van een kleine cooperatie, op de flanken van de kilimanjaro. Met foto’s van het leven Tanzania, bij de koffieboeren. En instructieborden, onder andere over het snoeien van koffieplanten. Dat is iets wat we hier in Nederland niet echt hoeven te doen: koffie snoeien.