Alles in en om onze tuin
Van de zomer heb ik het wat versleten blad van longkruid grotendeels afgeknipt. Na de bloei in het vroege voorjaar beginnen de bladeren er in de loop van de zomer vermoeid uit te zien, her en der aangeknaagd door beestjes. En hitte/droogte, daar houden ze helemaal niet van. Nu is de strook met longkruid langs het pad echt een ‘eye-catcher’. Zeker na een regenbuitje staat het frisse nieuwe blad weer te pronken. Blauw-groenig met vlekken. Mooi hoor!
Vrijdag de hele dag regen. En harde wind. Zaterdag ochtend gelukkig droog en zelfs deels zonnig (voor de plantenruil). En op zondag weer redelijk zacht en zeker ook wat zon. ’s Middags na de lunch nog een tijdje -r ustig aan – in de tuin. Om een deel van de planten van de plantenruil in de grond (of pot) te zetten.
Zo staat het stukje herfstaster nu op de iets verhoogde border bij het stapelmuurtje, staan de twee paarse morgensterren in het ‘derde kweekbed’, vlakbij het lavendelhaagje, de grote acanthus heb ik in een pot gezet en grootste deel van het blad afgeknipt. De pot staat achter op de composthoop. Het gele helmkruid staat net achter de picknicktafel in de buurt van de kleinen hortensia en de plek waar straks heel veel bosanemoontjes bloeien. Ik had nog een paar stengels ceratostogma plumbagoides (loodkruid), maar kan me -zo op de bank zittend- niet meer voor de geest halen waar ik die heb neergezet. Ik denk ook op het stapelmuurtje.
Eddy heeft de piekjes van de taxussen in de voortuin afgeknipt.
Het is najaar, dus weer tijd voor de plantjesruil. We werden gastvrij onthaald in de tuin van de familie Thomas. Een aantal jaren geleden waren we hier ook al eens, dat was de voorjaarsplantenruil, met onder andere heel veel bloeiende primula’s.
Heen:
een enorme emmer met snoekkruid, en gerania, een grasje, persicaria, een enkele herfstframboos, en nog wat klein grut.
Terug:
Van Roos : paar stengels ceratostigma plumbagoides en een halfhoge herfstaster. Paar stukjes gele helmbloem.
Van Nynke: paarse morgenster, oerprei.
Van Amanda: zaailing akkerklokje, en een kolossale peer (beurre alexandre), zaadjes
Van Hein: potje rodebessen jam.
Van …: een flinke acanthus mollis rozet
Van Ernst: twee potjes corsicaanse munt
Met Margé, vriendin van Machteld, afgesproken dat ik haar sinaasappelboompje een nieuw tehuis geef. Het boompje moet elk jaar voor de wintermaanden naar binnen, en wordt te groot voor Margé om elke oktober naar zolder te sjouwen en weer omlaag in maart. De plant moet in de fietskar passen, dus komende week een keer ophalen!
Afgelopen vrijdag gingen we naar het Drents Museum. Er was een tentoonstelling van Vincent van Gogh over zijn ‘Drentse periode’. Hij is er in oktober en november van 1883 geweest, in herfst weer- en wind. Een mooie tentoonstelling met werken van Vincent en van tijdgenoten die hem inspireerden. Mooi opgezet met zalen in de kleuren van de schilderijen. De kleuren van het Drentse landschap in de herfst die Vincent zo beroerden. Uit de fragmenten van de brieven die hij in deze periode schreef blijkt dat hij enorm onder de indruk was. Van het landschap, van de plaggenhutjes, van de zonsondergangen, van het harde werken op het land. Het was een reis waarop Vincent rust vond in het landschap en heel hard werkte aan het ontwikkelen van een eigen stijl.
Er hing een schets van een man die onkruid verbrand, en ook het uiteindelijke olieverfschilderij. In de woorden van Vincent:
“Ziehier een paar avond effekten – ik zit nog steeds op dat onkruidverbrandertje, dat ik wat toon aangaat in een geschilderde studie beter heb dan vroeger, zóó dat het meer de grootheid der vlakte en het vallen van den avond geeft en ’t vuurtje ’t eenige lichtstipje is met ietwat rook. Ik ging er telkens s’avonds voor buiten kijken.”
Een beeld van 140 jaar geleden. Maar ook van 2023. Met schoolklassen die de schilderijen natekenden en een prachtige film over wanden en vloer van een grote zaal geprojecteerd.
De Drentse Van Goghs zijn afkomstig uit musea en privécollecties van over de hele wereld. Ook is er werk van Vincent van Gogh te zien voorafgaand aan en aansluitend op de Drentse periode. Je kunt nog mee op reis met Vincent tot januari 2024.
Na een kopje koffie en een taartje gingen we ook nog naar de andere tentoonstelling in het museum. Van de Duitse kunstenaar Tilo Baumgärtel (1972)
Kenmerkend voor het werk van Baumgärtel zijn de sprookjesachtige taferelen. Door afwachtende figuren en vervreemdende achtergronden in kleurrijke composities creëert de kunstenaar bijzondere werelden. Baumgärtel haalt zijn inspiratie uit dromen en willekeurige gedachtes.
Ochtendrood, door het
beslagen slaapkamerraam
kijk ik naar buiten.
De kou van de nacht
maakt de ramen mistig, nat.
Afscheid van het bed.
Bij het ontbijt is
de kleur al weer verdwenen.
Vluchtig als een droom.
Het was me eerder opgevallen dat er aan de begonia die we op het terras hebben bloeien verschillende vormen bloemen kwamen, eerst grote gevulde gele bloemen, later enkelvoudiger bloemen, wel net zo geel. Als de bloem afviel bleef er een driehoekige verdikking achter…
Dit zag ik gister ook terug in de bloemen van een hele sierlijke witbloeiende begonia in de kas van de Hortus. Ongeveer 60 cm hoog, met sierlijk neerhangende bloemen. Toen ik van dichtbij ging kijken herkende ik het wel al begonia. Welke? Tja. (*)
Wist je dat veel knolbegonia’s zowel manlijke als vrouwelijke bloemen hebben aan dezelfde plant. Om zelfbestuiving te voorkomen bloeien de manlijke (grotere/gevulde) bloemen eerder dan de vrouwelijke: deze laatste hebben vaak een open(er) bloemvorm, eenvoudiger en met die driehoekige verdikking.
Let maar eens op, als je zelf een begonia op het terras hebt staan, of als je langs een bloembak in dorp of stad wandelt waarin (knol)begonia’s staan.
Van oorsprong komt de begonia voor in warme subtropische gebieden in Azië, Zuid-Amerika, Afrika en Centraal-Amerika. De begonia is genoemd naar de Franse kruidkundige Michel Bégon, in de 17e eeuw gouverneur van de toenmalige Franse kolonie Haïti . In de genoemde continenten komt de begonia nog steeds in vele vormen in de natuur voor. Er zijn meer dan 2000 soorten. Lastig voor de ‘begoniaverzamelaar’.
(*) Nagevraagd bij Richard,, een van de vaste tuinmannen van de Hortus. Het is een Begonia grandis, die tot Centraal-China voorkomt en waarschijnlijk een van de weinige (de enige?) winterharde Begonia is. Deze begonia is hier nog niet buiten geprobeerd.
Komende week kun je gratis afhalen een paar stukken snoekkruid. Ik heb een enorme emmer vol uit de vijver gehaald, en eigenlijk kan er nog meer uit. Stuur even een mail als je interesse hebt en in de buurt van Haren woont.
Mooie plant voor het ondiepe deel van een vijver. Bij mij staat ie in de losse vijvergrond en breidt zich fors uit. Als je de plant in een vijvermandje zet blijft ze waarschijnlijk beter op haar plaats. Mooie lila bloemaren later in de zomer. Nu vrijwel uitgebloeid, maar het bald is nog wel stevig groen. Niet lang meer, dan sterft het bovenwaterse deel af.
Afgelopen vrijdag ging ik even bij Roel langs om een paar zaden te lenen.
Huh, denk je misschien. Zaden lenen?
Dat zit zo: over drie weken, op 4 november 2023, wordt in de Hortus meegedaan met de publieksdag microscopie. Dat organiseer ik met een aantal vrijwilligers. Bij de voorbereiding hoort ook: alvast een aantal mooie ‘objecten’ verzamelen die er mooi uitzien onder de microscoop. En daar komt Roel om de hoek kijken (hij woont ook letterlijk bij mij om de hoek) ; Roel is bioloog en zeer begaan met educatie over natuur en planten in alle vormen. Hij kan er 4 november zelf niet bij zijn, maar leent dus wel een voorraadje zaden uit. Om te bekijken, niet om te zaaien.
Gistermiddag, buiten grijs en nat. Binnen microscoop opgezet en alle zaden van Roel -en ook nog een heel stel die ik zelf had- bekeken. Kun je raden wat het is? Onder de foto’s geeft ik vijf namen van zaden. En wat staat op de zesde foto?
*** Wilde peen, kleefkruid hoornviooltje, korenbloem, klaproos.
Wil je zelf ook kijken: verzamel zaad in eigen tuin en breng het op 4 november mee naar de Hortus Haren of 1 van de 70 andere plaatsen in de provincie. Zie www.70microscopen.nl
Tussen de (felle) buien door een ommetje vanuit huis gedaan. Langzaam beginnen de herfstkleuren, zoals de wingerd tegen het oude kerkje. In de grasbermen van de Rijksstraatweg (van Groningen via Haren naar het Zuiden) stond het bommetje vol met paddestoelen. Veel bruinachtige tinten, beige, vlak, een hoed met een brede rand of juist met stippen. We weten twee plekken in het dorp waar steevast vliegenzwammen staan. Eerst leek er op het grasveldje bij de blauwe engel niets te staan. Maar nadat we even goed speurden, zagen we deze en nog twee andere rode ‘eieren’ uit het gras oppiepen. Later deze week nog maar eens langs.
Onder: De bruine vliegenzwam, of koningsvliegenzwam, amanita regalis en de gewone (rode) vliegenzwam, amanita muscaria (letterlijk vertaald druivenvliegenzwam …)
Deze foto staat al jaren op het buroblad van mijn computer. Nog steeds niet van gekomen om hem te bouwen (*). Toch niet erg ingewikkeld. Wie maakt hem na en stuurt een foto van de opgehangen tafel in eigen tuin?
(*) of zou het zijn dat we geen schutting hebben om de tafel dichtbij huid op te hangen …